• – 12 ΟΚΤ. 2023
• – ΒΑΖΑΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ

 «Πριν  78 χρόνια , τέτοια μέρα έφυγαν οι Γερμανοί από την Αθήνα και έληξε επισήμως η Γερμανική  Κατοχή»

 ( η «Κατοχή» όπως μονολεκτικά καθιερώθηκε να αναφέρεται παραλείποντας το εθνικό πρόσημο του κατακτητή , μάλλον πονηρά !).

Αυτά για τα επίσημα ή τα ημιεπίσημα κείμενα ή ακόμη για όσους δεν θέλουν ή δεν μπορούν να δουν αλλιώς τα πράγματα ! Άλλωστε για πολλά χρόνια ήταν ξεχασμένη επέτειος . Όχι ακριβώς ξεχασμένη , αλλά καθώς αντιμετωπιζόταν με την μέθοδο της παράλειψης το γεγονός άφηνε πάντα ερωτηματικά. Ο χρόνος όμως, μη αλλάζοντας την κυκλική διαδρομή του και οι άνθρωποι μη εγκαταλείποντες την «ιδιοκτησία» της μνήμης τους κάνουν διαφορετική ανάγνωση του ημερολόγιου, του βιβλίου των επετείων. Μου έχει γίνει πεποίθηση από καιρό, ότι σ’αυτήν  αλλά και σε ανάλογες περιπτώσεις γίνεται προσπάθεια, πετυχημένη δυστυχώς προσπάθεια, να αναφερθούν «κομψά» οι παντός είδους συμμετέχοντες στα γεγονότα, οι ένοχοι δηλαδή . Ακούσαμε για το ΟΧΙ του ’40 , για την Εθνική  Αντίσταση , για τις ολέθριες εμφύλιες διαμάχες και στο τέλος ακροθιγώς  για «αποχώρηση» των γερμανών. Δηλαδή ήρθαν κάποτε και στις 12 Οκτωβρίου φύγανε, έτσι απλά; Σίγουρα κάτι συμβαίνει, κάτι που μυρίζει  κάτι που δεν θέλω να το αναλύσω τώρα . Ίσως και να μην χρειάζεται να μπω στον κόπο για τον απλό λόγο ότι όλοι ζούμε στην «ίδια γειτονιά» και γνωριζόμαστε .

Θα επιχειρήσω την δική μου ανάγνωση για την επέτειο, με προσλαμβάνουσες προσωπικές, έξω από κάθε άμεση ή έμμεση εξάρτηση και δέσμευση, που ποτέ δεν είχα και πολύ περισσότερο τώρα στην ηλικία μου και την θέση μου!

Το βραδάκι της μέρας της Απελευθέρωσης η μητέρα μου με πήγε ένα μικρό περίπατο στο Σύνταγμα . Ήταν ο συνηθισμένος τόπος  που έπαιζα εκείνο τον καιρό. Αυτή την φορά όμως πήραμε άλλη κατεύθυνση. Είχε σουρουπώσει και περάσαμε στην οδό Σταδίου από την Κολοκοτρώνη . Εκεί με περίμενε η έκπληξη, εκεί μαζί με όλους όσοι βρέθηκαν εκείνη την ώρα κοντά μας , είδα τον δρόμο φωτισμένο από τα εκατοντάδες λαμπιόνια του Δήμου στις φωτεινές αψίδες της Σταδίου. Το τετράχρονο αγοράκι που σε όλη την Κατοχή δεν χώνεψε ποτέ τα σκοτάδια της συσκότισης που επιβάλανε οι κατακτητές , ρώτησε την μητέρα του : Αυτό είναι η Απελευθέρωση μαμά ; θα έχουμε πια φως ; Η απάντηση που δεν πήρα αλλά και η χαρά που πήρα περπατώντας στην φωτισμένη Σταδίου με ακολουθούν 78 χρόνια , μέχρι σήμερα . Δεν έπαψε να με ακολουθεί  ακόμη, η ανακούφιση που ένιωσα όταν λίγο αργότερα συνειδητοποίησα πως δεν θα ξανακούσω εκείνα τα τρομακτικά , τα γεμάτα βάρβαρους ήχους γερμανικά εμβατήρια, που ξεφώνιζαν οι γερμανοί φαντάροι που περνούσαν κάτω από το σπίτι της οδού Ευαγγελιστρίας βροντολογώντας τα πέταλα τους. Οι ήχοι των γεμάτων σύμφωνα γερμανικών  λέξεων  ενόχλησαν τόσο την αισθητική της ακοής μου που μέχρι σήμερα τους θεωρώ ό,τι πιο αποκρουστικό. Για μένα ήταν οι «για-για-γιάδες» στην παιδική μου διάλεκτο,  από τα επαναλαμβανόμενα για, για, των φράσεων τους ! Οι στερήσεις που επέβαλλε το γερμανικό σχέδιο σχέδιο εξόντωσης των Ελλήνων, άγγιξαν και το δικό μου σπίτι,  αν και οι γονείς μου τα κατάφεραν να μην επηρεασθεί το παιδί τους . Ένα δυνατό αγόρι υποδέχθηκε με τον δικό του τρόπο την Απελευθέρωση !

