• 2024.02.24
• Αργύρης Τασιόπουλος

Όπως λέει η γνωστή ρήση: Όποιος αγνοεί την ιστορία του είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει. Σαν χώρα αγνοήσαμε την ιστορία και απλώσαμε χέρι φιλίας σε χώρες που ανέκαθεν συσσώρευαν δεινά στην Πατρίδα.

Την Μικρασιατική καταστροφή, την μεγαλύτερη καταστροφή του Εθνους μας, την αποδώσαμε στις διαχρονικές αδυναμίες της φυλής μας. Μήπως όμως κάποιος διαχρονικά μεθόδευσε την “Καταστροφή” αυτή για ίδιον όφελος ;

Εδώ έρχεται το πολύ παλιό Βιβλίο του Μιχαήλ Ροδά (1884 – 1948) «Πώς η Γερμανία Κατέστρεψε τον Ελληνισμό της Τουρκίας», Το βιβλίο εκδόθηκε το 1916 στη Μυτιλήνη, δηλαδή 6 χρόνια πρίν την Μικρασιατική Καταστροφή. Στην χρονολογία πρώτης έκδοσης έγκειται και η αξία του βιβλίου, μια που χρόνος επιβεβαιώνει τον Συγγραφέα.

Ποιός ήταν ο Μιχαήλ Ροδάς,

Γεννήθηκε το 1884 στην Αράχωβα Αιγίου, ήταν τυπογράφος, δημοσιογράφος, αρθρογράφος, κριτικός θεάτρικων έργων αλλά και ιστορικός Συγγραφέας.

Ο Ροδάς λόγω της δημοσιογραφικής του ιδιότητας αλλά και λόγω της τοποθέτησής του ως Διευθυντής στο Γραφείο Τύπου και Λογοκρισίας της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης έζησε από κοντά τα γεγονότα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα οποία και κατέγραφε στις ανταποκρίσεις του στον Τύπο της εποχής. Πολύτιμος αρωγός στη μελέτη της προσωπικότητας του Μιχαήλ Ροδά αποτελεί η συγγραφική του παρακαταθήκη, όπως αυτή αποτυπώνεται κυρίως στα βιβλία του: «Η Ελλάδα στην Μικρά Ασία 1918 – 1922», «Πώς η Γερμανία κατέστρεψε τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας» και «Πώς βλέπω την Ελλάδα».²

Πώς χαρακτηρίζεται σαν Ιστορικός Συγγραφέας :

Αμερόληπτος, αντικειμενικός, άκραία απόλυτος, ξέρει να εκτιμά, να αποτιμά και να επιτιμά, όχι αντιπάλους, “αλλά πρόσωπα φιλικά προς αυτόν, ακόμη και τον Ελληνικό Στρατό, όταν παρεκτρεπόταν από την γραμμή του ηθικού χρέους. Να επιτιμά και κάποιους Μικρασιάτες χρυσοκανθάρους, που ενώ ο Ελληνικός Στρατός έχυνε το αίμα του, αυτοί γέμιζαν κρουνηδόν τα χρηματοκιβώτιά τους. Εξετάζει με ακρίβεια και με σπάνια για την εποχή του ντοκουμέντα, όχι μόνο το “τί πταίει”, αλλά και το “τίς πταίει”. Δεν χαρίζεται σε κανένα ‘σύμμαχο’: πρώτος αυτός αποκάλυψε ότι ο συντελεστής ήττας ήταν “η προβοκατορική πολιτική των Ιταλών”.

Μας λέγει ο ίδιος ¹ : ………… Αν είμαι ευχάριστος ή πικρός και δυσάρεστος σε πρόσωπα και πράγματα, μού είναι αδιάφορο. Τα δίκαια θα ιστορήσω…”

Πέρα από τα Ιστορικά Βιβλία που έγραψε, γνωστή ήταν η μεγάλη αγάπη του για το θέατρο. Ο Ροδάς υπήρξε, μαζί με άλλους ένας από τους κύριους ιδρυτές της θεατρικής στήλης των εφημερίδων.

Στο παρόν άρθρο δεν φιλοδοξούμε να παρουσιάσουμε τον Μιχαήλ Ροδά, παρά μόνο να υπομνήσουμε την ύπαρξη του βιβλίου του. Το Βιβλίο σε μορφή pdf υπάρχει εδώ και στην Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη (pdf) της ΕΕΥΕΔ που μπορούν να διαβάσουν ελεύθερα οι αναγνώστες της ιστοσελίδας μας. Εδώ θα παρουσιάσουμε μερικά αποσπάσματα μόνο :

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:

Σελιδα 2………..Εἰς τὴν ἐμπορικὴν πρόοδόν του ό Ελληνισμός δὲν συναντᾶ μέχρι τοῦ 1900 κανὲν ἐμπόδιον. Ὁ Τοῦρκος ἐξακολουθεῖ τὸν ὕπνον του. ᾿Αρκεῖ εἰς τὸν χωρικὸν ἡ ἐργασία τῶν ἀγρῶν. Ὁ ὑπάλληλος ἔχει ἐξασφαλίσει τὰ τῆς ζωῆς του μὲ τὸ «μπαξίσι» καὶ ό «μπέης» ἔχει τὸ τακτικὸν εἰσόδημα τῶν τσιφλικίων. ᾿Απὸ αἰώνων ὁ Ἕλλην τῆς Τουρκίας συναλλάσσεται αρμονικώτατα μὲ τὸν ῎Αγγλον καὶ τὸν Γάλλον, προμηθεύεται ἀπὸ τὰς μεγάλας ἀγορὰς τῆς ᾿Αγγλίας καὶ τῆς Γαλλίας πλεῖστα εἴδη καὶ ἐνισχύεται διαρκῶς εἰς τὴν ἐπικράτησίν του. Τὸ ὁμογενὲς στοιχεῖον, ἄνευ τῆς ἐμπορικῆς καὶ πολιτικῆς ἀκόμη συνδρομῆς τῶν ἀνωτέρω Κρατῶν, δὲν θὰ ἐκυριάρχει ἐν τῇ Ἀνατολῇ. Κατὰ τοὺς μακροὺς καὶ μαύρους χρόνους τῆς τυραννίας, χιλιάδες ἐμπόρων, διδασκάλων καὶ ἔθναποστόλων, ἔπροστατεύθησαν κάτω ἀπὸ τὴν στέγην τὴν ᾿Αγγλικὴν ἢ Γαλλικήν. Οὐδέποτε ἠκούσθη παράπονον ἢ ὑπεδείχθη κίνδυνος ὑπὸ ἐπισήμων ἀντιπροσώπων τῆς Ἑλλάδος, οὔτε κἂν ὑπὸ ἰδιωτῶν, περὶ συντριβῆς τοῦ Ἑλληνικοῦ στοιχείου ἢ τῶν ἐμπορικῶν αὐτοῦ συμφερόντων, ἐκ μέρους τῶν ῎Αγγλων ἢ τῶν Γάλλων. Ὁ ὑπήκοος τῶν δύο αὐτῶν κρατῶν, ἐξήσκει τὸ ἐμπόριόν του χωρίς συναγωνισμούς, ἄνευ προκαταλήψεως ἐναντίον μας, μὲ ἐλευθερίαν ὑποβοηθητικὴν κατὰ τὸ πλεῖστον πρὸς ἐπικράτησίν μας.

Δυστυχῶς αἱ ἐμπορικαὶ συνθῆκαι, μετὰ τὸν πόλεμον τοῦ 1907 καὶ κυριιώτατα ἀπὸ τοῦ 1900 καὶ ἐντεῦθεν, μετεβλήθησαν, διότι εἰς τὴν ᾿Ανατολὴν ἐνεφανίσθη δεινὸς συναγωνιστής, ἀκατάβλητος, εφοδιασμένος μὲ ὅλα τὰ μέσα τοῦ πολέμου, προγραμματιστὴς καὶ ἱκανὸς δι᾿ ἔντιμον ἢ μὴ ἐμπορικὸν πόλεμον. Ὁ Γερμανός. Ἐξεστράτευσε μὲ τὴν ἐντολὴν τῆς ἐξοντώσεως καὶ μὲ τὴν σημαίαν τῆς ἐπικρατήσεως ἐν Τουρκίᾳ, πολιτικῆς καὶ ἐμπορικῆς, ἀντὶ πάσης θυσίας. Ὅ,τι ἐν Τουρκίᾳ ἐκυριάρχει εἶχε ζωὴν καὶ κίνησιν, ἔδιδεν εἰς τὸν τόπον τὸν τόνον τῆς ὑπεροχῆς, ἔπρεπε νὰ καταπέσῃ νὰ καταπέσῃ νὰ συντριβῆ, νὰ ἐξαφανισθῇ. Ἐπάνω ἀπὸ τὰ πτώματα ὅλων Ἑλλήνων, Γάλλων, Αγγλων καὶ λοιπῶν ἐπικρατούντων στοιχείων, ἔπρεπε νὰ βαδίσῃ ὁ Γερμανὸς καὶ νὰ ἐπεκτείνῃ τὴν ἐπικράτησίν του πρὸς τὰ μέρη ὅπου ἀπὸ αἰῶνας ἐργάζονται τιμιώτατα ἕκατομμύρια ἀνθρώπων. Καὶ τὸ σχέδιον τῆς ἐξοντώσεως ἐτέθη εἰς ἐφαρμογήν, ὁ πόλεμος ἐκηρύχθη ἀμείλικτος ἐκ μέρους αὐτοῦ τοῦ Αὐτοκράτορος της Γερμανίας, ὁ ὁποῖος μετεβλήθη εἰς παραγγελιοδόχον καὶ ἐξεστράτευσε μέχρι τῆς ᾿Ανατολῆς, καθ’ ἣν στιγμὴν ὁ φίλος του Χαμὴτ ἔχυνε ποταμοὺς αἱμάτων χριστιανικῶν. Αἱ χεῖρες Σουλτάνου καὶ Γερμανοῦ Αὐτοκράτορος κατὰ τὴν ἀπαισίαν καὶ τραγικὴν αὐτὴν στιγμήν, συνεσφίγγοντο αδελφικότατα.

---

Σελίδα 8 ……….Οἱ Ἕλληνες ἀγωνισταὶ ἀκούουν ἀπὸ καιροῦ εἰς καιρὸν ἕνα Γκόλτς Πασσάν, ὁ ὁποῖος ετοιμάζει τοὺς Τούρκους ἐναντίον των.

Μέχρι τῆς στιγμῆς αὐτῆς ἡ Γερμανία μᾶς ἦτο ἀδιάφορος, διότι οὐδέποτε, οὐδὲ κατ’ ἐλάχιστον, συνετέλεσεν εἰς τὴν ἀπελευθέρωσίν μας ἀπὸ τοῦ Τουρκικοῦ ζυγοῦ. Ἤδη ὅμως παρουσιάζεται καὶ ἐχθρὰ καὶ προετοιμάζει διὰ τῆς Τουρκίας τὸν ἐξαφανισμών μας.

Ερωτήσατε τοὺς ἀπομάχους αξιωματικούς, οἱ ὁποῖοι συγκεντροῦνται εἰς τὰ καφενεῖα ἑκάστην πρωΐαν καὶ διηγοῦνται τοὺς ἡρωϊσμούς των, τὴν ἁρματωλικὴν αὐτῶν γενεὰν τοῦ Θεσσαλικοῦ κάμπου καὶ τοῦ Ὀλύμπου, ποῖον ἐχθρὸν ἀνέμενον, χειμῶνα καὶ καλοκαίρι, διὰ νὰ τὸν κτυπήσουν ὅσον τοὺς ἦτο δυνατὸν ἡρωϊκώτερον ; Θὰ σᾶς ἀπαντήσουν μὲ ἀγανάκτησιν: Τὸν Τοῦρκον, τὸν ὁποῖον ἐδίδαξεν ὁ Γερμανὸς στρατηγὸς πῶς νὰ μάχεται στρατηγικώτερον. ᾿Αλλὰ μήπως ἦρκέσθησαν οἱ Γερμανοὶ μόνον εἰς τὴν ἐκπαίδευσιν τοῦ Τούρκου; Μήπως αὐτοὶ δὲν τοῦ ἐχορήγησαν τὰ ὅπλα Μάουζερ καὶ τὰ τηλεβόλα Κρούπ, μὲ τὰ ὁποῖα μᾶς ἐπῆραν κατὰ τὸ 1897 τὸν Θεσσαλικὸν κάμπον καὶ μᾶς ἐπαρουσίασαν ταπεινούς καὶ ελεεινούς εἰς τὸν κόσμον; Μήπως ὁ Ἔτέμ πασσᾶς δὲν καθωδηγεῖτο μὲ τὰ Γερμανικὰ σχέδια καὶ ο ἡρωϊκός μας στόλος κατὰ τὸ 1912 δὲν ἐναυμάχησε μὲ Τουρκικά πλοῖα, γερμανικῆς προελεύσεως; Ὄχι μόνον νοῦν τοὺς ἔδωσαν οἱ Γερμανοὶ ἀλλὰ καὶ ὅπλα.

Απόσπασμα από σελίδα 46-47

ΟΙ ΔΙΩΓΜΟΙ.

ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΥΝ ΕΙΣ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟΝ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ ΚΑΙ ΤΗΝ Μ. ΑΣΙΑΝ

Καθ᾽ ὅλην τὴν διάρκειαν τῶν Τουρκικῶν πολεμικῶν περίπετειῶν τοῦ 1912 ἡ Γερμανία εξηκολούθησε μετὰ τῆς αὐτῆς ὡς καὶ πρότερον ὁρμῆς τὴν ἐγκατάστασίν της εἰς τὴν Τουρκίαν. Αἱ ἐνέργειαι τῶν πρακτόρων της στρέφονται ἤδη εἰς τοὺς Γερμανικοὺς συνοικισμοὺς τῆς Μ. ᾿Ασίας. Εἰς τὸ Ἰκόνιον ἐγκατεστάθησαν μηχανικοί, κτηνοτρόφοι, γεωπόνοι. Ο διευθυντὴς τῆς Γερμανικῆς Τραπέζης Φὸν Γκβίντερ ὠθεῖ διαρκῶς πάντα Γερμανὸν ἔμπορον πρὸς τὴν ᾿Ανατολὴν καὶ παρέχει χιλιάδας μάρκων πρὸς ἐκείνους· οἱ ὁποῖοι ἐπιθυμοῦν νὰ ἐκμεταλλευθοῦν τὸ ἔδαφος τῆς Μ. Ασίας. Οἱ Γερμανοὶ φθάνουν μέχρι τοῦ Ικονίου μὲ γεωργικὰ ἐργαλεῖα, προβαίνουν εἰς τὴν ἀποξήρανσιν τῆς λίμνης τοῦ Ἰκονίου καὶ ἐντὸς μιᾶς διετίας ἔχουν εἰς τὴν διάθεσίν των ὁλόκληρον πεδιάδα.

