Το πραξικόπημα, ο Αττίλας Ι από κοντά ο Αττίλας ΙΙ

• – 2024.02.18
• – Λάμπρος Βαζαίος

(Στον Οδυσσέα ¹ βρίσκονται περισσότερα, εδώ σημειώνονται μερικά από όσα δεν γράφηκαν.)

Στην Μεσούντα, στο «υπόγειο στρατηγείο»! (Θανάσης Σκλαβενίτης ο ταγματάρχης που ενώ ήταν «ο άνθρωπος του Ιωαννίδη» ήτανε σοβαρός, λογικός και αξιοπρεπής αξιωματικός). Εκεί και ο απερίγραπτος Νίκος Σαμψών που κατάφερε όμως να τον συμμαζέψει ο Σκλαβενίτης και να τον πείσει να παραιτηθεί! Μετά την προέλαση των Τούρκων βγήκαμε στο δρόμο για το Σανατόριο της Κυπερούντας (αφού διασταυρωθήκαμε με το Πυροβολικό που το είχαν στείλει οι αθεόφοβοι στην Πάφο για να κυνηγήσει τον Μακάριο που ήταν πλέον στο Λονδίνο αντί να μείνει στις θέσεις του στην Κυρήνεια!!) . Η Κυπερούντα ² μας περίμενε με νερό, δροσιά, τσαϊ ελιές και την φροντίδα της matron , της Λούση!

Ηρώ Μάγου η γλυκιά γιατρίνα σπουδασμένη στο Πανεπιστήμιο Πατρίς Λουμούμπα της Μόσχας. Λέγανε τότε πως εκεί σπουδάζανε νέοι από τις χώρες των «Αδεσμεύτων» και του Τρίτου Κόσμου. Ο καλός μας φαρμακοποιός, τα χειρουργεία, ο Μανώλης Εγγλεζάκης, ο Μανώλης Φουντουλάκης οδοντίατρος της Σχολής και ιστορικός-παλαιοντολόγος-ερευνητής στην Χαλκίδα.. Από καιρό δεν είναι μαζί μας ο Μανώλης..

Περίστροφο εγγλέζικο αστυνομικό Wembley με 9 μόνο(!) σφαίρες πήρα στο ΓΕΕΦ τότε που μοιράζανε χύμα Καλάσνικωφ και Τσέχικα αυτόματα., Παραξενεύτηκε και με κοίταξε με λύπηση ο αποθηκάριος όταν του ζήτησα να το χρεωθώ με 108! Το ραντάρ του Τρόοδος, η πισίνα του Παρκ και οι Γκούρκας, οι Πλάτρες, η Κυπερούντα.. Αδα και Αντρούλα οι sisters και η Αννίτα Μιχαηλίδου αδελφή της Άδας. Στην Ελλάδα αργότερα ο Μάκης Μπαλαούρας παντρεύτηκε την όμορφη Αννίτα που «έφυγε» πρόωρα αφήνοντας την γλυκιά Όλγα την κόρη της κοντά μας να νοιάζεται στον Δήμο για την πόλη σαν καλή πολεδόμος!).

Τα χωριά Καλοπαναγιώτης, Αμίαντος, ΕΟΚΑ Β΄(και ο Μουστάκας!), Τάκης Μούρκας, Κώστας Κουτρούμπας, Καστανάκης, Αντώνης Πολυθοδωράκης, ο Αχιλλέας Κοντοάγγελος, Σταυροβούνι, Λεμεσσός, Λουρουντζίνα, Αθηαίνου, Μιχάλης και Φοίβος μεσήλικες ανθυπολοχαγοί του Κυπριακού Στρατού τότε που φτιάχθηκε με τον Παντελίδη τον Στρατηγό.

Νορ Ατλας, και κατάρριψη ³, ο οδηγός μου (καλόγερος το παρατσούκλι του) και ο καταδρομέας με το κάταγμα στην κνήμη, από το ατύχημα που προξένησε με τις μανούβρες του ασθενοφόρου ο κατατρομαγμένος καλόγερος! Αντί για συγνώμη ο αθεόφοβος να λέει στον λοκατζή, «άντε σε γλύτωσα από τον πόλεμο, θα πάρεις και αναρρωτική!»