*Δυό λόγια για το γερμανικό σχέδιο εξόντωσης του Ελληνικού πληθυσμού .

Από τα αρχεία του Αμερικανικού Πενταγώνου αλιεύτηκε σχετικά πρόσφατα και μεταξύ άλλων, γερμανικό κείμενο γραμμένο μάλιστα στην Γοτθική γερμανική «καθαρεύουσα», γεγονός που δυσκόλεψε την ανάγνωση του. Πρόκειται για λεπτομερές σχέδιο, εξαίρετα τεκμηριωμένο οργανωτικά, που αναφέρεται στην εξόντωση μεγάλου μέρους του Ελληνικού πληθυσμού με όπλο τον υποσιτισμό και την ΠΕΙΝΑ! Πρόκειται προφανώς για «μεταρρυθμίσεις του επισιτιστικού μοντέλου»,  όπως θα έλεγαν σήμερα κομψά οι σύγχρονοι γερμανοί «άρχοντες» της Ευρώπης  και οι εγχώριοι παρατρεχάμενοι τους ! Δεν μας διαφεύγει βέβαια η διαχρονική εμμονή τους στον όρο «μεταρρύθμιση», αντί του πραγματικού «σαδιστική τιμωρία και κακία» και στην απαίτηση από τα θύματα τους αλλά και τους εκάστοτε εγκαθέκτους τους να αποδέχονται την «ιδιοκτησία» των «μεταρρυθμίσεων». Με σχολαστική αναφορά σε θερμίδες ανά μονάδα τροφίμου και άλλα θαυμαστά , και με δολοφονική σκληρότητα που ξεχείλιζε αρρωστημένα από παντού, εξόντωσαν κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες καλών Ελλήνων. Δεν τους αφαίρεσαν απλά την ζωή, τους οδήγησαν στον θάνατο μέσα από την πιο εξευτελιστική για τον άνθρωπο διαδικασία…. την ΠΕΙΝΑ.

Πέρασαν έτσι το μήνυμα του παντοδύναμου Γερμανισμού και το διάνθισαν με τις φρικαλεότητες στα Καλάβρυτα, στο Κομμένο,  στην Μέρλιν, στο Χαϊδάρι, στην Κάνδανο , στην εξόντωση των Εβραίων συμπολιτών μας και όπου αλλού τους οδηγούσε ο αρρωστημένος σαδισμός τους .

Σε όλη την διάρκεια της  γερμανικής Κατοχής, η ομάδα των μηχανικών και πολεοδόμων του Υπουργείου Δημοσίων Έργων , η ομάδα Δοξιάδη με τον Σκέπερς  επικεφαλής, δούλεψε κάτω από απίστευτα δύσκολές συνθήκες. Κατέγραφε, αξιολογούσε και αποδελτίωνε όλα όσα έκαναν στην χώρα και τον λαό της οι γερμανοί κατακτητές. Επιστήμονες υψηλής κατάρτισης και αξίας δούλευαν σαν πεισμωμένα μυρμήγκια, κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες και αμέσως, το εννοώ…αμέσως, παρουσίασαν το έργο τους . Είναι ο τόμος που γραμμένος σε τέσσερις γλώσσες, Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ρωσσικά (και βέβαια όχι γερμανικά …..δεν χρειαζόταν, αυτοί που τα έκαναν τα ήξεραν καλά  και είχε τον τίτλο :

*(«συμβολικά» χρησιμοποιείται πεζό στοιχείο «γ» για τις λέξεις που αναφέρονται σε «γερμανία και γερμανούς» εκείνης της εποχής)

«Αι θυσίαι της Ελλάδος  στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο» 