Οἱ ἐργάται Γερμανοὶ ἔχουν ἤδη σχηματίσῃ τοὺς πρώτους συνοικισμοὺς καὶ πρὸς τοῦτο ἐκδίδουν νέους χάρτας μὲ τὰ ὀνόματα τῶν Γερμανικῶν χωρίων. Ἡ ἐκμετάλλευσις τοῦ πλουτοφόρου Τουρκικοῦ ἐδάφους ἐπεκτείνεται εἰς τὰ ῎Αδανα καὶ τὴν Μεσοποταμίαν. Οἱ Γερμανοὶ μηχανικοὶ ἐξακολουθοῦν τὴν μελέτην ἀρδευτικῶν ἔργων καὶ σχεδιάζουν πῶς νὰ ἐκτοπίσουν τὴν ᾿Αγγλικὴν Εταιρείαν, ἡ ὁποία ἔχει ἀρχίσει τὰς ἐργασίας της ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ Μαιάνδρου. Διαρκῶς προχωροῦν εἰς τὸ βάθος τῆς Μ. Ασίας, φθάνουν εἰς τὴν Παλαιστίνην καὶ ἀποβλέπουν εἰς ἓν τεράστιον ἔργον ἐπικοινωνίας μετὰ τῆς διώρυγος τοῦ Σουέζ,
Ἡ Τουρκία ἔχει πλέον ἀπορρακωθῇ. Οἱ Νεότουρκοι, μετὰ τὰ ἀτυχήματα τοῦ Βαλκανικοῦ πολέμου ἀποφασίζουν νὰ δημιουργήσουν νέον στρατόν, κατὰ τὸ Γερμανικὸν ὑπόδειγμα. Αἱ ἀπώλειαι
ἐπὶ τῆς Εὐρωπαϊκῆς Τουρκίας δὲν ἔχουν μειώσει τὴν ἐπιρροήν των. ῾Ο Εμβὲρ διαδέχεται τὸν Ἰζὲτ πασᾶν εἰς τὸ ὑπουργεῖον τῶν Στρατιωτικῶν καὶ προβαίνει ἀμέσως εἰς τὴν ἐκκαθάρισιν τοῦ στρα-
τεύματος. Διακόσιοι περίπου αξιωματικοὶ ἀνώτεροι τίθενται εἰς ἀποστρατείαν. Τοιουτοτρόπως παραμένουν εἰς τὸ στράτευμα καὶ ἐπὶ τῶν ἀνωτέρων θέσεων οἱ πιστότεροι φίλοι τοῦ Ἐμβὲρ καὶ τοῦ
Κομιτάτου. Ὁ φιλογερμανισμὸς τοῦ Ἐμβὲρ εἶνε βεβαίως γνωστὸς εἰς πάντας. Τῇ ἐνεργείᾳ αὐτοῦ, κατόπιν μυστικῆς συνεννοήσεως μετὰ τοῦ ἐν Κων)πόλει Γερμανοῦ ἀντιπροσώπου, προσκαλεῖται
ἐκ Βερολίνου ὁ Λίμαν φὸν Σάνδερς μετὰ πεντήκοντα ἀκόμη ἀξιωματικῶν ὅπως ἀναδιοργανώσουν τὸν Τουρκικὸν στρατόν. Ηδη λοιπὸν ἄρχεται νέα περίοδος στρατιωτικῆς ἐπικρατήσεως τῆς Γερμανίας ἐν Τουρκίᾳ. ᾿Αφοῦ συνεπλήρωσε καὶ ἐπέτυχε πλήρη οἶκονομικήν, ἐμπορικήν, γεωργικήν, ἀτμοπλοϊκὴν καὶ ἐκπαιδευτικὴν ἐγκατάστασιν, ἐπιτυγχάνει ἤδη καὶ τὴν στρατιωτικήν. Τοιουτοτρό-
πως ἡ Τουρκία μεταβάλλεται εἰς ἣν ἰσχυρὸν Γερμανικὸν προτεκτορᾶτον πρὸς μεγίστην καταστροφὴν τῶν λοιπῶν φυλῶν, τῶν ἐχουσῶν ἀντίθετα συμφέροντα καὶ αἰσθήματα μὲ τοὺς Γερμανούς.
(Σελιδα 49………) Νεότουρκοι ὅμως καὶ οἱ Γερμανοὶ διαφορετικὴν ἀντίληψιν ἔχουν. Συνέρχονται εἰς τὴν Νεοτουρκικὴν λέσχην ἐν Κων)πόλει εἰς μυστικὴν συνεδρίασιν ὅπως ἐξετάσουν ἐν ταῖς λεπτομερείαις του τὸ ζήτημα τοῦ Ἑλληνικοῦ διωγμοῦ. Εἰς τὴν συνεδρίασιν ταύτην συμμετέχουν καὶ ἀξιωματικοὶ Γερμανοί, καὶ ἀντιπρόσωποι τοῦ Λίμαν πασᾶ. Ὅταν ἠρωτήθησαν πῶς κρίνουν τὴν παρουσίαν τοῦ ῾Ελληνικοῦ πληθυσμοῦ εἰς τὴν μικρασιατικὴν παραλίαν, καὶ τὸ ἐσωτερικὸν ἀκόμη, καθὼς καὶ τῆς Θράκης, ἀπὸ στρατιωτικῆς ἀπόψεως, ἀπήντησαν ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΩΣ ΚΑΙ ΑΔΙΣΤΑΚΤΩΣ «ΟΤΙ Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΟΥΔΕΜΙΑΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΟΥ̓́ΤΕ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΟΡΓΑΝΩΘΗ ΕΛΕΥΘΕΡΩΣ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ, ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΕΧΘΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ, ΕΜΠΝΕΟΜΕΝΩΝ ΕΞΩΘΕΝ ΜΕ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑΣ ΙΔΕΑΣ».
Άπὸ τῆς στιγμῆς ἐκείνης ὁ Ἑλληνισμὸς δὲν ὑπῆρχεν.……………………………

Με τα λίγα αποσπάσματα που παραθέσαμε, θελήσαμε, μέσα απο το βιβλίο, να σας δείξουμε ότι η αναγνωσή του δεν είναι μόνο η παρουσίαση άγνωστων πτυχών της ιστορίας μας, αλλά και ένα συναρπαστικό – θλιβερό ταξίδι, 108 χρόνια πίσω, στις “Αλησμόνητες Πατρίδες“.

---

Πηγές

1. Η Ελλάδα στην Μικρά Ασία (1918-1922), Μιχαήλ Ροδά. Πηγή “Αγγελιοφόρος”
2. Ο Μιχαήλ Λ. Ροδάς (1884 1948) και το ενδιαφέρον του για τη Μεσσηνία, διδακτορική διατριβή Δ. Αδρινοπούλου.

Ο ρόλος της Γερμανίας στη Γενοκτονία των Αρμενίων

---

Εργογραφία

• – 2023.12.17
• – ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ

Ο πλέον συνηθισμένος τόπος για περίπατο, για πολλούς Θεσσαλονικείς, είναι η παραλία της πόλης.  Πολλοί συνεχίζουν τον περίπατο πέρα από το Μέγαρο Μουσικής μέχρι το Κυβερνείο, το γνωστό μας Παλατάκι.  Όμως μετά το Μέγαρο είναι αδύνατο να ακολουθήσει ο περιπατητής την ακτογραμμή σε όλο το μήκος της και επιλέγεται η συνέχιση του περίπάτου από την οδό Θεμιστοκλή Σοφούλη, παράλληλα προς την ακτογραμμή.

Συνήθως ο περιπατητής αγνοεί ότι ο θαλάσσιος αυτός όρμος έχει μεγάλη ιστορική και αρχαιολογική σημασία. Με μια προσεκτική ματιά φαίνεται ο μόλος του αρχαίου λιμανιού, ο οποίος ήταν κτισμένος με κυβόλιθους, με συνολικό μήκος 2 χλμ. και πλάτος 2 μέτρα. Σήμερα είναι στο μεγαλύτερο μήκος του ένα υποθαλάσσιο φράγμα που σώζεται στο σύνολό του και είναι ορατό από ψηλά. Σε μερικά σημεία το φράγμα προβάλει πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Εκεί υπήρχε οργανωμένο λιμάνι το οποίο κατά την κατά βυζαντινή περίοδο εκτεινόταν από το Μικρό Έμβολο μέχρι τον Μύλο Αλατίνη. Πολύ πιο καθαρά φαίνεται από ψηλά με την χρήση του Google Eatrth.

Ελάχιστοι γνωρίζουν :

• ότι το αρχαίο αυτό λιμάνι υπήρξε ορμητήριο του Ξέρξη. Το 480 π.Χ, συγκεντρώθηκε ο στόλος του Ξέρξη πριν την κάθοδό του στη νότια Ελλάδα και τη ναυμαχία της Σαλαμίνας.
• ότι οι Σλάβοι, πριν επιτεθούν στην πόλη της Θεσσαλονίκης το 585 ή το 597, αγκυροβόλησαν τα μονόξυλά τους σε έναν όρμο, που ήταν γνωστός από τα αρχαία χρόνια ως Κελλάριον (ανεμοθύελα σκόρπισε τα μονόξυλα και λύθηκε η πολιορκία της πόλης. Αναφέρεται στα θαύματα του Αγίου Δημητρίου στα οποία αποδίδεται η νίκη επί των Σλάβων).
• Ότι από το σημείο αυτό ξεκίνησε η άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Σαρακηνούς το 904.

Από το 1989, είναι κηρυγμένος ως ενάλιος αρχαιολογικός χώρος. Σύμφωνα με τον νόμο «ως αρχαιολογικοί χώροι νοούνται εκτάσεις στην ξηρά ή στην θάλασσα ή στις λίμνες ή στους ποταμούς, οι οποίες περιέχουν ή στις οποίες υπάρχουν ενδείξεις ότι περιέχονται αρχαία μνημεία ή αποτέλεσαν ή υπάρχουν ενδείξεις ότι αποτέλεσαν από τους αρχαιότατους χρόνους έως και το 1830 μνημειακά οικιστικά ή ταφικά σύνολα. Οι αρχαιολογικοί χώροι περιλαμβάνουν και το απαραίτητο ελεύθερο περιβάλλον που επιτρέπει στα σωζόμενα μνημεία να συντίθενται σε ιστορική, αισθητική και λειτουργική ενότητα. (από την γνωμοδότηση Αθανασίου Β. Τσιρωνά, επίκουρου καθηγητή Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ. σε άρθρο στο Ιστολογιου «Αρχείο Πολιτισμού»)

Ο ΟΡΜΟΣ ΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ (ΔΕΚ. 2023)

Περπατήσαμε στις 17 Δεκεμβρίου κατά μήκος της ακτογραμμής  ξεκινώντας από το δυτικό άκρο  του όρμου μετά το Μέγαρο Μουσικής προς το Παλατάκι.  

Στην αρχή συναντήσαμε ένα άστεγο με το παράπηγμά του δίπλα στην θάλασσα, να μαγειρεύει ανάμεσα σε σκουπίδια. Δίπλα σε απόσταση λίγων μέτρων ένα άλλο παράπηγμα “πρωϊνου καφέ”. Βάρκες διαλυμένες, πλαστικά, αποβράσματα της θάλασσας, σκουπίδια, οικοδομικά υλικά και ότι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί, να βρίσκονται διάσπαρτα κατά μήκος της ιστορικής ακτής.

Ένα  χριστουγεννιάτικο δένδρο, στολισμένο από παιδιά με αποβράσματα της θάλασσας, έχει στηθεί πάνω σε αυτά και προσπαθεί μάταια να ομορφύνει τον σκουπιδότοπο. Μερικά μέτρα πιο κάτω ένα πεσμένο δένδρο πάνω στην άμμο και η άναρχη δόμηση ακόμη και πάνω στην θάλασσα,  μας αναγκάζει να φύγουμε από την ακτογραμμή. Η ακτογραμμή για 100 μέτρα είναι πλέον τελείως απροσπέλαστη, διάφορες κατασκευές καθιστούν δύσκολη την προσπέλαση και ιδιαίτερα μία που με προσθήκες προσπέρασε ακόμη και την ακτή με στηρίγματα μέσα στην θάλασσα.  

Ακολουθεί μια σχετικά ελευθερη ακτή, μέχρι το Ναυτικό Ομιλο, πάλι με εμφανή σημάδια  εγκατάλειψης, με αρκετά σκουπίδια και υπό την πολιορκία νέων κατασκευών.

Είναι η μοναδική ακτή με άμμο μέχρι το «Κυβερνείο». Θα μπορούσε να είναι το κόσμημα της πόλης, με μικρές παρεμβάσεις σε πρώτη φάση.

Πιθανόν η εμπλοκή πολλών υπηρεσιών όπως των Δήμων Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς, του Υπουργείου πολιτισμού, της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου και του Λιμενικού καταφέραν ακριβώς το αντίθετο, ο χώρος αυτός να είναι υπό εγκατάλειψη. Ακόμη και αν δεν ήταν αρχαιολογικός χώρος, είναι απαράδεκτο ένα τόσο κεντρικό σημείο της πόλης να είναι σε αυτή την κατάσταση.

Βιβλιογραφία :

1. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης από την ίδρυση της πόλης μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1430). Μεταπτυχιακή εργασία Λειβαδιώτη Μαρίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, 2009
2. Η Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια (ΒΙΚΙΠΑΔΕΙΑ)
3. Κελλάριον, ένας ιστορικός όρμος της πόλης (Thessmemory)
4. Θα δομηθεί ο κηρυγμένος… αδόμητος αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας Θέρμης και του Κελλαρίου λιμένος; Κηρυγμένος και «ιστορικός τόπος» και «περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους»; Αρχείο Πολιτισμού
5. Φύλλο της THESSNEWS #150 (23/03/2019-24/03/2019)

---

• 2023.11.22
• ΕΕΥΕΔ

Απόσπασμα από το Βιβλίο του Άγγελου Τερζάκη Ελληνική Επομποιϊα 1940-1941:

Ηταν 22 Νοεβρίου, στὴν ᾿Αθήνα, εἶχε διαδοθεῖ ἀπὸ τὴ νύχτα πὼς ἡ Κορυτσᾶ πέφτει ἀπὸ στιγμὴ σὲ στιγμὴ κι’ ὁ πληθυσμὸς βρισκόταν στὸ πόδι. ᾿Από νωρὶς τὸ πρωί εἶχαν ἀρχίσει νὰ σημαιοστολίζουν, στοὺς δρόμους τριγύριζαν ἄνθρωποι που είχαν παρατήσει τις δουλειές τους καὶ περίμεναν νέα, ἔκαναν ὑποθέσεις, προεξοφλοῦσαν τὴν εἴδηση. Καθὼς τὸ μεσημέρι ζύγωνε καὶ ἀναγγελία ἐπίσημη δὲν γινόταν, ἄρχιζε κάτι σὰ διάχυτος ἐκνευρισμός. Ξάφνου ἀκούστε οἱ καμπάνες. Ὅλοι κατάλαβαν. Είταν ἡ ὥρα μία μετὰ τὸ μεσημέρι. Σὲ λίγα λεπτὰ κυκλοφόρησε καὶ παράρτημα. Τότε κύματα λαός, καὶ μαζὶ ἀγήματα ῎Αγγλοι στρατιώτες, Αυστραλοί, Καναδοί, ξεχύθηκαν στους κεντρικούς δρόμοὺς μὲ σημαῖες· οἱ διαβάτες ἀγκαλιάζονταν μεταξύ τους, ἔξω ἀπὸ τὸ ξενδοχεῖο τῆς Μεγάλης Βρεταννίας τὰ πλήθη συγκεντρωμένα ζητοῦσαν νὰ παρουσιαστεῖ ὁ πρωθυπουργός. ‘Ο Μεταξύ βγῆκε σ’ ένα παράθυρο, είπε συγκινημένος, γελαστός, πέντε λέξεις : «’Αγαπητοί μου, ἡ Κορυτσά κατελήφθη.

Οἱ ζητωκραυγὲς ξέσπασαν, έγιναν κύματα, ἁπλώθηκαν σ᾽ ὅλο τὸ μάκρος τῆς ὑπόλοιπης ἡμέρας. Οι δρόμοι τῆς ᾿Αθήνας ἀντιλαλοῦσαν ἀπὸ φιλαρμονικές καὶ θούρια. ᾿Απὸ τὸ ραδιόφωνο ἀκούγονταν διαγγέλματα: τοῦ Γεωργίου Β’, τοῦ πρωθυπουργού.

Καὶ καθὼς κανένας δὲν ἤξερε ποὺ ἀκριβῶς σὲ ποιό σημείο του μετώπο πολεμᾶνε οἱ δικοί του γιός, ἀδερφός, πατέρας, σύζυγος, ὁ καθένας να λογιζόταν μὲ βουρκωμένα μάτια πως κάτι ἀπὸ αὐτὴ τὴ νίκη, κάτι ἀπὸ ταύτῃ τὴν πράξη ὑψηλῆς δικαιοσύνης, χρωστιέται καὶ στὸν ἄνθρωπό του, στὰ σπλάχνα ποὺ τὸν ἔθρεψαν, στὴν ἀγκαλιὰ ποὺ τὸν ἀποζητοῦσε, στὸ χέρι ποὺ τὸν εἶχε εὐλογήσει τὴν ὥρα τοῦ ἀποχωρισμοῦ.

---

*Ακολούθησαν τὰ σχόλια τοῦ ξένου Τύπου, συμμαχικοῦ κι’ οὐδέτερου.

*Η «Daily Mail ἔγραφε: «Εἰς τὴν πόλιν αὐτὴν εὑρίσκετο τὸ γενικὸν στρατηγεῖον τῶν Ιταλῶν. Ο κόσμος ὁλόκληρος οφείλει συγχαρητήρια εἰς τὴν Ελλάδα. Αξίζει πράγματι νὰ δοθῆ εἰς τὸν λαὸν αὐτὸν πᾶσα βοήθεια *. Τὸ γόητρον τῆς Ἰταλίας οὐδέποτε είχε καταπέσει τόσον ἀπὸ τῆς καταλήψεως τῆς ἐξουσίας ὑπὸ τοῦ Μουσολίνι. θὰ ἔχει συνεπείας εἰς τὴν Ἰταλίαν».

