2020 ΟΚΤ. 14
Παύλος Διδάγγελος Γ.Γραμματέας ΕΕΥΕΔ
Ο Υπτγος (ΥΙ) ε.α. Σκαμπαρδώνης Γρηγόριος απεβίωσε την 12 Οκτωβρίου 2020
Ο Γρηγόρης Ι. Σκαμπαρδώνης σπούδασε Ιατρική στο Α.Π.Θ., ως μαθητής της Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής (1953 – 1959). Ειδικεύθηκε στην Παθολογία και Καρδιολογία, μετεκπαιδεύθηκε στις ΗΠΑ και σταδιοδρόμησε ως στρατιωτικός γιατρός και κλινικός καρδιολόγος. Είναι διδάκτωρ του Α.Π.Θ. και εταίρος του Αμερικάνικου Κολλεγίου Καρδιολογίας καθώς και της Εταιρείας των Φίλων του Λαού. Υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ιατρική Επιθεώρησης Ενόπλων Δυνάμεων. Διετέλεσε Γ. Γραμματέας των Φίλων Μουσείου Ελληνικής Ιατρικής και πρόεδρος της Ενώσεως Επιστημόνων Χολαργού-Παπάγου.
Δίδαξε Καρδιολογία στη Σχολή Νοσηλευτικής των Ε.Δ. Έχει δημοσιεύσει εργασίες καρδιολογικού περιεχομένου σε ελληνικά και ξένα περιοδικά. Αποστρατεύθηκε το 1989 με τον βαθμό του υποστρατήγου. Μετά την αποστρατεία του, παράλληλα με την άσκηση της ιατρικής, ασχολήθηκε με την ιστορία της Ελληνικής Ιατρικής. Από το 1991 είναι επιμελητής εκδόσεως του περιοδικού Ιστορίας της Ελληνικής Ιατρικής Δέλτος. Επίσης ασχολήθηκε με την Εξωτερική Ιεραποστολή (2004 – 2013) συνέγραψε άρθρα και συμμετέσχε στη συγγραφή βιβλίων σχετικών με αυτή.
ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗ
Γεώργιος Ψημένος
Η τάξη του ’59 της Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής αποχαιρετούμε σήμερα τον αγαπητό συμμαθητή μας και αρχηγό της τάξεως, υποστράτηγο Γρηγόρη Σκαμπαρδώνη,
Ο Γρηγόρης γεννήθηκε στη Λάρισσα το 1935. Άριστος μαθητής στο 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Λαρίσης, επρώτευσε στις εξετάσεις για υποτροφία δύο ετών και παρακολούθησε τα μαθήματα των δύο τελευταίων τάξεων του Γυμνασίου στο Αμερικανικό Κολλέγιο Αθηνών απ’ όπου απεφοίτησε με άριστα.
Τον Οκτώβριο του 1953 εισήχθη πέμπτος στη σειρά επιτυχίας από τους 50 εισαχθέντες στη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή.
Η συντροφική, κοινοβιακή, ομαδική ζωή των έξι ετών στη Σχολή υπό συνθήκες στρατιωτικής πειθαρχίας και ταυτόχρονης φοίτησης στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μας μεταμόρφωσαν απόανώριμους εφήβους σε ώριμους άνδρες αξιωματικούς/επιστήμονες, διαμόρφωσαν το χαρακτήρα μας, έδωσαν στον καθένα μας την ιδιαίτερη ταυτότητά του και σφυρηλάτησαν δεσμούς φιλίας που μας συνόδευσαν σε όλη μας τη ζωή.