Ήταν ένα από τα «διαπιστευτήρια» της Ελλάδας για την είσοδο της στον ΟΗΕ , στην διάσκεψη του  Σαν Φραντσίσκο. Το έργο εκτύπωσε άψογα η «Ασπιώτης – Έλκα» το 1945 σε συνθήκες σίγουρα απερίγραπτες !Δεν ξέρω γιατί το κειμήλιο αυτό είναι άγνωστο στους περισσότερους και ακόμη γιατί δεν αποτέλεσε βασική σχολική ιστορική ύλη . Μήπως γιατί τα λέει ΟΛΑ ! Ποιοι άραγε θέλουν να μην γνωρίζουμε ;

**Πρίν λίγα χρόνια κυκλοφόρησε σε ανατύπωση μικροτέρου σχήματος ως ένθετο εφημερίδας .

Από την χαρά της γιορτής της Απελευθέρωσης εκείνη την ημέρα ,  έλλειπαν αρκετοί από όσους πάλεψαν με τα τέρατα που είχαν σκλαβώσει την χώρα. Ήταν όσοι έδωσαν την ζωή τους , όσοι έπεσαν πολεμώντας ο καθένας στο πόστο του . Έλειπαν οι νεκροί νικητές της Αλβανίας, της γραμμής Μεταξά, της Μάχης της Κρήτης, όλων των μαχών του πολέμου. Έλειπαν και όσοι έπεσαν πολεμώντας με κάθε τρόπο τον κατακτητή , οι Έλληνες που δεν συνθηκολόγησαν , που αγωνίστηκαν στα βουνά και στις πολιτείες, στις θάλασσες και στην έρημο , οι καταδρομείς του Ιερού Λόχου που εκείνες τις ώρες απελευθέρωναν ένα-ένα τα νησιά μας .

 Από  την γιορτή της Αθήνας  έλειπε η Λέλα Καραγιάννη , ο Κώστας Περρίκος , η Ιουλία Μπίμπα και οι σύντροφοι τους της ΠΕΑΝ, έλειπε ο Αντώνης Μυτιληναίος (αυτός είχε δραπετεύσει τρεις φορές από τους γερμανούς και τους Ιταλούς),  που με τους δυναμίτες του δεν επέτρεψε την στρατολόγηση από τους Ναζί ΟΥΤΕ ΕΝΟΣ Έλληνα για το Ανατ. Μέτωπο .

• …. Και να λέει τότε απορημένος ο αρμόδιος Σοβιετικός Στρατηγός (Γιάκοβλεφ λεγόταν νομίζω), πως είδε στους αιχμαλώτους του γερμανικού Στρατού μετά την ήττα τους, ξένους μαχητές από όλες, μα όλες τις εθνικότητες της Ευρώπης, εκτός από Έλληνες . Δεν υπήρχε ούτε ένας τέτοιος είπε χαρακτηριστικά !

Έλλειπε ο Γιάννης Τσιγάντες που προδομένος αντιστάθηκε μέχρι την τελευταία του σφαίρα χωρίς να αποχωρισθεί το μονόκλ του ! Για λίγες ώρες δεν πρόλαβε την γιορτή και η Ήβη Αθανασιάδου, που η αθλιότητα της ρηχής συνείδησης του Γερμανού Στρ. γιατρού, της έκοψε το νήμα της ζωής στα 16 της χρόνια, στην γωνία του δρόμου του σπιτιού μου. Ήταν εκείνο ακριβώς το πρωϊ που η κοπελίτσα και οι  συμμαθήτριες της χαιρόντουσαν και γελούσαν βλέποντας τους τελευταίους γερμανούς να φεύγουν από την παραλιακή του Φαλήρου! Δεν άντεξε ο γερμανός φονιάς την χαρά των κοριτσιών και με μια ριπή σκότωσε το χαμόγελο της κοπελίτσας.

 Ήταν  πολλές οι ψυχές , πάρα πολλές που χάρηκαν και γιόρτασαν μαζί με τους ζωντανούς. Δεν είναι δυνατόν να τους αναφέρουμε έναν-έναν. Δεν χρειάζεται άλλωστε  δεν μας παρεξηγούν , εδώ έδωσαν την ζωή τους και δεν λογάριασαν τίποτε,  είναι δυνατόν να κουβεντιάσουν για εγωϊσμούς και πρωτοκαθεδρίες . Οι ήρωες μας,  οι δικοί μας άνθρωποι μάλλον γελούν με τέτοια καμώματα  εκεί στην γειτονιά των Αγγέλων που βρέθηκαν όλοι μαζί.          