Η κατάπτωσις τοῦ γοήτρου τοῦ Μουσολίνη ἀλλὰ κι’ ἀπὸ ἐπίσημα βῆμα, τῆς Βουλῆς τῶν λόρδων, ὁ ὑπουργὸς τῶν Ἐξωτερικῶν λόρδος Χάλιφαξ θὰ ἔλεγε: «Ποτὲ ἄλλοτε κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς μικρᾶς τῆς ἱστορίας τὸ ὄνομα τῆς Ἑλλάδος δὲν ἐστάθη τόσον ὑψηλὰ καὶ τὸ ὄνομα τῆς Ἰταλίας τόσον χαμηλά».

Στην Αμερική, ἡ ἀπήχηση τῆς νίκης δὲν εἶταν μικρότερη. «Ο ἑλληνικὸς στρατὸς — ἔγραφε ἡ «Κήρυξ – Βῆμα» – κατεδείχθη ἀντάξιος τῶν προγόνων του. Κατήνεγκε τὴν πρώτην μεγάλην ἧτταν, ἡ ὁποία ἐσημειώθη κατὰ τὸν μέγαν αὐτὸν πόλεμον, ὅστις διεξάγεται μεταξὺ ἰσχυρῶν κρατῶν καὶ τῶν μεγάλων αὐτοκρατοριῶν». Οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» παρατηροῦσαν ὅτι ἡ Κορυτσά θ᾽ ἀποτελέσει ἴσως τὴν ἀποφασιστική καμπὴ τοῦ πολέμου.

Αξιοσηµείωτο είναι επίσης ότι ακόµα και σε ταινίες που γυρίζονταν εκείνη την περίοδο στο Hollywood γινόταν αναφορά στην ελληνική νίκη στην Κορυτσά, ανάμεσά τους και η ταινία του Όρσον Ουέλς, Πολίτης Κέιν.

Η ΠΡΩΤΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

Στις 7 Δεκεμβρίου του 1912, o Ελληνικός Στρατός εισέρχεται στην Κορυτσά αφού πρώτα απωθεί οθωμανικά στρατιωτικά τμήματα. Ωστόσο η μελλοντική επιδίκαση της περιοχής στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος, ήταν εκείνη που έθεσε τέρμα στον ενθουσιασμό των ντόπιων Ελλήνων που ανέμεναν οριστική λήξη του προβλήματός τους, με την ένωσή τους με τη Μητέρα Ελλάδα.

* Μετά τον Β’ ΠΠ όταν ήλθε η ώρα της διανομής περιοχών, οι Μεγάλες Δυνάμεις που λίγο πριν εκθείαζαν τον Ελληνικό Λαό για τις θυσίες του, χωρίς ντροπή, αγνόησαν την Ελληνικότητα της Βορείου Ηπειρου και της Νότιας Βουλγαρίας και με το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων (10.12.1947) επιδίκασαν στην Ελλάδα μόνο τα Δωδεκάνησα : «Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου τας κατωτέρω απαριθμουμένας, ήτοι: Αστυπάλαιαν, Ρόδον, Χάλκην, Κάρπαθον, Κάσον, Τήλον, Νίσυρον, Κάλυμνον, Λέρον, Πάτμον, Λειψών, Σύμην, Κω και Καστελλόριζον, ως και τας παρακειμένας νησίδας».

---

• ΠΗΓΕΣ
• Η Ελληνικη Εποποϊα 1940 – 1941 Άγγελου Τερζάκη
• Η Πρώτη απελευθέρωση της Κορυτσάς στις 7 Δεκεμβρίου 1912
• Η δεύτερη απελευθέρωση της Κορυτσάς στις 22 Νοεμβρίου του 1940 και η ιστορική της σημασία –

• – 2023.11.14
• – ΕΘΝΟΣ 19 ΝΟΕ 1940
• – Αποδελτίωση Α. Τασιόπουλος

---

H 14η Νοεμβρίου 1940 είναι ἀπὸ τὶς πιὸ ἀξιομνημόνευτες ημερομηνίες, τῆς Ελληνικής Ιστορίας. Την ημέρα αυτή , είχε ἀρχίσει η γενική Ελληνική επίθεση σ’ ὅλο τὸ πλάτος του μετώπου, ἀπὸ τὴ θάλασσα ίσαμε την Μεγάλη Πρέσπα. Οι επιτυχίες των Ελληνικών Δυνάμεων διαδεχόταν η μία την άλλη με αποκορύφωμα την απελευθέρωση της Κορυτσάς στις 22 Νοε. 1940. Ο Μουσολίνη γνώριζε την κατάσταση στο μέτωπο, την δυσμενή εξέλιξη και σε λόγο που εκφωνήσε την 18 Νοε. 1940, είπε μεταξύ άλλων ότι “οι Έλληνες μας μισούν και το μίσος τους είναι βαθύ και ανίατον. Τὸ διατί εἶνε μυστήριον“

“Μίσος Βαθύ και ανίατον” ήταν ο τίτλος άρθρου σε εφημερίδα “Εθνος” της 19ης Νοε. 1940. Σκωπτικά ο αρθρογράφος με τα αρχικά “Τ. ΜΩΡ” (Τίμος Μωραϊτίνης) απαντά έμεσα στον Μουσολίνη, με μονόστυλο και “αποδέκτη” τους αχάριστους Έλληνες :

……… Τί κακο σᾶς ἔκανε ἡ ᾿Ιταλία, κύριοι εζήτησε νὰ καταλύσῃ τὴν ἀνεξαρτησίαν σας καὶ ἀντὶ νὰ σπεύσετε νὰ τῆς τὴν προσφέρετε σεις καὶ νὰ τῆς πῆτε καὶ εὐχαριστώ, τῆς εἴπατε : «Μολών λαβέ».

“Επειτα σᾶς ἔστειλε μερικὰ ἀεροπλάνα, τὰ ὁποῖα ἐβομβάρδισαν εὐγενέστατα τις γυναίκες σας, τοὺς γέρους σας, τὰ μωρά καὶ ἐγκρέμισαν τὰ σπίτια. Καὶ ἀντὶ νὰ αἰσθανθῆτε χαράν καὶ εὐγνωμοσύνην, ἠσθάνθητε μίσος, μίσος «βαθὺ καὶ ἀνίατον»………. το πλήρες κείμενο του στην συνέχεια του άρθρου μας.

Τα ιστορικά γεγονότα της εποχής αυτής έχουν αναλυθεί και πολλά βιβλία έχουν γραφεί. Αυτό που δεν μπορεί να καταγραφεί είναι το “άρωμα της εποχής”. Η γενιά του ’40’, οι πρωταγωνιστές, που μπορούν να μας μεταφέρουν το άρωμα της εποχής, χρόνο με το χρόνο λιγοστεύουν και ο χρόνος αδυσώπητα θολώνει τις μνήμες των λίγων που αντιστέκονται σε αυτόν, επιπλέον η “Παγκοσμιοποίηση” στην πορεία της προς την ομογενοποίηση των λαών προσπαθεί να σβήσει τις ιστορικές μας μνήμες. Τι μας απομένει; μόνο σκόρπιες γραπτές μαρτυρίες και τα κιτρινισμένα φύλλα των εφημερίδων της εποχής.

Αποδελτιώσαμε από την εφημερίδα  ΕΘΝΟΣ της 19 Νοε. 1940, διάφορα άρθρα, διατηρώντας πιστά το κείμενο, ώστε να αισθανθούμε το «μοναδικό άρωμα» της εποχής εκείνης. Ας διαβάσουμε επιλεγμένα αποσπάσματα από την εφημερίδα έχοντας κατά νού ότι ήταν 19 Νοε. 1940 δύο ημέρες πριν την απελευθέρωση της Κορυτσάς. Στις 21 Νοεμβρίου οι Ιταλικές δυνάμεις, πιεζόμενες από τμήματα του 53ου συντάγματος Πεζικού της ΙΧ μεραρχίας του ελληνικού Γ’ Σ.Σ., υποχρεώθηκαν σε εγκατάλειψη του οροπεδίου της Κορυτσάς και σύμπτυξη προς το Πόγραδετς. 

---

«Το κήρυγμα του μίσους»

Ο κόσμος ἐκλήθη χθὲς ἀπὸ ὅλους τοὺς ραδιοφωνικούς σταθμοὺς τῆς Ιταλίας νὰ ἀκούσῃ τὸν Μουσσολίνι. Ο λόγος του, ἐκφωνηθεὶς ἐνώπιον τοῦ ἀνωτάτου φασιστικού συμβουλίου, διεβιβάσθη εἰς τὰς κυριωτέρας γλώσσας καὶ τὴν ἑλληνικὴν. Εν τούτοις ὁ λόγος αὐτός εἶχεν ἐκφωνήθῇ κυρίως διὰ τὴν ἐσωτερικὴν κατανάλωσιν.

Ὁ Μουσσολίνι ἐδιάλεξεν ἐπίτηδες τὴν ἐπέτειον τῆς ἐπιβολῆς τῶν κυρώσεων κατά τῆς Ιταλίας, ὅταν, ὡς γνωστόν, διεξῆγε τὸν πόλεμον κατά τῆς Αἰθιοπίας, διὰ νὰ ὁμιλήσῃ πρὸς τὸν Ιταλικὸν λαόν. Εχει καλλιεργηθῇ ὑπὸ τοῦ φασισμοῦ ἡ ἐντύπωσις ότι ἡ Ιταλία τότε τὰ ἔβγαλε πέρα μόνη της έναντίον 52 Κρατῶν, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ  τρεῖς Μεγάλαι δυνάμεις.

«…..αφού λοιπὸν τότε ἀντιμετωπίσαμε 52 Κράτη καὶ ἐνικήσαμεν, πῶς τώρα δὲν θὰ τὰ βγάλουμε πέρα μὲ τὴν μικρὰν ῾Ελλάδα;»

Αὐτὸ ἦταν τὸ νόημα τοῦ λόγou του Μουσσολίνι, ὁ ὁποῖος ἐθεώρησεν ἀπαραίτητο να παρηγορήσῃ τὸν λαόν του διά τὴν οἰκτρὰν ἀποτυχίαν τῆς εκστρατείας του ἐναντίον τῆς Ελλάδος.

Εἶπεν ὅτι ὁ πόλεμος έναντίον τῆς ῾Ελλάδος θὰ διαρκέσῃ εἴτε δύο, εἴτε δώδεκα μήνας. Οὕτω ἡ ἀρχικὴ προθεσμία τῶν τριῶν ἑβδομάδων γίνεται δύο ἕως δώδεκα μηνῶν!

Κατὰ πόσον ἡ δήλωσις αὔτῇ θὰ ἱκανοποιήσῃ τὸν Ιταλικὸν λαὸν δὲν γνωριζομεν. ‘Εκεῖνο όμως ποὺ ἐξάγομεν ὡς ἀλάθητον συμπέρασμα ἐκ μιᾶς τοιαύτης δηλώσεως εἶνε ότι ό Μουσσολίνι καλεῖ τὸν λαόν του νὰ ἐγκαταλείψῃ ὁριστικῶς τὴν ἐλπίδα ὅτι ἐντὸς τοῦ ἐφετεινοῦ χειμῶνος θὰ δυνηθῇ νὰ έχῃ κάποιον ἀποτέλεσμα εἰς τὸ ἑλληνικὸν Μέτωπον.

Εἰς ἁπλούστερα λόγια τοῦτο δὲν εἶνε τίποτε άλλο παρὰ ὁμολογία τῆς ἥττης.

Γενικῶς δὲ ὁ λόγος τοῦ Μουσσολίνι, λόγος έκφωνηθεὶς ἐν «βρασμῷ ψυχῆς», μὲ ἀσυγκράτητον θυμόν, προδίδοντα τὴν ἀλλοφροσύνην εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ὁ θεατρικός ψευδοκαῖσαρ τῆς Ρώμης ἀπὸ τὸ πάθημά του εἰς τὴν Πίνδον, εἶνε θλιβερὸς λόγος ἡττημένου.

Διὰ τοῦτο τὸν βλέπομεν νὰ καταφεύγῃ εἰς κήρυγμα μισους, μὲ τὸ ὁποῖον ἐλπίζει νὰ διεγείρῃ τὸ πεσμένον ἠθικὸν φρόνημα τοῦ λαοῦ του, φύλαρχος τῆς ᾿Αφρικῆς δὲν θὰ ὡμίλει διαφορετικὰ πρὸς τὸ ἄξεστον πλῆθός του, τὸ ὁποῖον θὰ ἤθελε νὰ φανατίσῃ διὰ τῆς κηρύξεως ἱεροῦ πολέμου.

«῞Ολοι οι Ελληνες, εἶπεν ὠρυόμενος, μᾶς μισοῦν. Τὸ μισός των εἶνε βαθύ, ἀνίατον καὶ ἐμπνέει ὅλὰς τὰς τάξεις εἰς τὰς πόλεις καὶ εἰς τὰ χωρία. Τὸ διατί εἶνε μυστήριον».

Καὶ διὰ νὰ συγκινήσῃ περισσότερον τὸ Ιταλικόν του ἀκροατήριον προσέθεσεν, αλλάζων τὸν τόνον του εἰς ἑλαφράν εἰρωνείαν;

«Μᾶς μισοῦν ἴσως διότι o Σανταρόζα είχε τὴν ἀφέλειαν νὰ ἀποθάνῃ ἀγωνιζόμενος υπὲρ τῆς ῾Ελλάδος, ἴσως ἐπίσης διότι ἀργότερα τὸν ἐμιμήθη καὶ ὁ ᾿Αντώνιο Φράττι.. »

᾿Εν τούτοις ὁ Μουσσολίνι γνωρίζει καλλίτερα ἀπὸ πάντα άλλον Ιταλὸν ποίους μισεῖ ὁ ἑλληνικὸς λαὸς καὶ διατί τοὺς μισεῖ· Γνωρίζει ἐπίσης ὅτι οἱ ῞Ελληνες τιμοῦν τὴν μνήμην τῶν φιλελλήνων, Ιταλῶν, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα ὑπάρχουν εἰς τὰς ὁδοὺς τῶν Αθηνῶν, ὡς ἐπίσης γνωρίζει ὅτι ἡμεῖς δὲν έχομεν λησμονήση καὶ τὸν Γαριβάλδη, τὸν οποῖον αὐτὸς ἐξεπίτηδες έλησμόνησε. Καὶ τὸν ἑλησμόνησε διότι ὁ ᾽Ιωσὴφ Γαριβάλδης, ἀγωνισθεὶς ὑπὲρ τῆς ῾Ελλάδος, νεώτερος αὐτὸς κλάδος τῆς ἡρωϊκῆς οἰκογενείας, υιός τοῦ ἐπίσης ἀγωνισθέντος υπὲρ της Ελλάδος, Ριτσιότι Γαριβάλδη εξεπατρίσθη μετά την επικράτηση τοῦ φασισμού εἰς τὴν Ιταλίαν.

Δὲν μισοῦμεν τὸ σύνολον τοῦ ιταλικοῦ λαοῦ, ἀλλὰ μισοῦμεν «βαθέως καὶ ἀνιάτως» τὸν δικτάτορα τῆς Ρώμης͵ καὶ τοὺς ἐκπροσώπους του, οἱ οποῖοι μετέβαλον τὴν Ιταλικὴν κατοχὴν τῆς Δωδεκανήσου εἰς τὴν αἰσχροτέραν ὑποδούλωσιν, τὴν ὁποίαν ἀναφέρει ἡ ιστορία.

Μισοῦμεν τὸν Μουσσολίνι καὶ τοὺς ἀνθρώπους του, οἱ ὁποῖοι ἐβομβάρδισαν τὰ γυναικόπαιδα εἰς τὴν ἀνοχύρωτον Κέρκυραν καὶ ἐζήτησαν ὡς λῃσταὶ λύτρα 50 ἑκατομμυρίων λιρεττῶν διὰ νὰ σταματήσουν τὴν περαιτέρω άνανδρον δρᾶσιν των·

Μισοῦμεν τὸν Μουσσολίνι διότι έστειλε τὸν πρεσβευτήν του ὡς διαρρήκτην εἰς τὰς τρεῖς τὸ πρωΐ νὰ ἐκβιάσῃ τὸν Πρωθυπουργὸν τῆς Ελλάδος διὰ νὰ δεχθῇ τὴν χειροτέραν ταπείνωσιν ποὺ ἐπρότεινε ποτε ἕνα Κράτος εἰς ἄλλο.