Ο Λάμπρου στο πυροβολικό στην Αθαλάσσα,. ΄Ερριξε όλες τις οβίδες κουτουρού την ώρα που τον βομβαρδίζανε οι Τούρκοι, (όπως αργότερα μου είπε) μέσα στην Μια Μηλιά, αφού τα αντιαεροπορικά του το προηγούμενο βράδυ καταρρίψανε το Νορ Ατλας που πετούσε με σιγή ασυρμάτου γιατί οι ανόητοι της εθνοσωτήριας δεν βρήκαν άλλο τρόπο ειδοποίησης! Τόσα παλληκάρια τζάμπα και βερεσέ! Το ψυχιατρείο βομβαρδισμένο εκείνο το βράδυ και ο Λάμπρου πέθανε μετά λίγα χρόνια,, αφού βασανίστηκε πολύ από τύψεις που δεν του ανήκαν. Ο Λεμονιάς και οι σεφταλιές του, κονιάκ και ουϊσκυ, ποκεριζέ παίζανε στο ξενοδοχείο του Τρόοδος.

Η Λούση, η maitron ⁴, ξεφωνίζει στον δρόμο τον Σαμψών, γράφει και καταγγέλλει τον Βαλτχάϊμ πως δεν κάνει ό,τι πρέπει. Τον καταγγέλλει στον ΟΗΕ αδιαφορώντας για το γεγονός ότι είναι Γ. Γραμματέας του, και θυμίζει σε όλους το κακό παρελθόν του, τότε που στον πόλεμο ήταν αξιωματικός των SS! Θυμάται τα πάντα η τρομερή Λούσυ, που σπούδασε στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυττού και περηφανευότανε πως είχε αλληλογραφία με όλους τους τρανούς όπως τους αποκαλούσε. Είναι η αλήθεια πως τους τα έλεγε χύμα με τα ωραία παλαιομοδίτικα Αγγλικά της! Και όλοι ξέρανε τότε, πως μια-δυο φορές το μήνα τα λέγανε οι δυό τους ο Μακάριος και εκείνη. Στέρεη η σχέση, παλιά και δοκιμασμένη η φιλία τους. Ήταν απόλαυση να ακούς την τραγουδιστή Κυπριακή λαλιά της.. Ηγετική φυσιογνωμία του νησιού με «τον τρόπον της!». Της έλεγα να μην σπαταλάμε τα ακριβά αποροφήσιμα ζωϊκά ράμματα στο χειρουργείο και με μάλωνε λέγοντας…ξέρεις ντοκτόρ πόσο κάνει ό άνθρωπος που χειρουργείς; τι είναι το ράμμα μπροστά στον άνθρωπο; Με ρούμπωσε, τι να απαντήσω; Την έπιασα να κλαίει κρυφά με αναφιλητά για την προσφυγιά, έξω από το στρατόπεδο της Λάρνακας.

Δεν το άντεχε η περηφάνια της Κυπριακής ψυχής της. Έλπιζε …«Εν νάρθει ο Μακάριος πίσω να σιάξει τα πράγματα!». Έτσι το παρακαλούσε και το έλπιζε! Δεν της «βγήκεν όμως κι’έφυγεν με το παράπονον!» (έβαλα τα ν στις λέξεις στην μνήμη της!!) . Κοντά της συνέχεια ο άντρας της ο Χρήστος.. Κλασσική φιγούρα Ελλαδίτη μόνιμου επαρχιώτη υπαξιωματικού. Αθόρυβος, λιγομίλητος, παρών όλες τις ώρες, όλες τις μέρες. Καθόταν τα βράδια της πλήξης στην Κυπερούντα, τα μοναχικά βράδια με την Λούσυ, με το εργόχειρο του ο καθένας τους, μέχρι που ο πόλεμος και εμείς όλοι τους χαλάσαμε την ησυχία. Παντρεύτηκα μεγάλη έλεγε η maitron, γιατί ντοκτόρ μου λαλώ σου(!) όταν περνούν τα χρόνια δεν κάνεις μόνος, σκέψου ποιος θα φτιάχνει τις βαλίτσες στα ταξίδια ; ..και ο Χρήστος μόλις τελείωσε από την ΕΛΔΥΚ συνέχισε την θητεία του στην Κυπερούντα στο παλιό Αγγλικό Σανατόριο με την Λούσυ!

