- 2023.11.22
- ΕΕΥΕΔ
Απόσπασμα από το Βιβλίο του Άγγελου Τερζάκη Ελληνική Επομποιϊα 1940-1941:
Ηταν 22 Νοεβρίου, στὴν ᾿Αθήνα, εἶχε διαδοθεῖ ἀπὸ τὴ νύχτα πὼς ἡ Κορυτσᾶ πέφτει ἀπὸ στιγμὴ σὲ στιγμὴ κι’ ὁ πληθυσμὸς βρισκόταν στὸ πόδι. ᾿Από νωρὶς τὸ πρωί εἶχαν ἀρχίσει νὰ σημαιοστολίζουν, στοὺς δρόμους τριγύριζαν ἄνθρωποι που είχαν παρατήσει τις δουλειές τους καὶ περίμεναν νέα, ἔκαναν ὑποθέσεις, προεξοφλοῦσαν τὴν εἴδηση. Καθὼς τὸ μεσημέρι ζύγωνε καὶ ἀναγγελία ἐπίσημη δὲν γινόταν, ἄρχιζε κάτι σὰ διάχυτος ἐκνευρισμός. Ξάφνου ἀκούστε οἱ καμπάνες. Ὅλοι κατάλαβαν. Είταν ἡ ὥρα μία μετὰ τὸ μεσημέρι. Σὲ λίγα λεπτὰ κυκλοφόρησε καὶ παράρτημα. Τότε κύματα λαός, καὶ μαζὶ ἀγήματα ῎Αγγλοι στρατιώτες, Αυστραλοί, Καναδοί, ξεχύθηκαν στους κεντρικούς δρόμοὺς μὲ σημαῖες· οἱ διαβάτες ἀγκαλιάζονταν μεταξύ τους, ἔξω ἀπὸ τὸ ξενδοχεῖο τῆς Μεγάλης Βρεταννίας τὰ πλήθη συγκεντρωμένα ζητοῦσαν νὰ παρουσιαστεῖ ὁ πρωθυπουργός. ‘Ο Μεταξύ βγῆκε σ’ ένα παράθυρο, είπε συγκινημένος, γελαστός, πέντε λέξεις : «’Αγαπητοί μου, ἡ Κορυτσά κατελήφθη.
Οἱ ζητωκραυγὲς ξέσπασαν, έγιναν κύματα, ἁπλώθηκαν σ᾽ ὅλο τὸ μάκρος τῆς ὑπόλοιπης ἡμέρας. Οι δρόμοι τῆς ᾿Αθήνας ἀντιλαλοῦσαν ἀπὸ φιλαρμονικές καὶ θούρια. ᾿Απὸ τὸ ραδιόφωνο ἀκούγονταν διαγγέλματα: τοῦ Γεωργίου Β’, τοῦ πρωθυπουργού.
Καὶ καθὼς κανένας δὲν ἤξερε ποὺ ἀκριβῶς σὲ ποιό σημείο του μετώπο πολεμᾶνε οἱ δικοί του γιός, ἀδερφός, πατέρας, σύζυγος, ὁ καθένας να λογιζόταν μὲ βουρκωμένα μάτια πως κάτι ἀπὸ αὐτὴ τὴ νίκη, κάτι ἀπὸ ταύτῃ τὴν πράξη ὑψηλῆς δικαιοσύνης, χρωστιέται καὶ στὸν ἄνθρωπό του, στὰ σπλάχνα ποὺ τὸν ἔθρεψαν, στὴν ἀγκαλιὰ ποὺ τὸν ἀποζητοῦσε, στὸ χέρι ποὺ τὸν εἶχε εὐλογήσει τὴν ὥρα τοῦ ἀποχωρισμοῦ.
*Ακολούθησαν τὰ σχόλια τοῦ ξένου Τύπου, συμμαχικοῦ κι’ οὐδέτερου.