Αὐτὰ τὰ γνωρίζει ὁ δικτάτωρ τῆς Ρώμης, ἀλλὰ ἐν τῇ ἀλλοφροσύνῃ του ἐκ τῶν ἀτυχιῶν τοῦ ἑλληνικοῦ Μετώπου καὶ θέλων νὰ συσκοτίσῃ τὴν διαυγῆ κρίσιν τοῦ λαοῦ του, προέβη εἰς ἐμπαθὲς κήρυγμα μίσους, διὰ νὰ ἐξάψῃ τὰ καττώτερα συναισθήματα τῶν συμπατριωτών του καὶ νὰ τοὺς φανατίσῃ νὰ συνεχίσουν ἕνα ἀγῶνα ἄδικον καὶ καταδικασμένον εἰς ἀποτυχίαν.

᾿Αλλὰ εἰς τὸ κήρυγμά του ἔχει ἤδη τὴν ἀπάντησιν ἀπὸ τὴν Κορυτσᾶν μὲ τοὺς θριάμβους τῆς ἑλληνικῆς λόγχης, καὶ ἀπὸ τὴν Τεργέστην μὲ τὴν στάσιν τοῦ ιταλικοῦ συντάγματος, ποὺ δὲν ἤθελε νὰ σταλῇ εἰς τὸ «κατηραμένον Μέτωπον» τῆς Πίνδου,

Η Ελλὰς θὰ ἔχῃ τὴν μεγάλην τιμήν, ἀγωνιζομένη διὰ τὴν ἐλευθερίαν της, νὰ συντελέσῃ καὶ εἰς τὴν ἀπελευθέρωσιν τοῦ Ιταλικοῦ λαοῦ ἀπὸ τὸ καθεστώς τῶν συκοφαντῶν καὶ τῶν δολοφόνων.

---

Μίσος βαθὺ καὶ ἀνίατον

Στήλη ¨«Έθνους» ‘Αττικαὶ ἡμέραι, Τίμος Μωραϊτίνης

Ομιλῶν περὶ τῆς Ἑλλάδος. ὁ Ιταλός δικτάτωρ ἐτόνισε τὸ βαθύ, ἀνίατον καὶ γενικὸν μίσος κατὰ τῆς Ιταλίας, τὸ ὁποῖον συμμερίζονται ὅλαι αἱ ἑλληνικαὶ τάξεις εῖς εἰς τὰς πόλεις καὶ τὰ χωριά .

Καὶ ἐδοκίμασεν ὀδυνηρὰν ἔκπληξιν ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ αίσθημα αὐτό. Πολύ σωστά. Ευρέθη πρὸ τῆς ἀχαριστίας καὶ τῆς ἀγνωμοσύνης. Μᾶς ἐζήτησε τὸ σπίτι μας , τὴν ἀνεξαρτησίαν μας, την τιμήν μας καὶ τὴν ἐλευθερία μας καὶ ἀντὶ νὰ τοῦ πούμε, υποκλινόμενοι, «Περάστε, κύριε. Καθίστε. Τί θὰ πάρετε, καφέ ἢ μπύρα. Κανένα, όρεκτικό;» ἐπήραμε τὰ ὅπλα καὶ τὸν στρώσαμε στο κυνήγι. Πρωτοφανής ἀχαριστία καὶ ἐλεεινὴ συμπεριφορά. Καὶ ἐρωτᾷ δικαίως ὁ Κ. ᾿Αρχιφασίστας. ῞Ετσι φέρεται ὁ κόσμος ;

Έτσι συμπεριφέρεται ένας λαὸς ποὺ ζητοῦν νὰ τὸν ὑποδουλώσουν ;

Είχε τρόπους αὐτὸς, παρακαλώ :

Τὴν ἴδια ἔκπληξη και την ίδια, ἀπορία εκφράζει κάθε πολιτισμένος άνθρωπος. Τί κακο σᾶς ἔκανε ἡ ᾿Ιταλία, κύριοι Εζήτησε νὰ καταλύσῃ τὴν ἀνεξαρτησίαν σας καὶ ἀντὶ νὰ σπεύσετε νὰ τῆς τὴν προσφέρετε σεις καὶ νὰ τῆς πῆτε καὶ εὐχαριστώ, τῆς εἴπατε : «Μολών λαβέ».

“Επειτα σᾶς ἔστειλε μερικὰ ἀεροπλάνα, τὰ ὁποῖα ἐβομβάρδισαν εὐγενέστατα τις γυναίκες σας, τοὺς γέρους σας, τὰ μωρά καὶ ἐγκρέμισαν τὰ σπίτια. Καὶ ἀντὶ νὰ αἰσθανθῆτε χαράν καὶ εὐγνωμοσύνην, ἠσθάνθητε μίσος, μίσος «βαθὺ καὶ ἀνίατον»,

Χθὲς τὰ ἰταλικὰ ἀεροπλάνα ἐπολυβόλησαν πάλιν τοὺς κατοίκους ἑνὸς χωρίου καὶ ἐφόνευσαν τα πρόβατά τους, τις κατσίκες τους καὶ τὰ γατιά τους. Πῶς ἔπρεπε νὰ φερθῆτε εἰς τὴν περίστασιν αὐτήν Στοιχειώδης ευγένεια ἐπέβαλλε νὰ τηλεγραφήσετε πρός τὸν γενναιόφρονα δωρητὴν της βόμβας : «Θραύσματα βόμβας ἐλήφθησαν. Δύο γρῃὲς καὶ δέκα κατσίκες νεκρές. Εὐχαριστοῦμεν».

῎Αλλο : 500 ἄνθρωποι έφονευθησαν εἰς τὰς πόλεις καὶ 100 σπίτια φτωχῶν ἀνθρώπων ἐγκρεμίσθηκαν Χάθηκε μια κάρτ-στὰλ μὲ λίγα λόγια :

Τίποτε ἀπὸ αὐτά. “Αχάριστοι, ὅπως είμαστε, ἀντὶ ἐκφράσεων ἐνθουσιασμοῦ καὶ ἀντὶ ἀνθοδέσμης, τοῦ ἐστείλατε ἕνα τσάρούχι. (Τ ΜΩΡ.)

---

Γράμματα από το Μέτωπο :

Στα περισσότερα από τα γράμματα γίνεται αναφορά στην Παναγιά της Τήνου, δεν είναι τυχαίο ο λαός ποτέ δεν συγχώρησε την άναδρο πράξη τορπιλισμού της “Ελλης” ανήμερα της εορτής της Παναγίας. Ήταν μια βεβήλωση, μια Εθνική προσβολή και έπρεπε οι ένοχοι να πληρώσουν. Η προσβολή ήταν τεράστια οι Έλληνες, παραμέρισαν κάθε τι που τους χώριζε (σπάνιο φαινόμενο) και σαν μια γροθιά έκαναν το θαύμα.

Γράφει Στο «Έθνος» της 21/11/1940 ο Τίμος Μωραϊτίνης, “και το θαύμα έγινεν. Ένας ύμνος μυ­ριόστομος ανεβαίνει προς τον ολογάλανον ελληνικόν ουρανόν: “Τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια”. Ένας λαός γονυκλινής προσεύχεται και ένας στρατός προχωρεί.”

---

(ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 1ης ΣΕΛΙΔΟΣ)

………….γιὰ ὕπνο, οὔτε καὶ τὰ σπίτια μας ἀκόμα σκεπτόμαστε. Τόσο εἶνε τὸ ἄχτι ποὺ ἔχουμε όλοι μας νὰ ρεζιλέψουμε καὶ νὰ πετάξουμε στην θάλασσα τὴν παλιοφυλή που νόμισε ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶνε ‘Αβησσυνία. Όλος ὁ στρατός μας πολεμάει λεβέντικα. Εἶχα ἀκούσῃ ἀπὸ μάχες, ἀλλὰ δὲν φανταζόμουνα ὅτι ἡ νίκη δίνει τόση χαρὰ καὶ τόσον ἐνθουσιασμόν. ῞Οτι έκανα τὸ μέρος μου καλὰ, ἔχετε τὴν ἀπόδειξη ὅτι ὁ λοχαγός μου μὲ ἐπρότεινε γιὰ λοχία, ἐπειδὴ μὲ μιὰ περίπολο μάχης ἔπιασα ὀκτὼ αἰχμαλλώτους. Γιὰ κρύο καὶ κακουχίες μὴ φοβόστε. Ἐδῶ τὰ νεῦρά μας γίνονται ἀτσαλένια. Σεῖς θὰ φαντάζεσθε πράμματα φοβερὰ καὶ τρομερὰ ἐνῶ ἐμᾶς δὲν μᾶς νοιάζει καθόλου. Γι’ αὐτὸ νὰ μὴ στενοχωριέσθε. ῞Αλλως τε γιὰ ὅλα τὰ Ἑλληνόπουλα τοῦ Μετώπου φροντίζει ἡ Μεγαλόχαρη τῆς Τήνου νὰ τὰ κρατῇ γερὰ καὶ νὰ τοὺς δίνῃ νίκες και μόνο νίκες. Θέλω νὰ μοῦ γράφετε τακτικά.

---

ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΗΣΥΧΑΣΟΥΝΕ. ΘΑ ΤΟΥΣ ΚΥΝΗΓΑΜΕ ΩΣ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ.

«’Αγαπητέ μου Πατέρα, Ἐπήρα τὸ πρῶτό σας γράμμα καθὼς ἦρθα στὸ μέτωπο. Ξέραμε ὅτι τὸ ταχυδρομεῖο θὰ ἀργοῦσε νὰ ἔλθῃ, γιατὶ ὅλα τὰ τραῖνα κουβαλοῦσαν στρατὸ ὥστε νὰ προλάσουμε τὸν αἰφνιδιασμὸ τοῦ Ἰταλού. Τώρα, όμως τακτοποιήθηκαν όλα. Σ’ εὐχαριστώ, πατέρα, καθὼς καὶ τὴν μητέρα, γιὰ ὅσα καλὰ λόγια μοῦ γράφετε. Πιστεύω ὅμως ὅτι καὶ σεῖς θὰ εἶσθε εύχαριστημένοι ἀπὸ ὅσα καλὰ καὶ μεγάλα ἐκάναμε ἕως τώρα. Μιὰ καὶ τοὺς πήραμε τὸν ἀέρα ἀπὸ τὴν πρώτη μάχη, δὲν τοὺς φοβόμαστε πιά, ‘Απεναντίας αὐτοὶ μᾶς τρέμουν. Δὲν θὰ τοὺς ἀφήσουμε νὰ ἡσυχάσουνε, ἀλλὰ θὰ τοὺς κυνηγάμε όσο βαστάνε τὰ πλεμόνια μας καὶ τὰ πόδια μας. Πιάνουμε κάθε ἡμέρᾳ αἰχμαλώτους καὶ λάφυρα, ἀλλὰ κανείς μας δὲν θέλει νὰ μείνῃ πίσω, γιὰ συνοδεία αιχμαλώτων ἢ γιὰ περισυλλογή λαφύρων. Ολος ο στρατός έχει μια ψυχὴ καὶ μεγάλον ἐνθουσιασμόν…»

---

ΘΑ ΠΙΑΣΟΥΜΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΎΣ. ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΜΠΟΡΗΤΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΤΑΙΖΕΤΕ ΓΙΑΤ’ ΕΙΝΕ ΘΕΟΝΗΣΤΙΚΟΙ.

«Σεβαστέ μου Πατέρα, …Τώρα σὲ δικαιώνω, πατέρα, ποὺ μούλεγες ότι στα 1912 έως 1913 πολεμούσατε μὲ ορμὴ σαν νὰ εἴχατε φτερὰ καὶ δὲν λογαριάζατε καθόλου τις κακουχίες. ἐγὼ τὰ ἑνόμιζα γιὰ ὑπερβολὲς όταν μᾶς τὰ ἔλεγες, ἀλλὰ τώρα ἔχω καὶ ἐγὼ τὴν ἴδια γνώμη. Πιστεύω θὰ μαθαίνετε ὅλα τὰ νέα μὲ λεπτομέρειες . Τοὺς ταράξαμε τοὺς μακαρονάδες λένε ὅτι κουβαλοῦν στρατό. Τόσο τὸ καλλίτερο, γιατὶ θὰ πιάσουμε πιὸ πολλοὺς αἰχμαλώτους. Σκέπτομαι ὅτι αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι ἔλεγαν, ὅτι θὰ μᾶς φέρουν τὸν πολιτισμό, αὐτοὶ ποὺ εἶνε φορτωμένοι ἀπὸ ψεῖρα καὶ ποὺ κατάκλεψαν σὰν διαρρῆκται ὅσα χωριά εἶχαν τὴν ἀτυχία νὰ ὑποστοῦν γιὰ λίγες μέρες τὸν ζυγό τους.»

---

ΤΩΡΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΖΟΥΣΕ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΓΙΑ ΝΑ EΒΛΕΠΕ…(Επιστολὴ ἀξιωματικού)

«Σεβαστή μου Μητέρα, Ο συνταγματάρχης μου μὲ προέτεινε για προαγωγή στὸν ἀνώτερο βαθμὸ ἐπ᾿ ἀνδραγαθίᾳ, διότι ἐνεργήσας ἐξ ιδίας πρωτοβουλίας ἀντεπίθεσιν ἐναντίον υπερτέρου ἐχθροῦ, ἐξηνάγκασα αὐττὸν εἰς ἄτακτον ὑποχώρησιν, συλλαβὼν αἰχμαλώτους καὶ κυριέψας μίαν πολεμικὴν σημαίαν του έχει ὡς καὶ ἀλλὰ λάφυρα.

Τώρα, μητέρα μου, ἤθελα νὰ ἐζοῦσε ὁ πατέρας μου, γιὰ νὰ ἔβλεπε, αυτός που σκοτώθηκε δοξασμένος στο πεδίο της μάχης, οτι ήρθε τώρα ή σειρά του γυιού του νὰ ἐξακολουθήσῃ τὸν ἴδιο δρόμο. Ελπίζω να κάμω πιό πολλὰ ἀκόμη.»

---

Η ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗ ΚΑΙ Η «ΕΛΛΗ»

Τ.Τ. 724, Την Τρίτη 11-1940.

‘Αγαπητέ αδελφέ Μανώλη. Σε φιλώ. Δεν μπορώ να σου περιγράψω τὴν χαρὰ όλων μας των στρατιωτών για τα ηρωϊκά κατορθώματα τῶν συναδέλφων μας. Καθημερινώς, αδελφέ, ὅλοι μας φωναζομεν κάτω τα μακαρόνια και θὰ τοὺς πετάξωμεν ὅλους στὴ θάλασσα, όπως ὅλοι μας είμαστε άποφασισμένοι νὰ σκοτωθούμε μεχρις ἑνός. Γι’ αὐτό, ἀδελφέ, θὰ σου γράψω ένα ώραιο ποίημα τῆς «῞Ελλης», τοῦ ἱστορικού καραβιού μας. Θέλω νὰ τὸ διαβάσῃς μὲ προσοχή γιὰ νὰ τὸ καταλάβης.

Η «ΕΛΛΗ»

‘Ηταν ἡμέρα ἱερή, ἦταν ἡ ὥρα αγία

που οἱ Χριστιανοί προσεύχονταν μπροστὰ στὴν Παναγία.

῾Ο δολοφόνος κεῖ κοντὰ κρυμμένος μέσ’ τὸ κῦμα,

κρυφὰ μὲ δόλο καὶ ύπουλα σκυφτός κτυπᾷ τὸ θῦμα.

Κρότος πολὺς ἀκούστηκε, κακό, φοβερή  ἀντάρα.

Τὴν «Ἕλλην τορπιλλίσανε, ἀνάθεμα. κατάρα.

Τρέμουν ψηλὰ τὰ λάβαρα, ὅλες οἱ εικόνες τρίζουν,

ἡ Δέσποιναν πληγώνεται, τὰ μάτια της δακρύζουν,

ἐδάκρυσε ἡ Παναγιά, ἐπόνεσε ἡ καρδιά της.

