ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΗΜΕΡΑ 110 ΧΡΟΝΙΑ (1912 – 2022)
6 Σεπ. 2022
Γενικού Αρχικτηνιάτρου Κων/νου Τερψίδη, PhD, MSc Υποδιοικητού Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων
Συμπληρώνονται 110 χρόνια από την είσοδο της Ελλάδας στους νικηφόρους για αυτήν Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13, χάριν των οποίων απελευθερώθηκαν η Μακεδονία και η Ήπειρος, ύστερα από μακρά δουλεία και ανελέητο ζυγό αιώνων. Ένας αιώνας και πλέον από την ημέρα που ο Ελληνικός Στρατός έγραψε σελίδες δόξας μπαίνοντας ελευθερωτής στη Θεσσαλονίκη.
«Τύχη αγαθή» σε όλους εμάς που υπηρετήσαμε και σε αυτούς που υπηρετούν σήμερα στο Γˊ Κτηνιατρικό Νοσοκομείο, να εορτάζουμε τα 110 χρόνια συνεχούς και αδιάλειπτης λειτουργίας του, όσα και τα χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και των ιερών χωμάτων της Μακεδονίας. Εορτάζουμε ένα και πλέον αιώνα συνεχούς προσφοράς στην Πατρίδα και στην Κτηνιατρική Επιστήμη.
Το «Κτηνιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης», συγκροτήθηκε με τη γενική επιστράτευση του Σεπτεμβρίου 1912, υπαγόμενο στην Κτηνιατρική Υπηρεσία της Υπηρεσίας Μετόπισθεν Μακεδονίας. Aπό την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, υπαγόμενο αρχικά στο Κτηνιατρικό και κατόπιν στο Υγειονομικό Σώμα, έδωσε το παρόν σε όλους τους μεγάλους αγώνες τους έθνους.
Στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, η αποστολή του κατά την προέλαση, ήταν η υποστήριξη των μαχόμενων Μεραρχιών και της Ταξιαρχίας Ιππικού, με τη συγκρότηση κτηνιατρικών θεραπευτηρίων για την περίθαλψη των μονόπλων ζώων. Με την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, εγκαταστάθηκε στο στρατόπεδο «Μακεδονομάχου Κόδρα», στη περιοχή Μικρού Εμβόλου Καλαμαριάς, με τίτλο «Νοσοκομείο Κτηνών Φρουράς Θεσσαλονίκης». Κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο, το Κτηνιατρικό Νοσοκομείο αποτελούνταν από 7 κτηνιάτρους και 85 οπλίτες, επιφορτισμένοι με την περίθαλψη των ιδιαίτερα αυξημένων απωλειών σε μόνοπλα. Διακομίσθηκαν ατμοπλοϊκά στο Κτηνιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών 703 ίπποι και 161 ημίονοι.
Στη Μικρασιατική Εκστρατεία, είχε τη δυνατότητα καθημερινά να εκπαιδεύει 80-100 πεταλωτές και να κατασκευάζει 1000 πέταλα την ημέρα για τις ανάγκες του Μικρασιατικού Μετώπου.
Στον Ελληνοιταλικό πόλεμο του 1940, επιλέχθηκαν και αγοράσθηκαν από επιτροπές ιππωνειών και ταυτόχρονα επιτάχθηκαν για τις ανάγκες του μετώπου, χιλιάδες μόνοπλα ζώα (ίπποι, ημίονοι) ενώ διακομίσθηκαν από το μέτωπο για νοσηλεία παραπάνω από 1500.
Κατά την τριπλή κατοχή, οι εγκαταστάσεις του Νοσοκομείου χρησιμοποιήθηκαν από τις κατοχικές δυνάμεις ως Γερμανικό Νοσοκομείο Κτηνών. Οι αξιωματικοί του Νοσοκομείου διατέθηκαν κυρίως στο Υπουργείο Γεωργίας και στο Υπουργείο Εσωτερικών, για κάλυψη των αναγκών σε αγροτικά κτηνιατρεία και στην αγορανομία ως αστυκτηνίατροι. Ηρωική υπήρξε, η ενεργή συμμετοχή αξιωματικών του Νοσοκομείου σε εθνικές αντιστασιακές οργανώσεις, με αποκορύφωμα τους θανάτους δύο διευθυντών του, του επικτηνιάτρου Ανανιάδη Βασιλείου από τις κακουχίες το 1941 και τη στυγερή δολοφονία του επικτηνιάτρου Αποσυητολίδη Αγαμέμνονα από την Ο.Π.Λ.Α. το 1944. Με την αποχώρηση των Γερμανών οι εγκαταστάσεις του Νοσοκομείου χρησιμοποιήθηκαν πρόσκαιρα για τη νοσηλεία των ζώων μιας Αγγλικής Ταξιαρχίας κτηνών.