Ο Γρηγόρης ήταν πάντα στην ηγετική ομάδα της τάξεως, αναγνωρισμένος από όλους μας για την αριστεία του στο Πανεπιστήμιο (περνούσε όλα τα μαθήματ την πρώτη εξεταστική περίοδο), το ήθος του, τη σεμνότητα, την αντοχή του στην καταπόνηση, την πολυμάθειά του, την φιλική διάθεσή του προς όλους, την ηρεμία του και την αυτοπεποίθησή του, που πήγαζε από την άδολη παιδική πίστη και θρησκευτικότητά του, τις οποίες είχε διατηρήσει ανέπαφες από την επίδραση του κόσμου της επιστήμης και της γνώσεως. Οι αρετές αυτές τον συνόδευαν και τον κοσμούσαν σε όλη τη ζωή του «άχρι θανάτου».
Σταδιοδρόμησε ως αξιωματικός στο Υγειονομικό Σώμα του Στρατού Ξηράς, με κορύφωση της σταδιοδρομίας του τη θέση του Προέδρου της Ανωτάτης του Στρατού Υγειονομικής Επιτροπής, απεστρατεύθη εξαντλήσας την ιεραρχία, με τον βαθμό του υποστρατήγου το 1989.
Διέπρεψε στη σταδιοδρομία του ως γιατρός, επέλεξε τη δύσκολη και απαιτητική ειδικότητα της καρδιολογίας, την οποία άσκησε με επιτυχία τόσο ως νοσοκομειακός γιατρός σε στρατιωτικά νοσοκομεία και στο Νοσηλευτικό Ίδρυμα Ταμείου Στρατού σε όλες τις βαθμίδες από βοηθός επιμελητής έως διευθυντής κλινικής, όσο και ως απλός οικογενειακός γιατρός στην πρωτοβάθμια περίθαλψη στο ιδιωτικό ιατρείο του. Χαιρόταν σχεδόν καθημερινά την απλή χαρά και ικανοποίηση που προσφέρει η άσκηση της ιατρικής, τη χαρά να ανακουφίζεις τον πόνο του αρρώστου, μερικές φορές να απαλύνεις την αγωνία του απ’ την ανίατη νόσο και το επικείμενο τέλος.
Με δυό λόγια απολάμβανε τη χαρά του ΚαλούΣαμαρείτη. Την ειδικότητά του τη συμπλήρωσε με τριετή μετεκπαίδευση στις ΗΠΑ στο αιμοδυναμικό εργαστήριο του Νοσοκομείου HANEMAN.
Για να καταπιάνεσαι καθημερινά με τον ανθρώπινο πόνο και τη δυστυχία που φέρνει η σοβαρή καρδιοπάθεια και ο κίνδυνος θανάτου, που τη συνοδεύει, πρέπει από κάπου να παίρνεις δύναμη και κουράγιο,
Ο Γρηγόρης έπαιρνε δύναμη από την πίστη του και την συμμετοχή του στην εκκλησιαστική ζωή, που είχε φθάσει ως τη συμμετοχή του στην εξωτερική Ιεραποστολή της Εκκλησίας στην Τανζανία και στο Καμερούν.
Έπαιρνε δύναμη από τη διαρκή ενημέρωσή στις εξελίξεις της καρδιολογίας από τα ιατρικά περιοδικά και συγγράμματα κι από τη συμμετοχή του στα ετήσια ελληνικά και διεθνή καρδιολογικά συνέδρια.
Τέλος έπαιρνε δύναμη από την ήρεμη οικογενεική ζωή του, τη γυναίκα του Ρούλα και τα τρία παιδιά τους, Γιάννη, Λίνα, Στέφανο και αργότερα τα εγγόνια τους Γρηγόρη, Μαριάλις και Αλέξη.
Χαρά και δύναμη του έδιναν και μερικές κοινωνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως η συμμετοχή του στη συντακτική ομάδα του περιοδικού Ιατρική Επιθεώρηση των Ενόπλων Δυνάμεων, η συμμετοχή του ως εταίρου στις δραστηριότητες της Εταιρείας Φίλων του Λαού και του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας, η συμμετοχή του ως προέδρου στην Ένωση Επιστημόνων Χολαργού-Παπάγου και στις εκδηλώσεις της, η ιδιότητά του ως Γενικού Γραμματέα της Εταιρείας Φίλων του Μουσείου Ελληνικής Ιατρικής και η επίπονη δραστηριότητά του, από το 1991, ως επιμελητού έκδοσης του περιοδικού Ιστορίας της Ελληνικής Ιατρικής «Δέλτος».
