- Αποσπάσματα από το Βιβλίο “Μυθική Πραγματικότητα”
- – Μπούκη Δημητρίου και
- – Κυριακόπουλου Κων/νου
- – Στρατιωτικών Ιατρών
Η μαζική παραγωγή εμβολίων κατά της χολέρας από το μικροβιολογικό εργαστήριο του Πανεπιστημίου και ο εμβολιασμός 105.735 στρατιωτών και 350.000 πολιτών έχουν καταγραφεί σαν αδιαμφισβήτητη επιτυχία, καθώς περιόρισαν τα καταγεγραμμένα κρούσματα σε περίπου 5.200 και τα θύματα σε μόλις 515 στρατιωτικούς και 1.500 πολίτες, ενώ στη γειτονική Βουλγαρία οι νεκροί πλησίασαν τις 10.000 (Λένα Κορμά, «Πτυχές της επιδημίας της χολέρας του 1913», στο συλλογικό «Ιστορίες πολέμου στη ΝΑ Ευρώπη», Αθήνα 2018, σ.453-69 & Εφημερίδα Συντακτών). Στην επιτυχία αυτή πρωταγωνιστές ήταν οι Στρατιωτικοί Ιατροί Κ. Σάββας και Π. Μανούσος.
Σάββας Κωνσταντίνος.
Γεννήθηκε στην Χαλκίδα στις 10 Αυγούστου του 1861. Φοίτησε στο ΕΚΠΑ, απ’ όπου αποφοίτησε στα 1881 – 1882, με βαθμό λίαν καλώς. Κατατάχθηκε στον Ελληνικό Στρατό στις 23 Οκτωβρίου του 1882, με αριθμό μητρώου τον 2860.
Έλαβε μέρος στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Παραιτήθηκε στις 16 Ιουνίου 1900, υπίατρος ων. Διορίστηκε Βασιλικός Αρχίατρος. Μετά τις Πανεπιστημιακές του Σπουδές, συνέχισε περαιτέρω, στην Βιέννη και στο Λονδίνο. Διετέλεσε Πρόεδρος του Ιατροσυνεδρείου και Καθηγητής της Μικροβιολογίας στο ΕΚΠΑ. Το εναρκτήριο μἀθημά του εκδόθηκε σε μικρὸ βιβλιάριο. Εκλέχτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Υπήρξε ο βασικός οργανωτής της Υγειονομικής Υπηρεσίας του Κράτους.
Υπήρξε από τους πρώτους που έλαβαν τ’ αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση της επιδημίας της Χολέρας. Το αντιχολερικό εμβόλιο επινόησης του Καθηγητού Σάββα, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως σε μαζικό εμβολιασμό 500.000 ανθρώπων. (150.000 στρατιωτικοί και 350.000 πολίτες) κατά τὸν Ελληνο-Βουλγαρικό πόλεμο του 1913. Τα αποτελέσματα υπήρξαν εντυπωσιακά, με αποτέλεσμα ο αμερικανός πολεμικός ανταποκριτής, στους Βαλκανικούς πολέμους επαινώντας το έργο των Ελλήνων στρατιωτικών Ιατρών (Σάββα – Μανούσου) να αναγράφει ότι οι Αμερικανοί και Άγγλοι αντίστοιχοι θα έπρεπε να «κοκκινίσουν από ντροπή, βλέποντας τα επιτεύγματα της μικρής Ελλάδας» υποστηρίζοντας ότι «η μικρή Ελληνική σύριγγα, συναγωνίσθηκε με την ελληνική λόγχη στην επίτευξη της νίκης» στους Πολέμους αυτούς.
Πέραν της συμβολής του στον αντιχολερικό αγώνα στην Ελλάδα, καθοριστική υπήρξε και η συμβολή του και στον ανθελονοσιακό, αγώνα. Υπήρξαν μαζί με τον Στρατιωτικό Γιατρό Εμμανουήλ Μανουσάκη, οι άνθρωποι που πρωτοστάτησαν στην αποξήρανση των ελών και στην χρήση της χημειοπροφύλαξης δια της κινίνης, στον Ελληνικό πληθυσμό.
Δείγμα της υπεροχής του καθήκοντος του Στρατιωτικού γιατρού, ο Κωσταντίνος Σάββας υπήρξε ο πρόμαχος της ψήφισης του νόμου ΓΕΝΒ 18/2/1908, για την πώληση της κινίνης από το κράτος, ώστε η διακίνηση της να είναι σε τιμή κόστους, εύκολα ανευρέσιμη και ασφαλής στην χρήση της. Γι’ όλα αυτά οι επερχόμενοι του οφείλουμε πολλά, χωρίς να ξεχνάμε και την σημαντικότητά του, ως κύριου κρίκου στην μυθική πραγματικότητα. Απεβίωσε στο Μπαντ Νάουχαϊμ της Γερμανίας το 1929, λόγω καρδιακού Νοσήματος.
Μανούσος Παναγιώτης του Π
Γεννήθηκε το 1852 στην Κυπαρισία. Φοίτησε στο ΕΚΠΑ απ’ όπου έλαβε το πτυχίο της Ιατρικής με λίαν καλώς και αριθμ πρωτ. 1604/15/5/1875. Κατατάχθηκε στον Ελληνικό Στρατό, το 1876, με αριθμό μητρώου τον 1938. Έλαβε μέρος στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897 και τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912- 1913. Εχρημάτησε Διευθυντής του Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών, πρόεδρος της ΑΣΥΕ και αποστρατεύθηκε στις 4 Αυγούστου 1914, αφού εχρημάτησε Διευθυντής ΔΥΓ/ΓΕΣ, με τον βαθμό του Γενικού Αρχίατρου. Διηύθυνε με τον Καθηγητή Κ Σάββα τον αντιχολερικό αγώνα.
- 2022.09.29
- ΕΕΥΕΔ
- ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Τασιόπουλος Αργύρης