  Οι ψυχές που χάρηκαν και γιόρτασαν μαζί με τους ζωντανούς την μεγάλη ημέρα τότε , σήμερα όμως μου φαίνεται πως θέλουν κάτι να μας πουν . Μάλλον θέλουν να μας θυμίσουν πως σε κάποιες σκοτεινές γωνιές βρυκολακιάζουν οι ανάπηρες από την κακία και την μοχθηρία τους σκιές αυτών που γλύτωσαν από την οργή των Ευμενίδων , αυτών που κρύφτηκαν , αυτών  που κλωσούνε τα αυγά των φιδιών .

Ο σοφός Σαμάνος της στέπας έλεγε : «Δεν ακούστηκε ποτέ από φίδι να γεννηθεί αηδόνι , πάλι φίδι γεννιέται !»

   Ας προσέχουμε λοιπόν, άς έχουμε φυλαχτό την ευχή όσων θυσιάστηκαν για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι (ή περίπου ελεύθεροι για τους απαισιόδοξους !!!) και να μην τους ξεχνάμε , ήταν οι δικοί μας άνθρωποι !

Ας μην μείνουμε μόνο στα κορίτσια του Λυκείου των Ελληνίδων που κάθε τέτοια μέρα αναβιώνουν την μεταφορά του πέπλου της Παλλάδας στα Μεγάλα  Παναθήναια, φέρνοντας την Γαλανόλευκη για να την υψώσουν στον Ιερό βράχο.

Πρέπει να μην ξεχάσουμε ποτέ την αντιπαθητική φιγούρα του του λιπόσαρκου ( η αθλιότητα της Γκαιμπελικής Γερμανίας ήταν να εμφανίσουν αδύνατο Γερμανό στην πεινασμένη Αθήνα!). Αυτός λοιπόν βιαστικά, κατέβαινε τον δρόμο των Προπυλαίων κρατώντας την Σβάστικα που μόλις είχε υποστείλει αγκαλιά, φορώντας ο μασκαράς ένα σεμνό τάχα δίκωχο!

Ας μην ξεχάσουμε τα παιδιά που με μανία μάδησαν αμέσως το στεφάνι, που δήθεν από σεβασμό κατέθεσαν οι κατακτητές (μία ακόμη σιχαμένη υποκριτική τους χειρονομία) στον Άγνωστο.

Ας μην ξεχάσουμε αυτούς που κρυφά η φανερά δεν ήθελαν την Απελευθέρωση, τους έπεφτε βαριά η Ελευθερία. Δωσίλογους τους έλεγαν και τους λένε. Αυτοί και οι κλώνοι τους ντρόπιασαν το Γένος. Κανόνισαν οι άθλιοι, κάποιοι απ’ αυτούς να τιμωρηθούν κάπως, να «κατακάτσει ο κουρνιαχτός» που έλεγε ο γιός της Καλόγριας, (την ευχή του να’χουμε) και μετά αυτοί και οι κλώνοι τους που λέγαμε, καλοκάθησαν πάλι στον σβέρκο μας. Το «αεί στασιάζειν οι Έλληνες», η διχόνοια και η παραδοσιακή όμως φαγωμάρα στοίχειωσαν τότε την Πατρίδα που μόλις είχε ελευθερωθεί. Η Κοινωνία ξέπνοη, τραυματισμένη, η Δημοκρατία λαχανιασμένη. Χρειάστηκαν νέοι αγώνες, καινούριες θυσίες για να σταθεί η Πατρίδα στα πόδια της.       

Μην ξεχνάμε τον ποιητή στο «Κατά Σαδδουκαίων» να παραπονιέται πως :

«…ελευθερία ανάπηρη πάλι μας τάξαν…»

 …και να μας παραγγέλνει:           

 «…μην αμελήσετε

Πάρτε  μαζί σας νερό

Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία».

….και ο Μανώλης Αναγνωστάκης, μετά τον Μιχάλη Κατσαρό  

κλείνει το φετεινό επετειακό…..

«..ο μύθος της διαρκούς προόδου,  —-  ( προειδοποιώντας μας όμως για…

«…την τόση κακότητα εν ονόματι του ανθρωπισμού ….»( που φέρνει )«…..στην απόφαση της ήττας! 

---

Οι φωτογραφίες στο άρθρο του κ. Βαζαίου προστέθηκαν από Τασιόπουλο Αργύρη Γ. Γραμματέα ΕΕΥΕΔ

Μια ματιά 80 χρόνια πριν.