Το 1945 επαναλειτούργησε με τίτλο «973 Νοσοκομείο Κτηνών». Στις επιχειρήσεις 1946-1949, κατατάχθηκαν για τις ανάγκες του μετώπου, παραπάνω από 5000 μόνοπλα ζώα ενώ διακομίσθηκαν για νοσηλεία παραπάνω από 1000, εξασφαλίζοντας την παρατακτή δύναμη και την υγεία των ζώων του στρατεύματος αλλά και την υγιεινή της διατροφής του στρατιωτικού προσωπικού. Εξίσου σημαντική η διαρκής προσφορά στην Κτηνιατρική επιστήμη, με τη διεξαγωγή πρωτοπόρων επιστημονικών ερευνών, που δημοσιεύθηκαν σε διεθνούς φήμης περιοδικά κατά τα έτη από το 1928 έως το 1933, με τη δημιουργία το 1929 του πρώτου Μικροβιολογικού εργαστηρίου στη Θεσσαλονίκη διάγνωσης λοιμωδών νοσημάτων και παρασκευής εμβολίων, με τη συγγραφή σπουδαίων τεχνικών εγχειριδίων και άλλων επιστημονικών συγγραμμάτων που μέχρι και σήμερα διατηρούν την επικαιρότητά τους, με την εκπαίδευση εκατοντάδων οπλιτών σε γεωργοκτηνοτροφικά θέματα και βέβαια με την πρωτοπόρα συμμετοχή των αξιωματικών κτηνιάτρων ως συνιδρυτών των πρώτων επιστημονικών συλλόγων αλλά και της Κτηνιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ.
Βέβαια, ποιος μπορεί να λησμονήσει την συμβολή στην ανάπτυξη του αθλητικού ιδεώδους και της αγάπης του αθλήματος της ιππασίας, με τη συγκρότηση το 1966 του Ιππικού Ομίλου Βορείου Ελλάδος και του κέντρου ιππασίας του Γ΄ΣΣ. Σήμερα, το Γ΄ Κτηνιατρικό Νοσοκομείο, εκσυγχρονισμένο και πλήρως εξοπλισμένο, καλείται να εκτελέσει πολλαπλές και σύνθετες αποστολές, όπως:
α. Η αναπαραγωγή και εκτροφή, η εκπαίδευση και η νοσηλεία στρατιωτικά εργαζόμενων σκύλων, με σκοπό την απόκτηση ικανών τετράποδων στρατιωτών που με τους εκπαιδευμένους συνοδούς τους αποτελούν ένα ευέλικτο και ισχυρό στοιχείο φύλαξης ευαίσθητων στρατιωτικών εγκαταστάσεων, επιτήρησης των συνόρων και ανίχνευσης ουσιών.
β. Ο υγειονομικός και ποιοτικός έλεγχος των πάσης φύσεως τροφίμων, ποτών και υδάτων που προορίζονται για τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων.
γ. Η εφαρμογή προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής του στρατεύματος και υγιεινής του περιβάλλοντος, καθώς και η μελέτη και η διάγνωση των ζωοανθρωπονόσων.
δ. Η υποστήριξη των Ελληνικών αλλά και Συμμαχικών Ενόπλων Δυνάμεων κατά τις επιχειρήσεις υποστήριξης ειρήνης, σε αντικείμενα ανίχνευσης και προστασίας από Πολεμικές Βιολογικές και Χημικές Ουσίες. Ταυτόχρονα όταν αυτό ζητηθεί από την Πολιτεία, το Γ΄ΚΝΟ συνδράμει με προσωπικό και μέσα άλλους κρατικούς φορείς για την αντιμετώπιση διατροφικών και περιβαλλοντικών κρίσεων, καθώς επίσης σοβαρών επιδημιών και ενζωοτιών. Το τεράστιο αυτό έργο, που εκτελείται από άξιο και υψηλού επιπέδου επιστημονικό προσωπικό, έχει καταξιώσει το Γ΄ΚΝΟ και γενικότερα το Κτηνιατρικό, στη συνείδηση της στρατιωτικής ιεραρχίας και της κοινωνίας και αποτελούν τις βασικές αιτίες που το Α.Π.Θ. και άλλα πανεπιστήμια, στο πλαίσιο εφαρμογής συμφωνιών συνεργασίας, εμπιστεύονται μέρος της εκπαίδευσης των φοιτητών της Κτηνιατρικής Σχολής, της Γεωπονικής Σχολής, του Χημικού Τμήματος και του Τμήματος Χημικών Μηχανικών σε αυτό.