Μετά την αποστρατεία μας χαρά παίρναμε όλοι μας από τις ετήσιες συναντήσεις της τάξεως στην επέτειο της εισόδου μας στη Σχολή (18-10-1953) που οργάνωσε ο Γρηγόρης. Οι συναντήσεις με την πάροδο του χρόνου αραίωσαν και όταν φτάσαμε τα 85 και μείναμε στη ζωή οι μισοί, σταμάτησαν εντελώς. Τώρα, συναντιόμαστε στις κηδείες, καθώς ο ένας μετά τον άλλο αποφοιτά απ’ την επίγεια ζωή και μεθίσταται, ελπίζουμε, στην άλλη, την επουράνια, την αιώνια.
Όπως στις εξετάσεις του μαθήματος της Ειδικής Νοσολογίας τραβούσαμε κλήρο μέσα από κληρωτίδα με 100 νοσήματα και εξεταζόμασταν στο μάθημα που έγραφε το χαρτάκι-κλήρος, έτσι και στη ζωή τραβάμε κλήρο για το νόσημα που θα μας αποτελειώσει, άλλος έμφραγμα, άλλος εγκεφαλικό κι άλλος καρκίνο.
Ο Γρηγόρης τράβηξε το χειρότερο, το δυσκολότερο κλήρο: οξεία λευχαιμία. Πρόγνωση για την ηλικία του το πολύ έξι μήνες ζωή. Πάλαιψε με σθένος και καρτερικότητα, σαν άλλος Ιώβ, δέχθηκε όλες τις δοκιμασίες, με υπομονή και ελπίδα, χημειοθεραπείες, κρίσεις απλασίας-λευκοπενίες, απειλητικές λοιμώξεις, θρομβοπενίες-μεταγγίσεις, πολυάριθμες νοσηλείες στην αρχή στο ΝΙΜΙΤΣ τον τελευταίο χρόνο στο Νοσοκομείο Αεροπορίας. Οι έξη μήνες, το πολύ επιβίωσης, έγιναν 7 χρόνια, εφτά χρόνια δοκιμασίας με τη Ρούλα δίπλα του να τον στηρίζει και τη βαθιά του πίστη να τον παρηγορεί: «καν αποθάνω ζήσομαι».
Το απόγευμα της Κυριακής 11 Οκτωβρίου έμεινε ξαπλωμένος. Δεν ήθελε να σηκωθεί, ούτε ήθελε να φάει. Είπε στην Ρούλα «άσε με να κοιμηθώ». Κοιμήθηκε κατάκοπος από εφτά χρόνων ταλαιπωρία και δεν ξύπνησε ξανά. Πέθανε, «έκοιμήθη», την επομένη 12 Οκτωβρίου στις 4 το απόγευμα.
Τώρα Γρηγόρη θα γνωρίζεις την απάντηση στο ερώτημα που θέτεις στον πρόλογο του βιβλίου σου «Λήθης Αντίδοτο» θα περισωθεί κάτι απ’ την περιπέτεια της ύπαρξής μας;».
Κάτι μου λέει πως δεν θα χαθούν όλα. Πιστεύω πως ότι αγαπήσαμε θα μείνει στη μνήμη του Θεού. Αυτό απ’ όλα όσα κάναμε φαίνεται είναι το μόνο που δεν υπήρξε μάταιο. Κι αυτό είναι το μόνο που μπορεί να μας κάνει να ελπίζουμε στην Άλλη Μέρα. Τη Μέρα του Θεού την «αβασίλευτη».
Αιωνία σου η μνήμη!