• 2023.10.12
• Τασιόπουλος Αργύρης

---

Μια αναίτια εκτέλεση – δολοφονία, Έλληνα πολίτη  από τους Γερμανούς είναι ένα  ασήμαντο γεγονός, εμπρός στις χιλιάδες εκτελέσεις που πραγματοποίησαν οι κατακτητές την περίοδο της Κατοχής. Ωστόσο οι μικρές αυτές ιστορίες, τα ήθη, οι συμπεριφορές των ανθρώπων, όλα μαζί, διαμόρφώσαν το «άρωμα της εποχής» που βοηθά στην κατανόηση των καταγεγραμμένων μεγάλων γεγονότων.

Οφείλουμε, τις μικρές, ασήμαντες, για πολλούς ιστορίες,  να τις μνημονεύουμε για να διασωθούν από την λήθη και την αφάνεια που διαφορετικά θα έλθει με το δικό μας τέλος.

Σας μεταφέρω την ιστορία, όπως μου την διηγήθηκε η μητέρα μου Μαρία Καραλέτου – Τασιοπούλου, που μπροστά της δολοφονήθηκε η αδελφή της, μαζί με μια μικρή περιγραφή των συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή και των γεγονότων.  

Ο ΒΟΛΟΣ – ΠΗΛΙΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ

21 Απριλίου 1941 (Δευτέρα του Πάσχα) μετά από συνεχείς βομβαρδισμούς της πόλης του Βόλου, τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν το λιμάνι του Βόλου, η τυπική παράδοση της πόλης έγινε την Τετάρτη του Πάσχα. Τα χρόνια  που ακολούθησαν ήταν  πολύ δύσκολα. Συσσίτια, πείνα, λογοκρισία …κατοχή.

Η αντίσταση αρχίσε και μαζί της τα αντίποινα των κατακτητών. Όσο πλησίαζε το τέλος της κατοχής τόσο αυξανόταν οι βαρβαρότητες των κατακτητών, ενδεικτικά συμβάντα:

Το κάψιμο των Μηλεών στις 4 Οκτ. 1943 και οι εκτελέσεις δεκάδων κατοίκων με αφορμή την εκτέλεση από τους αντάρτες δύο Γερμανών στρατιωτικών, σε ενέδρα στο Πήλιο.

Την «σφαγή» στη Δράκεια Πηλίου στις 17 και 18 Δεκέμβρη του 1943, που ήταν πέρασμα ανταρτών.  Εκτέλεσαν 118  Δρακιώτες, σε αντίποινα για τον θάνατο 6 Γερμανών Στρατιωτών από τις δυνάμεις των ανταρτών,  με βάση το δόγμα της συλλογικής ευθύνης (https://ethniki-antistasi-dse.gr/drakeia-piliou.html) 

Μέσα στο Βόλο οι Γερμανοί επιτάξαν κτίριο και το μετατρέψαν σε χώρο  βασανιστηρίων και κρατητήριο ανθρώπων. Τα βασανιστήρια και οι εκτελέσεις δεν έκαμψαν το φρόνιμα των κατοίκων και συνέχισαν να αντιστέκονται με όποιον τρόπο μπορούσαν. Το κτίριο αυτό, η «Κίτρινη Αποθήκη» (καπναποθήκη) κτίστηκε το 1926 για λογαριασμό της εταιρείας καπνών America Tobacco. Το κτίριο χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το ΥΠΠΟ το 1993, ως δείγμα Βιομηχανικής Αρχιτεκτονικής της εποχής του στενά συνδεδεμένο με την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, την πρόσφατη ιστορία του τόπου, είναι ένα από τα σύμβολα αντίστασης του λαού του Βόλου στους κατακτητές..

27  Απριλίου 1944, γίνεται το φοβερό μπλόκο στον Άνω Βόλο (Αγιος Γεώργιος Ιωλκού στους πρόποδες του Πηλίου), εκεί όπου διαδραματίσθηκε μερικούς μήνες αργότερα η ιστορία μας. Πιάνουν εκατοντάδες πολίτες και τους οδηγούν στην Κίτρινη Αποθήκη. Ένας κουκουλοφόρος με μαύρο ράσο και μαύρα γάντια ξεχωρίζει πενήντα από τους κρατούμενους. Παίρνουν τους πενήντα και τους οδηγούν σε άλλη αίθουσα. Τους κρατάνε για τρεις ώρες όρθιους κι αμίλητους. Ύστερα τους υποχρεώνουν να πέσουν μπρούμυτα.  Αρχίζουν να τους χτυπούν με τις μπότες και τους βούρδουλες. Τους παίρνουν ρολόγια, δαχτυλίδια, κοσμήματα.  Η εντολή ήταν να εκτελεστούν είκοσι, σε αντίποινα για τον τραυματισμό ενός Γερμανού αξιωματικού. Η εντολή εκτελέστηκε κατά γράμμα. Μέσα στην Κίτρινη Αποθήκη, θανάτωσαν το βράδυ εκείνο δεκαοχτώ και άλλους δυο στην Πλατεία Ελευθερίας.  Μεταξύ των συλληφθέντων και ο πατέρας της Ολυμπίας Καραλέτου, Αργύρης Καραλέτος, ο οποίος αργότερα αφέθηκε ελεύθερος.