Σήμερα, μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη, παραμένουμε θεματοφύλακες μιας μεγάλης και ένδοξης ιστορίας, συνεχίζουμε το έργο άξιων και ικανών επιστημόνων αξιωματικών και εργαζόμαστε ακατάπαυστα για την εκπλήρωση της αποστολής μας, προβάλλοντας το σπουδαίο έργο μας. Τιμούμε τους Μακεδονομάχους στρατιωτικούς κτηνιάτρους, τις μεγάλες προσωπικότητες που εδραίωσαν το Στρατιωτικό Κτηνιατρικό Σώμα και την Κτηνιατρική επιστήμη στην Ελλάδα και φυσικά τους αθάνατους ηρωικούς νεκρούς μας στους αγώνες του Έθνους.
Όλο και πιο επίκαιροι είναι οι λόγοι ενός εκ των πολυγραφότερων στρατιωτικών κτηνιάτρων του αειμνήστου Αρχικτηνιάτρου Γεωργίου Πιλάβιου, σε εισηγητική του έκθεση που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ του 1909, καταδεικνύοντας τη βαρύτητα που απέδιδε η Υπηρεσία στο ρόλο της στρατιωτικής κτηνιατρικής υπηρεσίας :
Ἐν τῷ στρατῷ κατὰ καθῆκον δέον νὰ ἐπιζητῆται ἄμεσος καὶ δραστηρία κτηνιατρικὴ ἐπέμβασις, πρὸς σωτηρίαν τοῦ παθόντος ζῳοφιλίας οὐ μόνον ἕνεκεν, ζῴου, ἀλλὰ κυρίως διὰ τῆς σωτηρίας αὐτοῦ ἐπιτυγχάνεται ἡ ταχυτέρα τούτου ἀπόδοσις εἰς τὸ στράτευμα, οὗτινος ἐν πάσῃ ἐκτάκτῳ περιστάσει ἀποτελεῖ τὸ πολυτιμότερον καὶ τὸ ἀναγκαιότερον τῶν πολεμικῶν ὀργάνων. Καὶ ὁ μὲν στρατιώτης ἐκ τοῦ αἰσθήματος τῆς αὐτοσύντηρήσεως ὁρμώμενος, ἐν παντὶ ἀτυχήματι αὐτοβοηθῆται· δύναται καὶ ἕρπων νὰ ἀπομάκρυνθῇ τύπου του ατυχήματος καὶ νὰ ζητήσῃ κατάλληλον πρὸς σωτηρίαν του καταφύγιον· δύναται διὰ τῆς χειρός του, τοῦ διὰ τοῦ ρινομάκτρου του, διὰ τὴν ἀτομικοῦ ἐπιδέσμου κτλ. νὰ πιέσῃ τὸ τραῦμά του, νὰ ἐπίσχῃ τὴν αἱμορραγίαν δύνεται μόνος νὰ μαλάξῃ τὴν ἀλγοῦσαν χώραν τοῦ σώματοςτου δύναται, τέλος, αὗτος δι᾽ οἱουδήποτε ἀναληπτικού μέσου νὰ ἀναζωογονήσῃ τὴν ἐξαυπληθέντα οργανισμόν του.
Ὁ ίππος ὅμως, τὸ καὶ ἐξοχὴν τοῦτο ὑπηρετικὸν στρατοῦ ζῷον, τραυματιζόμενος, ἐπί παραδείγματι, ὁποίαν δώσῃ εἰς ἑαυτὸν βοήθειαν; Πῶς ἄλλως θὰ ἐπιζητήσῃ νὰ καταπαύσῃ τὸ αἷμορρωοῦν τραύμα του ἢ λείχων διά τῆς γλώσσας του ἣ κατασπαράσσων τούτο διὰ τῶν ὀδόντων του ; Πῶς ἄλλως θὰ ζητήσῃ νὰ καταπραΰνει τὴν ἀλγοῦσαν κοιλίαν του ἣ στρέφων πρὸς αὐτὴν τὸ βλέμμα του ἢ καὶ δάκνων αὐτήν.
Με διαταγή του ΓΕΣ, ως γενέθλια ημέρα καθιερώθηκε η ημερομηνία αρχικής συγκρότησης του Γ΄ΚΝΟ, αυτή της 7 ης Σεπτεμβρίου 1912.
Με τη βοήθεια του Θεού και την μεσιτεία των προστατών αγίων μας Γεωργίου του Τροπαιοφόρου και Μοδέστου, πιστοί στην αποστολή μας και υπηρέτες της επιστήμης μας, Χρόνια Πολλά.
Μερικές φωτογραφίες εκτός κειμένου ……..