*Η «Daily Mail ἔγραφε: «Εἰς τὴν πόλιν αὐτὴν εὑρίσκετο τὸ γενικὸν στρατηγεῖον τῶν Ιταλῶν. Ο κόσμος ὁλόκληρος οφείλει συγχαρητήρια εἰς τὴν Ελλάδα. Αξίζει πράγματι νὰ δοθῆ εἰς τὸν λαὸν αὐτὸν πᾶσα βοήθεια *. Τὸ γόητρον τῆς Ἰταλίας οὐδέποτε είχε καταπέσει τόσον ἀπὸ τῆς καταλήψεως τῆς ἐξουσίας ὑπὸ τοῦ Μουσολίνι. θὰ ἔχει συνεπείας εἰς τὴν Ἰταλίαν».
Η κατάπτωσις τοῦ γοήτρου τοῦ Μουσολίνη ἀλλὰ κι’ ἀπὸ ἐπίσημα βῆμα, τῆς Βουλῆς τῶν λόρδων, ὁ ὑπουργὸς τῶν Ἐξωτερικῶν λόρδος Χάλιφαξ θὰ ἔλεγε: «Ποτὲ ἄλλοτε κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς μικρᾶς τῆς ἱστορίας τὸ ὄνομα τῆς Ἑλλάδος δὲν ἐστάθη τόσον ὑψηλὰ καὶ τὸ ὄνομα τῆς Ἰταλίας τόσον χαμηλά».
Στην Αμερική, ἡ ἀπήχηση τῆς νίκης δὲν εἶταν μικρότερη. «Ο ἑλληνικὸς στρατὸς — ἔγραφε ἡ «Κήρυξ – Βῆμα» – κατεδείχθη ἀντάξιος τῶν προγόνων του. Κατήνεγκε τὴν πρώτην μεγάλην ἧτταν, ἡ ὁποία ἐσημειώθη κατὰ τὸν μέγαν αὐτὸν πόλεμον, ὅστις διεξάγεται μεταξὺ ἰσχυρῶν κρατῶν καὶ τῶν μεγάλων αὐτοκρατοριῶν». Οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» παρατηροῦσαν ὅτι ἡ Κορυτσά θ᾽ ἀποτελέσει ἴσως τὴν ἀποφασιστική καμπὴ τοῦ πολέμου.
Αξιοσηµείωτο είναι επίσης ότι ακόµα και σε ταινίες που γυρίζονταν εκείνη την περίοδο στο Hollywood γινόταν αναφορά στην ελληνική νίκη στην Κορυτσά, ανάμεσά τους και η ταινία του Όρσον Ουέλς, Πολίτης Κέιν.
Η ΠΡΩΤΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
Στις 7 Δεκεμβρίου του 1912, o Ελληνικός Στρατός εισέρχεται στην Κορυτσά αφού πρώτα απωθεί οθωμανικά στρατιωτικά τμήματα. Ωστόσο η μελλοντική επιδίκαση της περιοχής στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος, ήταν εκείνη που έθεσε τέρμα στον ενθουσιασμό των ντόπιων Ελλήνων που ανέμεναν οριστική λήξη του προβλήματός τους, με την ένωσή τους με τη Μητέρα Ελλάδα.
* Μετά τον Β’ ΠΠ όταν ήλθε η ώρα της διανομής περιοχών, οι Μεγάλες Δυνάμεις που λίγο πριν εκθείαζαν τον Ελληνικό Λαό για τις θυσίες του, χωρίς ντροπή, αγνόησαν την Ελληνικότητα της Βορείου Ηπειρου και της Νότιας Βουλγαρίας και με το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων (10.12.1947) επιδίκασαν στην Ελλάδα μόνο τα Δωδεκάνησα : «Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου τας κατωτέρω απαριθμουμένας, ήτοι: Αστυπάλαιαν, Ρόδον, Χάλκην, Κάρπαθον, Κάσον, Τήλον, Νίσυρον, Κάλυμνον, Λέρον, Πάτμον, Λειψών, Σύμην, Κω και Καστελλόριζον, ως και τας παρακειμένας νησίδας».
- ΠΗΓΕΣ
- Η Ελληνικη Εποποϊα 1940 – 1941 Άγγελου Τερζάκη
- Η Πρώτη απελευθέρωση της Κορυτσάς στις 7 Δεκεμβρίου 1912
- Η δεύτερη απελευθέρωση της Κορυτσάς στις 22 Νοεμβρίου του 1940 και η ιστορική της σημασία –