Άνω Βόλος – Άγιος Γεώργιος Ιωλκού.

Ο Άνω Βόλος είναι προάστιο του Βόλου στους πρόποδες του Πηλίου. Πολλές δεκαετίες πριν υπήρχαν διάσπαρτα αγροκτήματα, με την οικία μέσα στο αγρόκτημα, που τροφοδοτούσαν με οπωροκηπευτικά την αγορά της πόλης. Μετά το 1970 η αγροτική παραγωγή συρρικνώθηκε και τα αγροκτήματα εγκαταλείφθηκαν. Παρά τη εγγύτητα στο πολεοδομικό συγκρότημα του Δήμου Βόλου η περιοχή είναι ακόμη και σήμερα αραιοκατοικημένη, σχεδόν όπως ήταν πριν 80 χρόνια. Το αγρόκτημα και η αγροικία (φωτ 6 & 7) που διαδραματίσθει η αδικαιολόγητη εκτέλεση υπάρχουν και σήμερα, ερειπωμένα. Η θέση των σημειώνεται με το κίτρινο βέλος μέσα στον κόκκινο κύκλο.

Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Ηταν 12 Οκτωβρίου 1944, ημέρα Πέμπτη, η Αθήνα ήδη είχε απελευθερωθεί και γιόρταζε την απαλευθερωσή της. Στους κατοίκους του Ανω Βόλου φθάνει η ειδοποίηση ότι Γερμανοί ψάχνουν τις αγροικίες της περιοχής. Πριν λίγες ημέρες οι Γερμανοί, στις 5 Οκτ. 1944, είχαν κάψει την Πορταριά και το Κατηχώρι, δύο χωριά σε πολύ μικρή απόσταση, πάνω από τον Άνω Βόλο”. Με τον φόβο

επανάλειψης των όσων συνέβησαν στην προηγούμενη επιδρομή, την 27η Απρ. 1944, οι άνδρες έφυγαν προς το βουνό, οι γυναίκες παρέμειναν, ένιωθαν ασφαλείς. Μια ομάδα γυναικών είχε συγκεντρωθεί στη αυλή της αγροικίας του Αργύρη Καραλέτου.

Εμφανίσθηκαν δύο ένοπλοι Γερμανοί στρατιώτες. Επέλεξαν από την ομάδα των γυναικών  την Ολυμπία Καραλέτου, 18 ετών, την οδήγησαν στο πίσω μέρος της αγροικίας όπου υπήρχε ο βοηθητικός χώρος πλύσης των οπωροκηπευτικών (φωτ 7), πίσω τους έτρεξε η αδελφή της Μαρία (φωτ. 9 ). Χωρίς λόγια, εν ψυχρό, εκτέλεσαν την Ολυμπία (φωτ. 8) με  πυροβολισμό στο κεφάλι. Η Μαρία γονάτισε και αγκάλιασε το άψυχο πλέον κορμί της αδελφής της. Ο εκτελεστής έβαλε το όπλο στο κεφάλι της Μαρίας, τον απέτρεψε όμως ο άλλος Στρατιώτης λέγοντας “φτάνει η μία”.

Η εκτέλεση – δολοφονία της Ολυμπίας άφησε στην οικογένεια και στην μικρή τοπική κοινωνία αναπάντητα ερωτήματα. Λίγες ημέρες μετά την δολοφονία, στις 19 ΟΚΤ 1944, ο Βόλος απελευθερώνεται, οι κατακτητές φεύγουν, τα ερωτήματα όμως παρέμειναν και παραμένουν…..

Ποια ήταν η αιτία της επιλεγμένης δολοφονίας.

Ειπώθηκε πως οι Γερμανοί θα έπαιρναν το άλογο της οικογένειας. Μετά την δολοφονία όμως έφυγαν χωρίς να το πάρουν.