Ο Μανώλης Εγγλεζάκης ο γιατρός της ΕΛΔΥΚ παιδίατρος γλυκός και ευγενής συνάδελφος, ξεμπάρκαρε στην αυλή του Σανατόριου ένα μεσημέρι τότε στον Αττίλα ΙΙ, από το χιλιοτρυπημένο από βλήματα ασθενοφόρο του, κουβαλώντας απίστευτο κοπάδι στρατιώτες που μάζευε στο δρόμο. Δεν πιστεύεται πως κατάφερε να χωρέσει στην «αμπουλανς» όλους αυτούς. Μας θύμισε τα στοιχήματα που βάζανε για το πόσους στριμώχνονται σε τηλεφωνικό θάλαμο η στο μίνι –κουπερ! Άλαφιασμένος ο Μανώλης δεν μπορούσε να βγάλει κανένα ήχο. Η φωνή του είχε μπλοκάρει από την δίψα και την κούραση. Τον βάλαμε να πιει λίγο τσάι με το ζόρι και να κάνει μπάνιο. Μόλις ζωντάνεψε λίγο μας κοίταζε σαν να μας έβλεπε πρώτη φορά. Ανησυχήσαμε λίγο για το απλανές βλέμμα και ο Μούρκας του βάζει μπροστά του ένα φύλλο χαρτί και το μολύβι του, λέγοντας «έλα Μανώλη ζωγράφησε μας κάτι» Ο Εγγλεζάκης ο μανιώδης σκιτσογράφος από τα χρόνια της Σχολής τον κοίταξε με αμηχανία και ψιθύρισε «δεν μπορώ!» Τότε καταλάβαμε όλοι τι είχε περάσει για να φτάσει,, όπως έφτασε, κοντά μας!

Ό άλλος Μανώλης ο Φουντουλάκης, οδοντίατρος της ΕΛΔΥΚ χάθηκε στο δρόμο και όταν έφτασε εγώ χειρουργούσα και τον είδα να μπαίνει μισολιπόθυμος στο χειρουργείο. Δεν καταλάβαινε που βρισκόταν και ζητούσε νερό και τσιγάρο! Τον βοηθήσαμε να συνέλθει, πέρασε ο καιρός και αρκετά χρόνια μετά τον ξαναβρήκαμε ερευνητή παλαιοντολόγο στην Χαλκίδα.

Δάνειο στον Νίκο Τσουρή τις Κυπριακές λίρες που περνούσαν τότε μόνο στην Κύπρο! Ο θείος του ο κύριος Λουϊζου στην Ακαδημίας και Εμ.Μπενάκη, με τις ιατρικές μπλούζες, μου το επιστρέφει μόλις γύρισα. Ο Νίκος δρ. Αγροτικής Οικονομίας του Πανεπιστημίου Humbold του Ανατ. Βερολίνου, έστησε αμέσως επιχείρηση με θερμοκήπια για την παραγωγή ειδικής ποικιλίας γαρύφαλλων! Λίγο καιρό μετά μου έλεγε πως φόρτωνε ένα αεροπλάνο την εβδομάδα για την Γερμανία. Πολύ γρήγορα η δουλειά του έγινε πολύ πετυχημένη. Χρόνια μετά σκεφτόμουνα πως έκανα λάθος να μην συνεταιριστώ μαζί του. Βλέπεις ούτε εμπορικό μυαλό είχα και τα χρήματα τα χρειαζόμουν. Τα οικονομικά της οικογένειας καθόλου ανθηρά. Αβεβαιότητα, ανασφάλεια καμία δυνατότητα ακόμη ιδιωτικής δουλειάς. Κερασάκι στην τούρτα η μετάθεση στο Κιλκίς! Ποιό Κιλκίς όμως (!)… Μαυροκλήσι του Έβρου και μετά πάλι πίσω στο Κιλκίς! Οι συμπτώσεις όμως και η παράξενη καλή μου τύχη με γύρισαν πίσω στο 401 γρήγορα. Η αρρώστια του Ανδροκλή Ζερβάκη (ευτυχώς έγινε καλά γρήγορα ο καλός άνθρωπος και φίλος!) διόρθωσε τα πράγματα!

Μεταπολίτευση στην Κύπρο, Μεταπολίτευση στην Αθήνα. Επιστροφή με πλοίο, η Αύρα με ένα λουλούδι, εγώ με λινό σακάκι κατεβαίνω με τους τελευταίους. Καθυστέρησα κουβεντιάζοντας με την Μόνικα Βασιλείου την ηθοποιό αδελφή του μετέπειτα προέδρου.*

*αυτό μου το λένε συνέχεια από τότε στην οικογένεια,, δεν μου το συγχωρήσανε ποτέ!

Ταξιδεύοντας με την «Αργώ» της μέσα ζωής μου

49 χρόνια μετά!