Απλώνει τ’ ἅγια χέρια της, σκεπάζει τὰ παιδιά της,

γυρεύει ναῦρῃ τὸ φονιᾶ, γυρεύει νὰ τὸν πνιξη.

Μέσ’ τὰ σκοτάδια τὰ παχειά, στὸν ‘Αδη νὰ τὸν ρίξῃ.

Καὶ μεῖς ψηλὰ σηκώνουμε, στὸν Οὐρανὸ τὸ βλέμμα,

καὶ ὅρκο μεγάλο κάνουμε νὰ πάρουμε τὸ αἷμα.

Φίλησέ μου τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα. Σὲ φιλῶ γλυκά, ο ἀδελφός σου Κλέων Τσελεπιδάκης.»

---

ΘΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΒΑΛΟΥΜΕ ME ΤΗΝ ΛΟΓΧΗ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ…

«’Αδελφέ Κώστα,

Μη στενοχωρεῖσαι ποὺ μᾶς ἐπῆρε ἡ ἐπίταξε τὸ αὐτοκίνητο. Πόλεμος εἶνε καὶ πρῶτ᾽ ἀπ’ όλα πρέπει νὰ σώσουμε την Πατρίδα μας ἀπὸ τὰ βρωμερὰ Ιταλικὰ νύχια κι ύστερα έχει ὁ Θεός. Θὰ ξαναφτιάξουμε τις δουλειές μας, καὶ θὰ ζήσουμε ἐλεύθεροι καὶ περήφανοι. ῎Αλλως τε όλες τις ζημιές μας θὰ μᾶς τις πληρώσῃ ὁ Μουσσολίνι ὅταν θὰ τοῦ ἐπιβάλουμε μὲ τὴν λόγχη μας τοὺς ὄρους τῆς εἰρήνης»

---

ΜΙΑ ΣΗΜΑΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΧΟ ΜΟΥ

«Καίτη μου. Δὲν θέλω νὰ μοῦ στείλῃς φανέλλες και κάλτσες. Προτιμώ να μοῦ φτιάξης καὶ νὰ μοῦ στείλης μιὰ σημαία τῆς ξηρᾶς στὸ μέγεθος ποὺ ἔχουν τις σημαίες του στὰ σωματεῖα. Στὸ κέντρον μέσα σὲ ἕνα χρυσὸ κύκλο νὰ βάλῃς τὸν Ντίνο να να ζωγραφίσῃ τὴν Παναγία τῆς Τήνου. Μια τέτοια σημαία θέλω νὰ κάνω δώρο στο λόχο μας. Θὰ παραξενεύεσαι γιατί δὲν μὲ ἤξερες γιὰ θρήσκο. ἀλλὰ ἀπ’ ὅσα βλέπουν τὰ μάτια μου πιστεύω κ’ ἐγὼ ὅτι μιὰ θεϊκή δύναμις συντρόφεύει τὸν στρατόν μας. ῞Αλλως τε πῶς μποροῦσα νὰ μείνω μόνος ἐγὼ ἀσυγκίνητος μέσα στὸ κῦμα τῆς πίστεως ποὺ ἔχει ὅλος ὁ στρατός μας πρὸς τὴν Παναγία της Τήνου τὴν ὁποία πιστεύει προστάτιδά του…

---

Η ΖΩΗ ΣΤΑ ΜΕΤΟΠΙΣΘΕΝ

NA KATAΣKEΥAZOYN ΟΛΟΙ ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ

Ὑπὸ τοῦ Ύφυπουργείου ᾿Ασφαλείας ἐξεδόθη ἡ κάτωθι ἀνακοίνωσις:

Φέρομεν εἰς γνῶσιν τοῦ Κοινοῦ, ὅτι ἡ ἐχθρικὴ ἀεροπορία δὲν φείδεται οὐδενὸς μέσου καὶ δὲν κάμνει οὐδεμίαν διακρισιν κατα τὰς αεροπορικὰς ἐπιδρομὰς έναντίον τοῦ ἀμάχου πληθυσμοῦ. Κατόπιν τούτου ὀφείλει ἕκαστος ιδιοκτήτης ἢ ἐνοικιαστὴς όπως ἐπισπεύσῃ τὴν κατασκευήν οἰκογενειακοῦ καταφύγιου, ἐκ διασκευῆς καταλλήλου χώρου.

᾿Ιδιαιτέρως ἐφιστῶμεν τήν προσοχὴν τῶν κατοίκων τῶν πόλεων ᾿Αθηνῶν καὶ Πειραιῶς, αἱ ὁποῖα ἐνδέχεται ν᾿ ἀποτελέσωσιν ἰδιαιτερον στόχον τῆς ἐχθρικῆς ἀεροπορίας καὶ ὡς ἐκ τούτου ἐμφανίζεται ἐπείγουσα ἡ ἀνάγκη όπωςμεριμνήσωσι διὰ τὴν ἀπόκτησιν τοιούτων καταφυγίων, λίαν ἀπαραιτήτων διὰ τὴν αὐτοπροστασιαν αυτών.

Ωσαύτως ἐφιστῶμεν τὴν προσοχὴν τῶν κατοίκων, ὅπως συμμορφῶνται μὲ τὰς μέχρι τοῦδε περὶ συσκοτίσεως τῶν ἀκινήτων των ὁδηγίας

Επίσης οἱ ὁδηγοὶ παντὸς ὀχήματος ὀφείλουσι νὰ κινῶνται καὶ ΐστανται μὲ τὸν προκαθορισθέντα φωτισμόν.

Αἱ ἀστυνομικαὶ ᾿Αρχαὶ νὰ ἐν φαρμόσωσι μετὰ πάσης αὐστηρότητας τὰς μέχρι τοῦδε ἐκδοθείσας ὁδηγίας καὶ διαταγὰς καὶ νὰ διώξωσι μετά σκληρότητος τοὺς παρραβάτας αὐτῶν, διότι ἡ ἔστω καὶ ἐκ μέρους ἑνὸς ἀτόμου μὴ συμμώρφωσις, ἐνδέχεται νὰ ἔχη σοβαρώτάτας συνεπείας ἐπὶ τοῦ συνόλου.

Αἱ ἀστυνομικαὶ ᾿Αρχαὶ νὰ προβαίνωσι καὶ εἰς τὴν ἀφαίρεσιν τῆς ἀδείας τοῦ παραβάτου ὁδηγοῦ αὐτοκινήτου, ἐκτὸς τῆς ποινικής διώξεως αὐτοῦ.

᾿Αθῆναι τῇ 12 Νοεμβρίου 1940

Ο ὑφυπουργός Δημ. ‘Ασφαλείας Κ. ΜΑΝΙΑΔΑΚΗΣ

---

---

και μια διαφήμιση από την εφημερίδα, η ζωή συνεχιζόταν…..

---

22 Νοεμβρίου 1940

Ελεύθερο Βήμα
«METΩΠON HΠEIPOY, 22 Νοεμβρίου (του απεσταλμένου μας Π. Παλαιολόγου).

H Ήπειρος ολόκληρος εις μίαν ψυχήν πανηγυρίζει ενθουσιωδώς την κατάληψιν της Kορυτσάς. O Mητροπολίτης Iωαννίνων Σπυρίδων, εθναπόστολος, περιερχόμενος το μέτωπον, με ησπάσθη ψιθυρίζων: «Ωμίλησεν ο Θεός. Oύτοι εν άρμασιν, ούτοι εν ίπποις, ημείς εν ονόματι Θεού». Οι στρατιώται αγκαλιάζουν αλλήλους. Mε ψυχήν πλημμυρισμένην από συγκίνησιν και υπερηφάνειαν, συγκεντρώνω από τραυματίας αξιωματικούς στοιχεία από τας προχθεσινάς και χθεσινάς μάχας εις το μέτωπον της Hπείρου. Xρειάζεται νέος Όμηρος διά την περιγραφήν της σημερινής εποποιΐας. Zώμεν εις μίαν ατμόσφαιραν μέθης και παραληρήματος».

---

Πηγή : Εφημερίδα “Εθνος”, Τρίτη 19 Νοεμβρίου 1940, αριθμός φύλλου 9.368

Επιμέλεια ψηφιοποίησης – ανάρτησης : Αργύρης Τασιόπουλος

Σχόλια Απενεργοποιημένα

---

• – 12 ΟΚΤ. 2023
• – ΒΑΖΑΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ

 «Πριν  78 χρόνια , τέτοια μέρα έφυγαν οι Γερμανοί από την Αθήνα και έληξε επισήμως η Γερμανική  Κατοχή»

 ( η «Κατοχή» όπως μονολεκτικά καθιερώθηκε να αναφέρεται παραλείποντας το εθνικό πρόσημο του κατακτητή , μάλλον πονηρά !).

Αυτά για τα επίσημα ή τα ημιεπίσημα κείμενα ή ακόμη για όσους δεν θέλουν ή δεν μπορούν να δουν αλλιώς τα πράγματα ! Άλλωστε για πολλά χρόνια ήταν ξεχασμένη επέτειος . Όχι ακριβώς ξεχασμένη , αλλά καθώς αντιμετωπιζόταν με την μέθοδο της παράλειψης το γεγονός άφηνε πάντα ερωτηματικά. Ο χρόνος όμως, μη αλλάζοντας την κυκλική διαδρομή του και οι άνθρωποι μη εγκαταλείποντες την «ιδιοκτησία» της μνήμης τους κάνουν διαφορετική ανάγνωση του ημερολόγιου, του βιβλίου των επετείων. Μου έχει γίνει πεποίθηση από καιρό, ότι σ’αυτήν  αλλά και σε ανάλογες περιπτώσεις γίνεται προσπάθεια, πετυχημένη δυστυχώς προσπάθεια, να αναφερθούν «κομψά» οι παντός είδους συμμετέχοντες στα γεγονότα, οι ένοχοι δηλαδή . Ακούσαμε για το ΟΧΙ του ’40 , για την Εθνική  Αντίσταση , για τις ολέθριες εμφύλιες διαμάχες και στο τέλος ακροθιγώς  για «αποχώρηση» των γερμανών. Δηλαδή ήρθαν κάποτε και στις 12 Οκτωβρίου φύγανε, έτσι απλά; Σίγουρα κάτι συμβαίνει, κάτι που μυρίζει  κάτι που δεν θέλω να το αναλύσω τώρα . Ίσως και να μην χρειάζεται να μπω στον κόπο για τον απλό λόγο ότι όλοι ζούμε στην «ίδια γειτονιά» και γνωριζόμαστε .

Θα επιχειρήσω την δική μου ανάγνωση για την επέτειο, με προσλαμβάνουσες προσωπικές, έξω από κάθε άμεση ή έμμεση εξάρτηση και δέσμευση, που ποτέ δεν είχα και πολύ περισσότερο τώρα στην ηλικία μου και την θέση μου!

Το βραδάκι της μέρας της Απελευθέρωσης η μητέρα μου με πήγε ένα μικρό περίπατο στο Σύνταγμα . Ήταν ο συνηθισμένος τόπος  που έπαιζα εκείνο τον καιρό. Αυτή την φορά όμως πήραμε άλλη κατεύθυνση. Είχε σουρουπώσει και περάσαμε στην οδό Σταδίου από την Κολοκοτρώνη . Εκεί με περίμενε η έκπληξη, εκεί μαζί με όλους όσοι βρέθηκαν εκείνη την ώρα κοντά μας , είδα τον δρόμο φωτισμένο από τα εκατοντάδες λαμπιόνια του Δήμου στις φωτεινές αψίδες της Σταδίου. Το τετράχρονο αγοράκι που σε όλη την Κατοχή δεν χώνεψε ποτέ τα σκοτάδια της συσκότισης που επιβάλανε οι κατακτητές , ρώτησε την μητέρα του : Αυτό είναι η Απελευθέρωση μαμά ; θα έχουμε πια φως ; Η απάντηση που δεν πήρα αλλά και η χαρά που πήρα περπατώντας στην φωτισμένη Σταδίου με ακολουθούν 78 χρόνια , μέχρι σήμερα . Δεν έπαψε να με ακολουθεί  ακόμη, η ανακούφιση που ένιωσα όταν λίγο αργότερα συνειδητοποίησα πως δεν θα ξανακούσω εκείνα τα τρομακτικά , τα γεμάτα βάρβαρους ήχους γερμανικά εμβατήρια, που ξεφώνιζαν οι γερμανοί φαντάροι που περνούσαν κάτω από το σπίτι της οδού Ευαγγελιστρίας βροντολογώντας τα πέταλα τους. Οι ήχοι των γεμάτων σύμφωνα γερμανικών  λέξεων  ενόχλησαν τόσο την αισθητική της ακοής μου που μέχρι σήμερα τους θεωρώ ό,τι πιο αποκρουστικό. Για μένα ήταν οι «για-για-γιάδες» στην παιδική μου διάλεκτο,  από τα επαναλαμβανόμενα για, για, των φράσεων τους ! Οι στερήσεις που επέβαλλε το γερμανικό σχέδιο σχέδιο εξόντωσης των Ελλήνων, άγγιξαν και το δικό μου σπίτι,  αν και οι γονείς μου τα κατάφεραν να μην επηρεασθεί το παιδί τους . Ένα δυνατό αγόρι υποδέχθηκε με τον δικό του τρόπο την Απελευθέρωση !

*Δυό λόγια για το γερμανικό σχέδιο εξόντωσης του Ελληνικού πληθυσμού .

Από τα αρχεία του Αμερικανικού Πενταγώνου αλιεύτηκε σχετικά πρόσφατα και μεταξύ άλλων, γερμανικό κείμενο γραμμένο μάλιστα στην Γοτθική γερμανική «καθαρεύουσα», γεγονός που δυσκόλεψε την ανάγνωση του. Πρόκειται για λεπτομερές σχέδιο, εξαίρετα τεκμηριωμένο οργανωτικά, που αναφέρεται στην εξόντωση μεγάλου μέρους του Ελληνικού πληθυσμού με όπλο τον υποσιτισμό και την ΠΕΙΝΑ! Πρόκειται προφανώς για «μεταρρυθμίσεις του επισιτιστικού μοντέλου»,  όπως θα έλεγαν σήμερα κομψά οι σύγχρονοι γερμανοί «άρχοντες» της Ευρώπης  και οι εγχώριοι παρατρεχάμενοι τους ! Δεν μας διαφεύγει βέβαια η διαχρονική εμμονή τους στον όρο «μεταρρύθμιση», αντί του πραγματικού «σαδιστική τιμωρία και κακία» και στην απαίτηση από τα θύματα τους αλλά και τους εκάστοτε εγκαθέκτους τους να αποδέχονται την «ιδιοκτησία» των «μεταρρυθμίσεων». Με σχολαστική αναφορά σε θερμίδες ανά μονάδα τροφίμου και άλλα θαυμαστά , και με δολοφονική σκληρότητα που ξεχείλιζε αρρωστημένα από παντού, εξόντωσαν κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες καλών Ελλήνων. Δεν τους αφαίρεσαν απλά την ζωή, τους οδήγησαν στον θάνατο μέσα από την πιο εξευτελιστική για τον άνθρωπο διαδικασία…. την ΠΕΙΝΑ.

Πέρασαν έτσι το μήνυμα του παντοδύναμου Γερμανισμού και το διάνθισαν με τις φρικαλεότητες στα Καλάβρυτα, στο Κομμένο,  στην Μέρλιν, στο Χαϊδάρι, στην Κάνδανο , στην εξόντωση των Εβραίων συμπολιτών μας και όπου αλλού τους οδηγούσε ο αρρωστημένος σαδισμός τους .