Ειπώθηκε πως ήταν εκδίκηση, διότι η Ολυμπία βοηθούσε τους αντάρτες μεταφέροντας τρόφιμα στην Μακρυνίτσα μαζί με άλλες συμμαθήτριες της, δεν ήταν όμως η μόνη που το έκανε, ούτε ήταν ενεργό μέλος της αντίστασης.

Ακόμη και πως ήταν εκδίκηση για ερωτική απόρριψη του εκτελεστή ή φίλου του (Οι Γερμανοί μιλούσαν Ελληνικά, γεγονός που παραπέμπει ίσως σε στρατιώτες των Ταγμάτων Ασφαλείας. Είδε Σημείωση 3).

Ποτέ δεν απαντήθηκαν τα ερωτήματα αυτά, κάθε ένας έδινε την δική του πιθανή ή απίθανη εξήγηση που καμιά όμως δεν μπορούσε να δικαιολογήσει την εν ψυχρό εκτέλεση. Μερικοί διατείνονταν πως γνώριζαν τον ηθικό αυτουργό, ποτέ όμως δεν τον κατονόμασαν.

Το Γερμανικό κράτος αναγνώρισε την δολοφονία και με απόφαση του Ελληνικού Πρωτοδικείου επιδικάστηκε αποζημίωση ⁶ (αν μπορεί να αποζημιωθεί η απώλεια).

Τι ακολούθησε….

Την επώμενη ημέρα , 13 Οκτωβρίου 1944, βομβαρδίζεται το λιμάνι του Βόλου, από Αγγλικά αεροσκάφη, οι Γερμανοί υφίστανται μεγάλες απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό. Η αρχή του τέλους έφθασε. Στις 19 Οκτ. Ο Βόλος έχει απαλλαγεί πλέον από την εγκληματική τους παρουσία. Τεράστιο το κόστος σε ανθρώπινες ζωές και υποδομές.

Απέναντι από τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Ιωλκού, πάνω και δεξιά στον εικονιζόμενο δρόμο, ενταφιάστηκε η Ολυμπία Καραλέτου και στήθηκε ένα απλό, απέριτο μνημείο. Χρόνια αργότερα, με πρωτοβουλία του Ιερέα Στεφάνου Σπύρου,  κατεδαφίσθηκε, τα οστά μεταφέρθηκαν ή καλύτερα πετάχτηκαν στο Νεκροταφείο του Βόλου και χάθηκαν στο χωνευτήρι. Το μνημείο για κάποιο λόγο ενοχλούσε…..

Στη θέση του μνημείου  σήμερα υπάρχει ο χώρος στάθμευσης του ΙΝ. Αγίου Γεωργίου Ιωλκού. Τι ωραίο θα ήταν να υπήρχε ακόμη το μνημείο αυτό στη θέση αυτή ή στο προαύλιο του Ναού, να θυμίζει, στις γενιές που έρχονται, στον διαβάτη που περνά εμπρός από τον Ιερό Ναό,  την βαρβαρότητα των κατακτητών Γερμανών, τις θυσίες και την αντίσταση των απλών πολιτών, την ιστορία μας !!!

Ο πατέρας της Ολυμπίας, Αργύρης Καραλέτος ήταν δραστήριο Μέλος της Κοινότητας, διετέλεσε πρόεδρος της Κοινότητας επί πολλά έτη, ήταν αξιομνημόνευτη η συμβολή του στην αναστύλωση του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου, στην υδροδότηση της κοινότητας κ.α. Απεβίωσε το 1970 πριν δει την καταστροφή του Μνημείου.

Όλη η Ελλάδα ήταν τόπος μαρτυρίου. Οποιαδήποτε περιγραφή δεν μπορεί να αποδώσει τις θυσίες και τα βάσανα του λαού.

Με τα παραπάνω πιστεύω πως έβαλα μία ακόμη ψηφίδα στην διατήρηση της ιστορικής μνήμης που την συνθέτουν ο απλός λαός και οι ιστορίες του, ήρωες και προδότες, δωσίλογοι και εγκληματίες Γερμανοί Αξιωματικοί όπως ο Φρούραρχος Κουρτ Ρίκερτ που διέταξε την σφαγή στις Μηλιές (4/10/1943), στην Δράκεια 18/12/1943), στο Δίστομο (10/6/1944) ο λογαχός Σμά Κουχ που εκτελούσε ο ίδιος με περισσή αγριότητα τους Δρακιώτες με πολυβόλο.