Σε όλη την διάρκεια της  γερμανικής Κατοχής, η ομάδα των μηχανικών και πολεοδόμων του Υπουργείου Δημοσίων Έργων , η ομάδα Δοξιάδη με τον Σκέπερς  επικεφαλής, δούλεψε κάτω από απίστευτα δύσκολές συνθήκες. Κατέγραφε, αξιολογούσε και αποδελτίωνε όλα όσα έκαναν στην χώρα και τον λαό της οι γερμανοί κατακτητές. Επιστήμονες υψηλής κατάρτισης και αξίας δούλευαν σαν πεισμωμένα μυρμήγκια, κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες και αμέσως, το εννοώ…αμέσως, παρουσίασαν το έργο τους . Είναι ο τόμος που γραμμένος σε τέσσερις γλώσσες, Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ρωσσικά (και βέβαια όχι γερμανικά …..δεν χρειαζόταν, αυτοί που τα έκαναν τα ήξεραν καλά  και είχε τον τίτλο :

*(«συμβολικά» χρησιμοποιείται πεζό στοιχείο «γ» για τις λέξεις που αναφέρονται σε «γερμανία και γερμανούς» εκείνης της εποχής)

«Αι θυσίαι της Ελλάδος  στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο» 

Ήταν ένα από τα «διαπιστευτήρια» της Ελλάδας για την είσοδο της στον ΟΗΕ , στην διάσκεψη του  Σαν Φραντσίσκο. Το έργο εκτύπωσε άψογα η «Ασπιώτης – Έλκα» το 1945 σε συνθήκες σίγουρα απερίγραπτες !Δεν ξέρω γιατί το κειμήλιο αυτό είναι άγνωστο στους περισσότερους και ακόμη γιατί δεν αποτέλεσε βασική σχολική ιστορική ύλη . Μήπως γιατί τα λέει ΟΛΑ ! Ποιοι άραγε θέλουν να μην γνωρίζουμε ;

**Πρίν λίγα χρόνια κυκλοφόρησε σε ανατύπωση μικροτέρου σχήματος ως ένθετο εφημερίδας .

Από την χαρά της γιορτής της Απελευθέρωσης εκείνη την ημέρα ,  έλλειπαν αρκετοί από όσους πάλεψαν με τα τέρατα που είχαν σκλαβώσει την χώρα. Ήταν όσοι έδωσαν την ζωή τους , όσοι έπεσαν πολεμώντας ο καθένας στο πόστο του . Έλειπαν οι νεκροί νικητές της Αλβανίας, της γραμμής Μεταξά, της Μάχης της Κρήτης, όλων των μαχών του πολέμου. Έλειπαν και όσοι έπεσαν πολεμώντας με κάθε τρόπο τον κατακτητή , οι Έλληνες που δεν συνθηκολόγησαν , που αγωνίστηκαν στα βουνά και στις πολιτείες, στις θάλασσες και στην έρημο , οι καταδρομείς του Ιερού Λόχου που εκείνες τις ώρες απελευθέρωναν ένα-ένα τα νησιά μας .

 Από  την γιορτή της Αθήνας  έλειπε η Λέλα Καραγιάννη , ο Κώστας Περρίκος , η Ιουλία Μπίμπα και οι σύντροφοι τους της ΠΕΑΝ, έλειπε ο Αντώνης Μυτιληναίος (αυτός είχε δραπετεύσει τρεις φορές από τους γερμανούς και τους Ιταλούς),  που με τους δυναμίτες του δεν επέτρεψε την στρατολόγηση από τους Ναζί ΟΥΤΕ ΕΝΟΣ Έλληνα για το Ανατ. Μέτωπο .

• …. Και να λέει τότε απορημένος ο αρμόδιος Σοβιετικός Στρατηγός (Γιάκοβλεφ λεγόταν νομίζω), πως είδε στους αιχμαλώτους του γερμανικού Στρατού μετά την ήττα τους, ξένους μαχητές από όλες, μα όλες τις εθνικότητες της Ευρώπης, εκτός από Έλληνες . Δεν υπήρχε ούτε ένας τέτοιος είπε χαρακτηριστικά !

Έλλειπε ο Γιάννης Τσιγάντες που προδομένος αντιστάθηκε μέχρι την τελευταία του σφαίρα χωρίς να αποχωρισθεί το μονόκλ του ! Για λίγες ώρες δεν πρόλαβε την γιορτή και η Ήβη Αθανασιάδου, που η αθλιότητα της ρηχής συνείδησης του Γερμανού Στρ. γιατρού, της έκοψε το νήμα της ζωής στα 16 της χρόνια, στην γωνία του δρόμου του σπιτιού μου. Ήταν εκείνο ακριβώς το πρωϊ που η κοπελίτσα και οι  συμμαθήτριες της χαιρόντουσαν και γελούσαν βλέποντας τους τελευταίους γερμανούς να φεύγουν από την παραλιακή του Φαλήρου! Δεν άντεξε ο γερμανός φονιάς την χαρά των κοριτσιών και με μια ριπή σκότωσε το χαμόγελο της κοπελίτσας.

 Ήταν  πολλές οι ψυχές , πάρα πολλές που χάρηκαν και γιόρτασαν μαζί με τους ζωντανούς. Δεν είναι δυνατόν να τους αναφέρουμε έναν-έναν. Δεν χρειάζεται άλλωστε  δεν μας παρεξηγούν , εδώ έδωσαν την ζωή τους και δεν λογάριασαν τίποτε,  είναι δυνατόν να κουβεντιάσουν για εγωϊσμούς και πρωτοκαθεδρίες . Οι ήρωες μας,  οι δικοί μας άνθρωποι μάλλον γελούν με τέτοια καμώματα  εκεί στην γειτονιά των Αγγέλων που βρέθηκαν όλοι μαζί.          

  Οι ψυχές που χάρηκαν και γιόρτασαν μαζί με τους ζωντανούς την μεγάλη ημέρα τότε , σήμερα όμως μου φαίνεται πως θέλουν κάτι να μας πουν . Μάλλον θέλουν να μας θυμίσουν πως σε κάποιες σκοτεινές γωνιές βρυκολακιάζουν οι ανάπηρες από την κακία και την μοχθηρία τους σκιές αυτών που γλύτωσαν από την οργή των Ευμενίδων , αυτών που κρύφτηκαν , αυτών  που κλωσούνε τα αυγά των φιδιών .

Ο σοφός Σαμάνος της στέπας έλεγε : «Δεν ακούστηκε ποτέ από φίδι να γεννηθεί αηδόνι , πάλι φίδι γεννιέται !»

   Ας προσέχουμε λοιπόν, άς έχουμε φυλαχτό την ευχή όσων θυσιάστηκαν για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι (ή περίπου ελεύθεροι για τους απαισιόδοξους !!!) και να μην τους ξεχνάμε , ήταν οι δικοί μας άνθρωποι !

Ας μην μείνουμε μόνο στα κορίτσια του Λυκείου των Ελληνίδων που κάθε τέτοια μέρα αναβιώνουν την μεταφορά του πέπλου της Παλλάδας στα Μεγάλα  Παναθήναια, φέρνοντας την Γαλανόλευκη για να την υψώσουν στον Ιερό βράχο.

Πρέπει να μην ξεχάσουμε ποτέ την αντιπαθητική φιγούρα του του λιπόσαρκου ( η αθλιότητα της Γκαιμπελικής Γερμανίας ήταν να εμφανίσουν αδύνατο Γερμανό στην πεινασμένη Αθήνα!). Αυτός λοιπόν βιαστικά, κατέβαινε τον δρόμο των Προπυλαίων κρατώντας την Σβάστικα που μόλις είχε υποστείλει αγκαλιά, φορώντας ο μασκαράς ένα σεμνό τάχα δίκωχο!

Ας μην ξεχάσουμε τα παιδιά που με μανία μάδησαν αμέσως το στεφάνι, που δήθεν από σεβασμό κατέθεσαν οι κατακτητές (μία ακόμη σιχαμένη υποκριτική τους χειρονομία) στον Άγνωστο.

Ας μην ξεχάσουμε αυτούς που κρυφά η φανερά δεν ήθελαν την Απελευθέρωση, τους έπεφτε βαριά η Ελευθερία. Δωσίλογους τους έλεγαν και τους λένε. Αυτοί και οι κλώνοι τους ντρόπιασαν το Γένος. Κανόνισαν οι άθλιοι, κάποιοι απ’ αυτούς να τιμωρηθούν κάπως, να «κατακάτσει ο κουρνιαχτός» που έλεγε ο γιός της Καλόγριας, (την ευχή του να’χουμε) και μετά αυτοί και οι κλώνοι τους που λέγαμε, καλοκάθησαν πάλι στον σβέρκο μας. Το «αεί στασιάζειν οι Έλληνες», η διχόνοια και η παραδοσιακή όμως φαγωμάρα στοίχειωσαν τότε την Πατρίδα που μόλις είχε ελευθερωθεί. Η Κοινωνία ξέπνοη, τραυματισμένη, η Δημοκρατία λαχανιασμένη. Χρειάστηκαν νέοι αγώνες, καινούριες θυσίες για να σταθεί η Πατρίδα στα πόδια της.       

Μην ξεχνάμε τον ποιητή στο «Κατά Σαδδουκαίων» να παραπονιέται πως :

«…ελευθερία ανάπηρη πάλι μας τάξαν…»

 …και να μας παραγγέλνει:           

 «…μην αμελήσετε

Πάρτε  μαζί σας νερό

Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία».

….και ο Μανώλης Αναγνωστάκης, μετά τον Μιχάλη Κατσαρό  

κλείνει το φετεινό επετειακό…..

«..ο μύθος της διαρκούς προόδου,  —-  ( προειδοποιώντας μας όμως για…

«…την τόση κακότητα εν ονόματι του ανθρωπισμού ….»( που φέρνει )«…..στην απόφαση της ήττας! 

---

Οι φωτογραφίες στο άρθρο του κ. Βαζαίου προστέθηκαν από Τασιόπουλο Αργύρη Γ. Γραμματέα ΕΕΥΕΔ

Μια ματιά 80 χρόνια πριν.

• 2023.10.12
• Τασιόπουλος Αργύρης

---

Μια αναίτια εκτέλεση – δολοφονία, Έλληνα πολίτη  από τους Γερμανούς είναι ένα  ασήμαντο γεγονός, εμπρός στις χιλιάδες εκτελέσεις που πραγματοποίησαν οι κατακτητές την περίοδο της Κατοχής. Ωστόσο οι μικρές αυτές ιστορίες, τα ήθη, οι συμπεριφορές των ανθρώπων, όλα μαζί, διαμόρφώσαν το «άρωμα της εποχής» που βοηθά στην κατανόηση των καταγεγραμμένων μεγάλων γεγονότων.

Οφείλουμε, τις μικρές, ασήμαντες, για πολλούς ιστορίες,  να τις μνημονεύουμε για να διασωθούν από την λήθη και την αφάνεια που διαφορετικά θα έλθει με το δικό μας τέλος.

Σας μεταφέρω την ιστορία, όπως μου την διηγήθηκε η μητέρα μου Μαρία Καραλέτου – Τασιοπούλου, που μπροστά της δολοφονήθηκε η αδελφή της, μαζί με μια μικρή περιγραφή των συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή και των γεγονότων.  

Ο ΒΟΛΟΣ – ΠΗΛΙΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ

21 Απριλίου 1941 (Δευτέρα του Πάσχα) μετά από συνεχείς βομβαρδισμούς της πόλης του Βόλου, τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν το λιμάνι του Βόλου, η τυπική παράδοση της πόλης έγινε την Τετάρτη του Πάσχα. Τα χρόνια  που ακολούθησαν ήταν  πολύ δύσκολα. Συσσίτια, πείνα, λογοκρισία …κατοχή.

Η αντίσταση αρχίσε και μαζί της τα αντίποινα των κατακτητών. Όσο πλησίαζε το τέλος της κατοχής τόσο αυξανόταν οι βαρβαρότητες των κατακτητών, ενδεικτικά συμβάντα:

Το κάψιμο των Μηλεών στις 4 Οκτ. 1943 και οι εκτελέσεις δεκάδων κατοίκων με αφορμή την εκτέλεση από τους αντάρτες δύο Γερμανών στρατιωτικών, σε ενέδρα στο Πήλιο.

Την «σφαγή» στη Δράκεια Πηλίου στις 17 και 18 Δεκέμβρη του 1943, που ήταν πέρασμα ανταρτών.  Εκτέλεσαν 118  Δρακιώτες, σε αντίποινα για τον θάνατο 6 Γερμανών Στρατιωτών από τις δυνάμεις των ανταρτών,  με βάση το δόγμα της συλλογικής ευθύνης (https://ethniki-antistasi-dse.gr/drakeia-piliou.html) 

Μέσα στο Βόλο οι Γερμανοί επιτάξαν κτίριο και το μετατρέψαν σε χώρο  βασανιστηρίων και κρατητήριο ανθρώπων. Τα βασανιστήρια και οι εκτελέσεις δεν έκαμψαν το φρόνιμα των κατοίκων και συνέχισαν να αντιστέκονται με όποιον τρόπο μπορούσαν. Το κτίριο αυτό, η «Κίτρινη Αποθήκη» (καπναποθήκη) κτίστηκε το 1926 για λογαριασμό της εταιρείας καπνών America Tobacco. Το κτίριο χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το ΥΠΠΟ το 1993, ως δείγμα Βιομηχανικής Αρχιτεκτονικής της εποχής του στενά συνδεδεμένο με την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, την πρόσφατη ιστορία του τόπου, είναι ένα από τα σύμβολα αντίστασης του λαού του Βόλου στους κατακτητές..

27  Απριλίου 1944, γίνεται το φοβερό μπλόκο στον Άνω Βόλο (Αγιος Γεώργιος Ιωλκού στους πρόποδες του Πηλίου), εκεί όπου διαδραματίσθηκε μερικούς μήνες αργότερα η ιστορία μας. Πιάνουν εκατοντάδες πολίτες και τους οδηγούν στην Κίτρινη Αποθήκη. Ένας κουκουλοφόρος με μαύρο ράσο και μαύρα γάντια ξεχωρίζει πενήντα από τους κρατούμενους. Παίρνουν τους πενήντα και τους οδηγούν σε άλλη αίθουσα. Τους κρατάνε για τρεις ώρες όρθιους κι αμίλητους. Ύστερα τους υποχρεώνουν να πέσουν μπρούμυτα.  Αρχίζουν να τους χτυπούν με τις μπότες και τους βούρδουλες. Τους παίρνουν ρολόγια, δαχτυλίδια, κοσμήματα.  Η εντολή ήταν να εκτελεστούν είκοσι, σε αντίποινα για τον τραυματισμό ενός Γερμανού αξιωματικού. Η εντολή εκτελέστηκε κατά γράμμα. Μέσα στην Κίτρινη Αποθήκη, θανάτωσαν το βράδυ εκείνο δεκαοχτώ και άλλους δυο στην Πλατεία Ελευθερίας.  Μεταξύ των συλληφθέντων και ο πατέρας της Ολυμπίας Καραλέτου, Αργύρης Καραλέτος, ο οποίος αργότερα αφέθηκε ελεύθερος.

Άνω Βόλος – Άγιος Γεώργιος Ιωλκού.

Ο Άνω Βόλος είναι προάστιο του Βόλου στους πρόποδες του Πηλίου. Πολλές δεκαετίες πριν υπήρχαν διάσπαρτα αγροκτήματα, με την οικία μέσα στο αγρόκτημα, που τροφοδοτούσαν με οπωροκηπευτικά την αγορά της πόλης. Μετά το 1970 η αγροτική παραγωγή συρρικνώθηκε και τα αγροκτήματα εγκαταλείφθηκαν. Παρά τη εγγύτητα στο πολεοδομικό συγκρότημα του Δήμου Βόλου η περιοχή είναι ακόμη και σήμερα αραιοκατοικημένη, σχεδόν όπως ήταν πριν 80 χρόνια. Το αγρόκτημα και η αγροικία (φωτ 6 & 7) που διαδραματίσθει η αδικαιολόγητη εκτέλεση υπάρχουν και σήμερα, ερειπωμένα. Η θέση των σημειώνεται με το κίτρινο βέλος μέσα στον κόκκινο κύκλο.

Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Ηταν 12 Οκτωβρίου 1944, ημέρα Πέμπτη, η Αθήνα ήδη είχε απελευθερωθεί και γιόρταζε την απαλευθερωσή της. Στους κατοίκους του Ανω Βόλου φθάνει η ειδοποίηση ότι Γερμανοί ψάχνουν τις αγροικίες της περιοχής. Πριν λίγες ημέρες οι Γερμανοί, στις 5 Οκτ. 1944, είχαν κάψει την Πορταριά και το Κατηχώρι, δύο χωριά σε πολύ μικρή απόσταση, πάνω από τον Άνω Βόλο”. Με τον φόβο

επανάλειψης των όσων συνέβησαν στην προηγούμενη επιδρομή, την 27η Απρ. 1944, οι άνδρες έφυγαν προς το βουνό, οι γυναίκες παρέμειναν, ένιωθαν ασφαλείς. Μια ομάδα γυναικών είχε συγκεντρωθεί στη αυλή της αγροικίας του Αργύρη Καραλέτου.

Εμφανίσθηκαν δύο ένοπλοι Γερμανοί στρατιώτες. Επέλεξαν από την ομάδα των γυναικών  την Ολυμπία Καραλέτου, 18 ετών, την οδήγησαν στο πίσω μέρος της αγροικίας όπου υπήρχε ο βοηθητικός χώρος πλύσης των οπωροκηπευτικών (φωτ 7), πίσω τους έτρεξε η αδελφή της Μαρία (φωτ. 9 ). Χωρίς λόγια, εν ψυχρό, εκτέλεσαν την Ολυμπία (φωτ. 8) με  πυροβολισμό στο κεφάλι. Η Μαρία γονάτισε και αγκάλιασε το άψυχο πλέον κορμί της αδελφής της. Ο εκτελεστής έβαλε το όπλο στο κεφάλι της Μαρίας, τον απέτρεψε όμως ο άλλος Στρατιώτης λέγοντας “φτάνει η μία”.

Η εκτέλεση – δολοφονία της Ολυμπίας άφησε στην οικογένεια και στην μικρή τοπική κοινωνία αναπάντητα ερωτήματα. Λίγες ημέρες μετά την δολοφονία, στις 19 ΟΚΤ 1944, ο Βόλος απελευθερώνεται, οι κατακτητές φεύγουν, τα ερωτήματα όμως παρέμειναν και παραμένουν…..

Ποια ήταν η αιτία της επιλεγμένης δολοφονίας.

Ειπώθηκε πως οι Γερμανοί θα έπαιρναν το άλογο της οικογένειας. Μετά την δολοφονία όμως έφυγαν χωρίς να το πάρουν.

Ειπώθηκε πως ήταν εκδίκηση, διότι η Ολυμπία βοηθούσε τους αντάρτες μεταφέροντας τρόφιμα στην Μακρυνίτσα μαζί με άλλες συμμαθήτριες της, δεν ήταν όμως η μόνη που το έκανε, ούτε ήταν ενεργό μέλος της αντίστασης.

Ακόμη και πως ήταν εκδίκηση για ερωτική απόρριψη του εκτελεστή ή φίλου του (Οι Γερμανοί μιλούσαν Ελληνικά, γεγονός που παραπέμπει ίσως σε στρατιώτες των Ταγμάτων Ασφαλείας. Είδε Σημείωση 3).

Ποτέ δεν απαντήθηκαν τα ερωτήματα αυτά, κάθε ένας έδινε την δική του πιθανή ή απίθανη εξήγηση που καμιά όμως δεν μπορούσε να δικαιολογήσει την εν ψυχρό εκτέλεση. Μερικοί διατείνονταν πως γνώριζαν τον ηθικό αυτουργό, ποτέ όμως δεν τον κατονόμασαν.

Το Γερμανικό κράτος αναγνώρισε την δολοφονία και με απόφαση του Ελληνικού Πρωτοδικείου επιδικάστηκε αποζημίωση ⁶ (αν μπορεί να αποζημιωθεί η απώλεια).

Τι ακολούθησε….

Την επώμενη ημέρα , 13 Οκτωβρίου 1944, βομβαρδίζεται το λιμάνι του Βόλου, από Αγγλικά αεροσκάφη, οι Γερμανοί υφίστανται μεγάλες απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό. Η αρχή του τέλους έφθασε. Στις 19 Οκτ. Ο Βόλος έχει απαλλαγεί πλέον από την εγκληματική τους παρουσία. Τεράστιο το κόστος σε ανθρώπινες ζωές και υποδομές.

Απέναντι από τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Ιωλκού, πάνω και δεξιά στον εικονιζόμενο δρόμο, ενταφιάστηκε η Ολυμπία Καραλέτου και στήθηκε ένα απλό, απέριτο μνημείο. Χρόνια αργότερα, με πρωτοβουλία του Ιερέα Στεφάνου Σπύρου,  κατεδαφίσθηκε, τα οστά μεταφέρθηκαν ή καλύτερα πετάχτηκαν στο Νεκροταφείο του Βόλου και χάθηκαν στο χωνευτήρι. Το μνημείο για κάποιο λόγο ενοχλούσε…..

Στη θέση του μνημείου  σήμερα υπάρχει ο χώρος στάθμευσης του ΙΝ. Αγίου Γεωργίου Ιωλκού. Τι ωραίο θα ήταν να υπήρχε ακόμη το μνημείο αυτό στη θέση αυτή ή στο προαύλιο του Ναού, να θυμίζει, στις γενιές που έρχονται, στον διαβάτη που περνά εμπρός από τον Ιερό Ναό,  την βαρβαρότητα των κατακτητών Γερμανών, τις θυσίες και την αντίσταση των απλών πολιτών, την ιστορία μας !!!

Ο πατέρας της Ολυμπίας, Αργύρης Καραλέτος ήταν δραστήριο Μέλος της Κοινότητας, διετέλεσε πρόεδρος της Κοινότητας επί πολλά έτη, ήταν αξιομνημόνευτη η συμβολή του στην αναστύλωση του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου, στην υδροδότηση της κοινότητας κ.α. Απεβίωσε το 1970 πριν δει την καταστροφή του Μνημείου.

Όλη η Ελλάδα ήταν τόπος μαρτυρίου. Οποιαδήποτε περιγραφή δεν μπορεί να αποδώσει τις θυσίες και τα βάσανα του λαού.

Με τα παραπάνω πιστεύω πως έβαλα μία ακόμη ψηφίδα στην διατήρηση της ιστορικής μνήμης που την συνθέτουν ο απλός λαός και οι ιστορίες του, ήρωες και προδότες, δωσίλογοι και εγκληματίες Γερμανοί Αξιωματικοί όπως ο Φρούραρχος Κουρτ Ρίκερτ που διέταξε την σφαγή στις Μηλιές (4/10/1943), στην Δράκεια 18/12/1943), στο Δίστομο (10/6/1944) ο λογαχός Σμά Κουχ που εκτελούσε ο ίδιος με περισσή αγριότητα τους Δρακιώτες με πολυβόλο.

Εξαιρέσεις πάντα υπάρχουν όπως :

• Ο Γερμανός Πρόξενος Ελμουτ Σέφελ που διέσωσε την Εβραϊκή κοινότητα του Βόλου που μετά την Ζάκυνθο είχε στο Βόλο τις λιγότερες απώλειες, που απέτρεψε την ολοκληρωτική καταστροφή των υποδομών του Βόλου κατά την αποχώρηση των Γερμανών.
• Δύο ανώνυμοι Γερμανοί στρατιώτες (αδέλφια), που αρνήθηκαν να λάβουν μέρος στην «σφαγή της Δράκειας» και πέρασαν στρατοδικείο.
• Τον Γερμανό Στρατιωτικό, που μην αντέχοντας την βαρβαρότητα, εκτέλεσε Γερμανό Στρατιώτη που προσπαθούσε να πετάξει μέσα στο καιόμενο σπίτι, στην Πορταριά, παιδί που έτρεχε να σωθεί από τις φλόγες (Μετά αυτομόλυσε στις ανταρτικές ομάδες της περιοχής).

  

Πηγές

1. Νίτσα Κολιού : Μαθητριών ιστορίες στο Αμιγές Θηλέων. 2001 – Εκδόσεις ΚΩΔΙΚΑΣ
2. Άρθρο του Χαράλαμπου Κ. Αλεξάνδρου, Προέδρου του Κ.Ι.ΠΟ. Κερασιάς για το ολοκαύτωμα στις Μηλιές, 80 χρόνια μετά. εδώ
3. Η Μαγνησία στο Πέρασμα του χρόνου εδώ και εδώ
4. Κίτρινη αποθήκη η Μαύρη ιστορία του Κτηρίου, Αρθρο (2019) Άρτεμις Καλαμογιώργου εδώ
5. Τάγματα Ασφαλείας εδώ
6. Γερμανικές αποζημιώσεις – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ εδώ
7. Μαρτυρίες Μαρίας Καραλέτου – Τασιοπούλου.

---

Σημείωση 1 : Η φωτογραφία 1 δείχνει τα ερείπια παλιού μύλου και ξενοδοχείου κοντά στον Σταθμό που κάηκαν από τους Γερμανούς και προέρχεται, καθώς και η αφήγηση του γεγονότος, από το βιβλίο “Μηλιές, Κώμη του Πηλίου όρους” της Ελένης-Φαίης Σταμάτη, Εκδόσεις Αθηναίος, 1989. Το απόκομμα της εφημερίδας και οι πληροφορίες για τις εκτελέσεις στο Βόλο είναι από το βιβλίο “Τυπο-φωτο-γραφικό πανόραμα του Βόλου”, τόμος Β’ της Νίτσας Κολιού, 1991.

Σημείωση 2 : Η φωτογραφία 7α προέρχεται από “Την Μαγνησία στο πέρασμα στου χρόνου” ο συντάκτης του χετικού άρθρου συνοδεύει την φωτογραφία με το παρακάτω κείμενο “Ο κ. Γκαβαρδίνας μας είπε ότι η φωτογραφία «τραβήχτηκε από Γερμανό στρατιώτη, προφανώς από το κτίριο Παπαστράτου στην παραλία και παρεδόθει το φιλμ προς επεξεργασία σε γνωστό φωτογραφικό κατάστημα του Βόλου (Ανέστη Σολομωνίδη). Ο άνθρωπος που εκτύπωσε τη φωτογραφία κράτησε και δυο αντίτυπα για τον εαυτό του, αλλά δυστυχώς σε πολύ μικρό σχήμα (4Χ6) γιατί το φωτογραφικό χαρτί ήταν δυσεύρετο την εποχή εκείνη. Λίγο πριν πεθάνει είχε την καλοσύνη να μου χαρίσει τη μια από τις δύο και έτσι σήμερα την μοιράζομαι μαζί σας». Τον ευχαριστώ πολύ!…”

Σημείωση 3 : Ταγματα Ασφαλείας ⁵ δημιουργήθηκαν από την κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη. Ήταν παραστρατιωτικές μονάδες που έδρασαν στην Ελλάδα κυρίως μετά το 1943. Ηταν εξοπλισμένες από τον Γερμανικό Στρατό, με Γερμανό διοικητή (από 28/101943 ήταν ο Υποστράτηγος Βάλτερ Σιμάνα). Δείτε περισσότερα στο σύνδεσμο 5

Τασιόπουλος Αργύρης,

Υποστράτηγος ε.α

---

• – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ
• – ΟΒΙΔΙΟΥ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ, Θ. ΤΣΟΧΑΛΗ
• – ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ : ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΓΥΡΗΣ

---

Ο Λατίνος ποιητής Πόπλιος Οβίδιος Νάσων (Publius Ovidius Naso) γεννήθηκε στην πόλη Σούλμο (Sulmo) της κεντρικής Ιταλίας το έτος 43 π.Χ. Το άριστο έργο του, το οποίο αναδεικνύει το ποιητικό του ταλέντο και τον κατέστησε διάσημο επαληθεύοντας τις προβλέψεις του, είναι οι «Μεταμορφώσεις». Το έργο αποθησαυρίζει περίπου 250 μύθους και θρύλους, γράφτηκε μετά το 1 μ.X. σε δεκαπέντε βιβλία και 12.000 εξάμετρους στίχους.

Το πλήθος των ποιημάτων του επιβεβαιώνει τη γονιμότητα του στοχασμού του και την ευχέρεια που είχε στον έμμετρο λόγο. Το άριστο έργο του, το οποίο αναδεικνύει το ποιητικό του ταλέντο και τον κατέστησε διάσημο (…) είναι οι Μεταμορφώσεις. Το πολύτιμο αυτό πνευματικό δημιούργημα ευτυχώς διεσώθη από αντίγραφα τα οποία είχαν φίλοι του, αφού ο ίδιος παρέδωσε το πρωτότυπο στη φωτιά θεωρώντας το πλημμελές. Το έργο αποθησαυρίζει περίπου 250 μύθους και θρύλους, οι οποίοι αναπτύσσονται με θαυμαστή μεθοδικότητα και λογοτεχνική δεξιοτεχνία. Ο ποιητής άντλησε τα θέματά του κυρίως από αρχαίες Ελληνικές και Λατινικές παραδόσεις, μύθους και θρύλους θαυμάσιους. Η κομψότης του ύφους, η παραστατικότης και η ποικιλία των εικόνων, (…) η πλοκή και η αλληλουχία των γεγονότων, η σαφήνεια της περιγραφής, η φυσικότης και η απλότης της αφηγήσεως, καθιστούν τις Μεταμορφώσεις έργο πρωτότυπο και ελκυστικό, πραγματικό ποίημα. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Μεταμορφώσεις του Οβιδίου έμελλε να συντηρήσουν τη μεγάλη του φήμη στους αιώνες, ξεπερνώντας σε σημασία το υπόλοιπο έργο του, ενισχύοντας την επίδρασή του τόσο στην Αναγέννηση όσο και στους αιώνες που ακολούθησαν, φτάνοντας μέχρι σήμερα. Ένα είδος εγκυκλοπαίδειας της ελληνικής μυθολογίας για την Ευρώπη αλλά και για τη νεότερη Ελλάδα, καθώς ήταν η κύρια πηγή πληροφοριών για περίπου 250 μύθους, αξιομνημόνευτες ιστορίες μυθικών προσώπων, το πανόραμα μιας ολόκληρης παγανιστικής εποχής. Γιατί όταν ο Οβίδιος τους έγραφε, αποτελούσαν ήδη «μυθολογία», κανείς δεν είχε την ψευδαίσθηση ότι όλα αυτά είχαν συμβεί στην πραγματικότητα. Διάσημοι μύθοι, όπως αυτοί του Νάρκισσου, του Ορφέα και του Πυγμαλίωνα, που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας χάρη στον Οβίδιο, συμπληρώνουν μια σειρά άλλοτε πιο σκοτεινών και βλοσυρών και άλλοτε φωτεινών και περιπαικτικών μύθων που επηρέασαν τη δυτική λογοτεχνία και τέχνη ανά τους αιώνες. 

Με τις μεταμορφώσεις του ο Οβίδιος προσπάθησε να ξεπεράσει τον τότε εθνικό ποιητή της Ρώμης Βιργίλιο με την περίφημη Αινειάδα του, αλλά και τον Όμηρο. Για τη διαμόρφωση του έργου του χρησιμοποίησε κυρίως ελληνικούς μύθους και ως βάση του ήταν τα έργα : Ετεροιούμενα του Νίκανδρου, Ορνιθογονία του Βοίου και οι Μεταμορφώσεις του Παρθενίου από τη Νίκαια. Εξάλλου οι Μεταμορφώσεις του Οβιδίου αποτέλεσαν και αποτελούν μία γέφυρα ανάμεσα στην Ελλάδα της αρχαιότητας και στην Ευρώπη, στον χριστιανισμό και το ρωμαϊκό και ελληνικό πάνθεο δημιουργώντας έναν θρησκευτικό συγκρητισμό. (απόσπασμα από Wikipedia)

Ενα μικρό ταξίδι σε μερικούς από μύθους – παραμύθια ……..

Η Αράχνη ήταν μια εργατική κοπέλα, μια ακαταπόνητη υφάντρα, που προσβάλλει τη θεά Αθηνά κι εκείνη τη μετατρέπει σε έντομο, η Δάφνη ήταν μια νύμφη που αντιστάθηκε στον Απόλλωνα, ο Κυπάρισσος, ένα ωραίο αγόρι πριν γίνει πένθιμο δέντρο, ο Αχελώος νικήθηκε σε μονομαχία από τον Ηρακλή, ο Ακταίων, από κυνηγός ελαφιών, μεταμορφώνεται σε ελάφι ο ίδιος, επειδή είχε την ατυχία να αντικρίσει τη θεά Άρτεμη γυμνή, και κατασπαράσσεται από τα σκυλιά του. (Εικόνα, Ο μύθος της αράχνης από τον Ντιέγκο Βελάσκεθ 1644-1648)

Η Ιό ήταν θυγατέρα του Ίασου, βασιλέα του Άργους και απογόνου του Ίναχου ή κατά άλλη εκδοχή του ιδίου του βασιλέα Ίναχου ή κατά τρίτη εκδοχή του Κορίνθιου Πειρήνα, θείου του ήρωα Βελλεροφόντη. Μητέρα της ήταν η Μελία ή η Λευκάνη. Ήταν ιέρεια της Ήρας και έγινε ερωμένη του Δία.