Εξαιρέσεις πάντα υπάρχουν όπως :

• Ο Γερμανός Πρόξενος Ελμουτ Σέφελ που διέσωσε την Εβραϊκή κοινότητα του Βόλου που μετά την Ζάκυνθο είχε στο Βόλο τις λιγότερες απώλειες, που απέτρεψε την ολοκληρωτική καταστροφή των υποδομών του Βόλου κατά την αποχώρηση των Γερμανών.
• Δύο ανώνυμοι Γερμανοί στρατιώτες (αδέλφια), που αρνήθηκαν να λάβουν μέρος στην «σφαγή της Δράκειας» και πέρασαν στρατοδικείο.
• Τον Γερμανό Στρατιωτικό, που μην αντέχοντας την βαρβαρότητα, εκτέλεσε Γερμανό Στρατιώτη που προσπαθούσε να πετάξει μέσα στο καιόμενο σπίτι, στην Πορταριά, παιδί που έτρεχε να σωθεί από τις φλόγες (Μετά αυτομόλυσε στις ανταρτικές ομάδες της περιοχής).

  

Πηγές

1. Νίτσα Κολιού : Μαθητριών ιστορίες στο Αμιγές Θηλέων. 2001 – Εκδόσεις ΚΩΔΙΚΑΣ
2. Άρθρο του Χαράλαμπου Κ. Αλεξάνδρου, Προέδρου του Κ.Ι.ΠΟ. Κερασιάς για το ολοκαύτωμα στις Μηλιές, 80 χρόνια μετά. εδώ
3. Η Μαγνησία στο Πέρασμα του χρόνου εδώ και εδώ
4. Κίτρινη αποθήκη η Μαύρη ιστορία του Κτηρίου, Αρθρο (2019) Άρτεμις Καλαμογιώργου εδώ
5. Τάγματα Ασφαλείας εδώ
6. Γερμανικές αποζημιώσεις – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ εδώ
7. Μαρτυρίες Μαρίας Καραλέτου – Τασιοπούλου.

---

Σημείωση 1 : Η φωτογραφία 1 δείχνει τα ερείπια παλιού μύλου και ξενοδοχείου κοντά στον Σταθμό που κάηκαν από τους Γερμανούς και προέρχεται, καθώς και η αφήγηση του γεγονότος, από το βιβλίο “Μηλιές, Κώμη του Πηλίου όρους” της Ελένης-Φαίης Σταμάτη, Εκδόσεις Αθηναίος, 1989. Το απόκομμα της εφημερίδας και οι πληροφορίες για τις εκτελέσεις στο Βόλο είναι από το βιβλίο “Τυπο-φωτο-γραφικό πανόραμα του Βόλου”, τόμος Β’ της Νίτσας Κολιού, 1991.

Σημείωση 2 : Η φωτογραφία 7α προέρχεται από “Την Μαγνησία στο πέρασμα στου χρόνου” ο συντάκτης του χετικού άρθρου συνοδεύει την φωτογραφία με το παρακάτω κείμενο “Ο κ. Γκαβαρδίνας μας είπε ότι η φωτογραφία «τραβήχτηκε από Γερμανό στρατιώτη, προφανώς από το κτίριο Παπαστράτου στην παραλία και παρεδόθει το φιλμ προς επεξεργασία σε γνωστό φωτογραφικό κατάστημα του Βόλου (Ανέστη Σολομωνίδη). Ο άνθρωπος που εκτύπωσε τη φωτογραφία κράτησε και δυο αντίτυπα για τον εαυτό του, αλλά δυστυχώς σε πολύ μικρό σχήμα (4Χ6) γιατί το φωτογραφικό χαρτί ήταν δυσεύρετο την εποχή εκείνη. Λίγο πριν πεθάνει είχε την καλοσύνη να μου χαρίσει τη μια από τις δύο και έτσι σήμερα την μοιράζομαι μαζί σας». Τον ευχαριστώ πολύ!…”

Σημείωση 3 : Ταγματα Ασφαλείας ⁵ δημιουργήθηκαν από την κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη. Ήταν παραστρατιωτικές μονάδες που έδρασαν στην Ελλάδα κυρίως μετά το 1943. Ηταν εξοπλισμένες από τον Γερμανικό Στρατό, με Γερμανό διοικητή (από 28/101943 ήταν ο Υποστράτηγος Βάλτερ Σιμάνα). Δείτε περισσότερα στο σύνδεσμο 5

Τασιόπουλος Αργύρης,

Υποστράτηγος ε.α