Σύμφωνα με τις διάφορες πηγές, η περιπέτειά της άρχισε όταν η Ήρα αντιλήφθηκε την παράνομη σχέση. Τότε ο Ζευς, για να την προστατεύσει από το μένος της συζύγου του, τη μεταμόρφωσε σε αγελάδα. Κατά μία εκδοχή η ίδια η Ήρα μεταμόρφωσε την Ιώ σε αγελάδα και το σώμα της είχε τρία χρώματα: λευκό, ρόδινο και μαύρο. Κατά μία εκδοχή το σώμα της άλλαζε χρώμα. Άλλοτε γινόταν λευκό, άλλοτε μαύρο και άλλοτε ρόδινο.….. Μεταμορφώσεις που είχαν αστείρευτη γοητεία, αφού περιέγραφαν έρωτες και πάθη θεών, ηρώων και απλών θνητών, γεγονότα και αξιοπερίεργα συμβάντα, μεταμορφώσεις σωμάτων που άλλαζαν όψη. Άνθρωποι μετατρέπονταν σε ζώα, πτηνά, έντομα, φυτά και άψυχες πέτρες, ενίοτε άλλαζαν φύλο, κυρίως όσοι είχαν την ατυχία να περιπέσουν σε σφάλματα ή να μπουν στο μάτι κάποιας πανίσχυρης θεότητας. Είναι σαν η Ρώμη να υποδέχεται την παγανιστική Ελλάδα, εντάσσοντάς τη στην κλασική παιδεία.

Εμπνευσμένο από το Μύθο που σχετίζεται με το Κάδμο, Ο Κάδμος κατέληξε στη Βοιωτία, όπου ίδρυσε την πόλη της Θήβας, αφού πρώτα ακολούθησε μία ξεχωριστή αγελάδα με μια ημισέληνο στα πλευρά της (έπειτα από χρησμό του μαντείου των Δελφών) και στη συνέχεια σκότωσε ένα δράκοντα κι έσπειρε τα δόντια του, με αποτέλεσμα να ξεφυτρώσουν οι πρώτοι κάτοικοι (Σπαρτοί)

Eδώ έρχεται ο Θεόδωρος Τσοχαλής να συμπληρώσει ένα κενό στις εκδόσεις του έργου στην Ελλάδα μια που σήμερα στα βιβλιοπωλεία κυκλοφορεί μόνο μία ολοκληρωμένη μετάφραση του συνολικού έργου – αυτή του Τσοχαλή (την ώρα που στα αγγλικά κυκλοφορούν περί τις 280 μεταφράσεις).

Έχει μεταφράσει το έργο, παραθέτει το λατινικό κείμενο και την μετάφραση στα νέα Ελληνικά. Το κείμενο συνοδεύουν εικόνες με έργα εμπνευσμένα από τους μύθους. Δεν μπορούμε να κρίνουμε  το έργο του, μόνο απλά  να πούμε πως ανοίγοντας το βιβλίο μας μεταφέρει στον παραμυθένιο κόσμο των μύθων που με αυτούς μεγαλώσαμε.

ISBN13	9789609125741
Εκδότης	ΙΔΙΩΤΙΚΗ
Χρονολογία Έκδοσης	Απρίλιος 2009
Αριθμός σελίδων	802
Διαστάσεις	24×17
Μετάφραση	ΤΣΟΧΑΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ
Επιμέλεια	ΤΣΟΧΑΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ
Συγγραφέας/Δημιουργός (Ελληνικά)	ΟΒΙΔΙΟΣ
Κωδικός Πολιτείας	1985-2480
Θέμα	ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ – ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ
Θέση στο κατάστημα	Είσοδος Γ

---

Σχετικοί Συνδεσμοι – Πηγές

1. ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ: Μεταμορφώσεις
2. Οι «Μεταμορφώσεις» του Οβίδιου στο ελληνικό βιβλιοπωλείο (Χρήστος Παρίδης)
3. Βιβλοπωλείο Πολιτεία, Μεταμορφώσεις του Οβιδίου, Εκδοση 2009
4. Βιβλοπωλείο Πολιτεία, Μεταμορφώσεις του Οβιδίου, Εκδοση 2005 

• – 2023.03.25
• – ΔΣ/ΕΕΥΕΔ

25η Μαρτίου, μια μεγάλη ημέρα του Ελληνισμού. Χρόνια Πολλά στους Συναδέλφους μας και σε όλους τους Έλληνες, Χρόνια πολλά Ελλάδα για την σημερινή διπλή γιορτή.

Το ΔΣ της ΕΕΥΕΔ , προσκάλεσε τον εκελεκτό Συνάδελφο και Μέλος της κ. Λάμπρο Βαζαίο, Ταξίαρχο ε.α , επίκουρο καθηγητή ουρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων να εκφωνήσει διαδικτυακά τον πανηγυρικό της ημέρας για την εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου.

Ο κ. Βαζαίος ανταποκρίθηκε προθύμως και μας απέστειλε ένα εξαιρετικό κείμενο, όπου με την χαρισματική του γραφή αναδεικνύει τον αγώνα της φυλής μας πέρα και πάνω από τις ύποπτες αμφισβητήσεις και παραχαράξεις νεόκοπων ιστορικών.

Το ΔΣ της ΕΕΥΕΔ ευχαριστεί τον κ. Βαζαίο. Βιογραφικό του εδώ.

202 χρόνια εφέτος μετά…

…την  Εθνεγερσία,

            …την Εθνική Παλιγγενεσία  

                                  …την Επανάσταση,

                                               …τον Ιερό Αγώνα,

                                                                    …τον «ΑΓΩΝΑ»

 …τον «Ενδοξότερο Αγώνα» όπως είπε η Μαίρη Σέλεϋ *

• και το μετέφερε  στον τίτλο του εξαίρετου βιβλίου του ο Αριστείδης Χατζής

Αντίδωρο  της  ημέρας  η  κατάδυση  στις  παλιές  λέξεις και  την  σημασία τους. Να μην ξεχνάμε πως είμαστε η μόνη κοινωνία ο μόνος Λαός,  που ευχόμαστε «Χρόνια Πολλά» στις Εθνικές Εορτές!

ΧΡΟΝΙΑ  ΠΟΛΛΑ…….ΛΟΙΠΟΝ!  

(Έχει  γίνει  μεγάλη  προσπάθεια  να  ακυρωθούν  όσα  και όποια  σηματοδότησαν  ό,τι  μέχρι σήμερα  υπάρχει και αυτό το λένε πονηρά «ιστορικό ρεαλισμό» η αν θέλετε «ιστορική αλήθεια»! Στηρίζεται και στηρίζει η προσπάθεια αυτή  τα  κάθε  λογής  συμφέροντα  που  υπηρετεί  και την ίδια ώρα «ενοχοποιεί» για δικαιολογία τον  «ελλείποντα  κρίκο»  της  ιστορίας  μας. Δεν έχει όμως μία  μοναδική ανάγνωση η Ιστορία και η Αλήθεια της, δεν διαβάζονται όλα τα κεφάλαια με τον ίδιο τρόπο και δεν πρέπει. Άλλο η ιστορική έρευνα έντιμων επιστημόνων στο Πανεπιστημιακό σπουδαστήριο-αρχείο και άλλο η «ιστορία της καρδιάς μας»!)

*Έτσι  λοιπόν  θα  πούμε,  για να γιορτάσουμε την ημέρα, απλά και τιμημένα….. ότι:

-Στις 25  Μαρτίου  επαναστάτησε  το  Γένος, που στέναζε  κάτω  από  τον  πιο  βάρβαρο  ζυγό. Το Γένος που από το 1204 βρισκόταν μόνιμα σε εξέγερση ενάντια στην Φραγκοκρατία και την Τουρκοκρατία.  

-Δεν  ζούσαν  καλά  οι  Έλληνες  στην  Τουρκοκρατία , ήταν  δυστυχείς , δεν  είχαν  καλές  σχέσεις  με  τον  «απλό  τούρκικο  λαό». Φτάνει  πια αυτός  ο  μύθος ! Υπήρχε το υπόδουλο  Γένος των Ελλήνων και η «Εθνική συνείδηση» (που την είπε «εξ ίσου πατριωτισμό» ο «Ανεξάρτητος»), δεν δημιουργήθηκε  αυτόματα, δεν υπάρχει ιστορική  παρθενογένεση.

-Ο  Μάρκος  Μπότσαρης  είπαν  πως  γεννήθηκε  Αλβανός, έζησε  Σουλιώτης  και  πέθανε  Έλληνας! (πριν  πεθάνει, με  την βοήθεια του γραμματικού του έφτιαξε  Ελληνοαλβανικό  Λεξικό!). Ήταν  Έλληνας  το  είπε   και  το  απόδειξε. Πέρασε στην Ευρωπαϊκή ιστορική μνήμη ως ο «Botsaris»* τότε που οι δυτικοευρωπαϊκές κοινωνίες διψούσαν για αληθινούς ήρωες!

*Ας θυμηθούμε τον σταθμό του Παρισινού Μετρό …Botsaris!

-Το  «Κρυφό Σχολειό» (αμαρτία να το παραγνωρίζουμε)  και  τα  φανερά, τα σπουδαία  σχολειά της κοινοτικής ζωής των Ελλήνων, μαζί  με  την  εκκλησία  διατήρησαν  την  γλώσσα  και  την  παράδοση.      

-Ο  Αγώνας της Παλιγγενεσίας   ήταν  άνισος  και  υπονομευμένος  από  τα  ελαττώματα της  φυλής, (γιατί  είμαστε  φυλή  και  όχι  γεωπολιτικός  πολτός!) αλλά  και  τον  δόλο  των  «ξένων». Λατινικό δόλο τον είπε μελαγχολικά ο Μπάϋρον στα «Νησιά της Ελλάδος». Λίγοι, πολλοί  λίγοι  ήταν  οι  αληθινοί  φιλέλληνες, (οι περισσότεροι  θυσιάστηκαν), οι άλλοι  ήταν «άνεργοι» των  Ναπολεόντιων πολέμων. Όσο  για  τα  Ευρωπαϊκά  Ανακτοβούλια, τους  σαράφηδες  του  Λονδίνου, της  Φλάνδρας, της Γερμανίας, αλλά  και  της  Αμερικής, καλλίτερα  να  μην  συζητήσουμε !

ΓΙΑΤΙ  ΟΧΙ ΛΟΙΠΟΝ!

…..και  Αγία  Λαύρα  υπήρχε  και  Παλαιών  Πατρών Γερμανός  και  όλοι  οι  άλλοι! Με άλλες ίσως ημερολογιακές καταγραφές….και λοιπόν;  Με άλλες άβολες για τον καθημερινό άνθρωπο λεπτομέρειες και αφηγήσεις. Ας μην τον μπερδέψουμε άλλο όμως αυτόν, αρκετά  τραβάει από την εξουσία που όχι μόνο δεν τον υπηρέτησε ποτέ της, αλλά τον καταπίεσε και τον εκμεταλλεύτηκε άγρια! Με  τα  ελαττώματα  τους οι Αγωνιστές, με  τις  αδυναμίες  τους, με  όλα  τους! Ακρότητες  και  προδοσίες  κάθε  τόσο. Ποιος  αγώνας, ποιανού  λαού, ποιας  εποχής  δεν  είχε  τέτοια; Ας  μείνουμε  όμως  στην  θυσία, στο  μεγαλείο , στον  Διάκο, στον  Καραϊσκάκη,  στον Παπαφλέσσα, στον Δημ.Υψηλάντη και όλους τους άλλους.  Να κάτσουμε μαζί με τον  Ι.Καποδίστρια για  να  ακούσουμε  μαζί  με  τον Κολοκοτρώνη και τους οπλαρχηγούς, τον  οιωνοσκόπο  της  αρνίσιας  σπάλας, το  Πάσχα  του  1820  στην  Αγία  Μαύρα  της  Λευκάδας !   

Ας  διαβάσουμε  τον  ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ, την  εφημερίδα  του  παππού  της  Γιαγιάς  μου. Από  το 1827 στην Ύδρα, μέχρι  το  1859 στην Αθήνα,  δεν  σταμάτησε να  τα  λέει  όλα ! Τι  πιο  αληθινό  από  την πρώτη  εφημερίδα  που  εκδόθηκε  από  ιδιώτη, που  πολύ  γρήγορα  έγινε  ο  πρώτος  δημοσιογράφος  που  διώχθηκε  από  την  διεφθαρμένη  εξουσία  και  η  εφημερίδα  του  η  πρώτη  που  διατάχθηκε  η  παύση της  έκδοσης  της  από  το  τρίτο  φύλλο  της! Ήταν η εφημερίδα που πάλεψε σκληρά τον «κοτζαμπασισμό», την Φαναριώτικη ίντριγκα και αμέσως μετά την Ξενοκρατία, τους Βαυαρούς που έβαλε ο Μέττερνιχ να κυβερνήσουν την Ελλάδα, που μόλις είχε, με τόσες θυσίες, διώξει τους Τούρκους. Ήταν αυτοί και τα ντόπια συμφέροντα που εγκαλέσανε στα δικαστήρια τους, 48 φορές τον «Ανεξάρτητο», φυλάκισαν 28 φορές τον εκδότη του και 18 φορές τον γιό του Κωνσταντίνο! Ήταν τότε που ο περήφανος Αγωνιστής και όλη η οικογένεια, αλλάξανε το οικογενειακό επίθετο από Παντελή σε Ανεξάρτητο, έγιναν οικογένεια Ανεξαρτήτου, έτσι για να πικάρουν τους «Παυαρούς», όπως τους ονομάτιζαν κοροϊδευτικά!  

Ας θυμηθούμε τον Παντελή Κ. Παντελή τον χαλκέντερο εκδότη, τον ζόρικο Υδραίο που 17-18 χρονών μυήθηκε  Φιλικός και με την πρώτη τουφεκιά της Επανάστασης μπαρκάρισε στην «Αθηνά» το οικογενειακό μπρίκι και ξεκίνησε με τον Ελληνικό πια Στόλο το κυνηγητό των Τούρκων. Τραυματίστηκε δύο φορές στις ναυμαχίες του Καφηρέα και του Τσεσμέ, ακολουθώντας με όλη την οικογένεια την παράδοση του γενάρχη Χριστιανού Παντελή του αμιράλιου του στολίσκου του Λάμπρου Κατσώνη και τις διαταγές του Νικολάκη Παντελή του θείου του, που ήταν Υπουργός Πολέμου στην πρώτη Ελεύθερη Ελληνική Κυβέρνηση! Έχοντας πάρει αξιοπρόσεκτη μόρφωση ρίχτηκε τις δύσκολες ώρες του  1827 στην μάχη του Τύπου. Η «Ανεξάρτητος Εφημερίς της Ελλάδος» στη Ύδρα του 1827, δεν σταμάτησε να αγωνίζεται για Αρχές και Αξίες μέχρι την Αθήνα του 1859. Η οικογένεια με τον πρωτότοκο Κωνσταντίνο τον λαμπρό νομικό (από τους πρώτους διδάκτορες της Νομικής) και εξαίρετο αρθρογράφο, τον υποπρόξενο της Αλεξάνδρειας, μετά την ασθένεια του Παντελή, συνέχισε την πορεία της. Η εφημερίδα «Λαός» με διευθυντή τον Γεώργιο Ανεξάρτητο και αρχισυντάκτη τον Κωνσταντίνο συνέχισε, με την ευχή του γηραιού πλέον Παντελή τους Δημοκρατικούς Αγώνες. Παράλληλα ο Ιωάννης Ανεξάρτητος Αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού και βουλευτής Θήρας μετέφερε στο κοινοβούλιο, ως επιφανής πολιτικός άνδρας, το Υδραίικο αγωνιστικό πνεύμα και την εντιμότητα των «Ανεξαρτήτων»!

Αυτή είναι η ιστορία και η πορεία της οικογένειας που ανδρώθηκε στον Ιερό Αγώνα και δικαίωσε τον τίτλο τιμής του «Ανεξάρτητου» της Δημοκρατικής Εφημερίδας της Επανάστασης του 1821!                      

 Ας  έχουμε  την  ευχή  τους , σε δύσκολα χρόνια ζούμε, μας  χρειάζεται !

  Λ. Βαζαίος

  *Το ιστορικό αφήγημα «Ανεξάρτητος η Δημοκρατική Εφημερίδα της Επανάστασης του 1821» εκδόθηκε από τον «Μένανδρο» (2018).    

---

Φωτογραφία Εξωφύλλου από άρθρο του Army Voice.gr

Επιμέλεια Ανάρτησης : Τασιόπουλος Αργύρης. Υπτγος ε.α