Οι τελευταίες μέρες στην Κύπρο ήταν δύσκολες, αμήχανες ήταν παράξενες! Είχε αναποδογυρίσει κάθε τι. Οι Κύπριοι παραλογισμένοι από τις συμφορές που απανωτές ξεσπούσαν στα κεφάλια τους. Το ένα τουλάχιστον τρίτο του Λαού πρόσφυγες, αγνοούμενοι, σκοτωμένοι, βιασμένες γυναίκες, συλημένες εκκλησίες, ανασκαμμένα νεκροταφεία, νεκρή πόλη η Αμμόχωστος, σκλαβωμένη η Κερύνεια. Καταστροφές, ανασφάλεια και ερωτηματικά, μόνο ερωτηματικά. καμμιά τελεία, κανένα κόμμα πουθενά, ούτε για δείγμα κάποιο θαυμαστικό στους πικρούς αναστεναγμούς και τα λόγια της οργής. Τα σημεία στίξης κοιτάζανε απορημένα το κενό που απλώθηκε γύρω!

Η «Υπηρεσία» στον κόσμο της! Διαταγές από ‘δω κι’από κει, συχνά αντιφατικές, άλλοτε ακατανόητες. Να υποβάλλουμε, ζήτησε η Ηγεσία,, αναφορές για την δράση μας την περίοδο των επιχειρήσεων απόρρητες μας είπαν. Να υποβάλλουν προτάσεις οι μονάδες απονομής παρασήμων στα στελέχη τους! Όλα αυτά με μορφή επείγοντος. Τροχάδην εκτελέστηκαν οι διαταγές. Σε λίγες μέρες νέα διαταγή απόρρητη κι’αυτή. Να καταστρέψουμε κάθε αντίγραφο της έκθεσης που υποβάλλαμε πριν λίγο και κάθε τι που μπορεί να το αναπαραγάγει. Για τις τιμητικές διακρίσεις ούτε λόγος, τις καταχώνιασαν στα «επείγοντα αρχεία» του καλάθου των απορριμμάτων!

Στις αρχές του 2023, ειδοποιηθήκαμε όσοι μετείχαμε στις πολεμικές επιχειρήσεις Κύπρου το 1974 (έτσι το διατυπώσανε οι αρμόδιοι!), να κάνουμε σειρά ενεργειών για να αποδειχθεί η συμμετοχή μας τότε. Είχαν όμως περάσει 49 χρόνια! Αποφασίστηκε να δοθεί μηνιαία τιμητική οικονομική παροχή 200 ευρω και να απονεμηθεί αναμνηστικό μετάλλιο. Η πρώτη σκέψη ήταν να αρνηθώ την τόσο καθυστερημένη κίνηση της «Υπηρεσίας»! Συζητώντας όμως το θέμα με τον Δημήτρη Αλευρομάγειρο πείστηκα από τον καλό φίλο να αναθεωρήσω την αρχική άποψη μου. Ήταν δικαίωμα που είχε μεταβληθεί σε υποχρέωση μετά από 49 χρόνια! Από όλους τους συναδέλφους που βρεθήκαμε τότε στην Κύπρο μόνο εγώ είχα επιζήσει! Ο Πανδαμάτωρ είχε κατευθύνει στον Κάτω Κόσμο τους Συναδέλφους που όλοι ήταν μεγαλύτερης ηλικίας από μένα! Έπρεπε μάλλον να τους εκπροσωπήσω στην τόσο αργοπορημένη τιμητική κίνηση της «Υπηρεσίας»! Ο Μικρός Μαραθώνιος στην σύγχρονη ψηφιακή γραφειοκρατία των Στρατιωτικών Υπηρεσιών, που κατέληγε στην ΔΙΣ (Ιστορία Στρατού) είχε και ευχάριστες εκπλήξεις. Η λειτουργίες των υπηρεσιών δεν είχαν καμία σχέση με την άθλια κατάσταση που θυμόμουν από τον καιρό που ήμουν εν ενεργεία! Οι κτιριακές εγκαταστάσεις και κυρίως το προσωπικό έκαναν την διαφορά..

Το οικονομικό μέρος τακτοποιήθηκε γρήγορα ενώ η παραλαβή του αναμνηστικού μεταλλίου με συστημένη επιστολή άργησε λίγο, κλείνοντας την διαδρομή της συμμετοχής μου στην τελευταία πολεμική περιπέτεια της Πατρίδας.

---

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΕΥΕΔ

1. Ο Οδυσσέας στις στήλες του Ιανού, Εκδόσεις Μένανδρος, 2020, Λάμπρου Βαζαίου.
2. Το χωριό Κυπερούντα είναι το τρίτο ψηλότερο χωριό του νησιού μετά τα χωριά Πρόδρομος και Χανδριά. Οι βουνοκορφές που αγκαλιάζουν το χωριό έχουν ύψος μέχρι και χίλια πεντακόσια τριάντα έξι μέτρα, με υψηλότερο το βουνό Μαδαρή. Το βουνό αυτό δεσπόζει επιβλητικά στα βόρεια του χωριού ενώ οι βασικοί παραπόταμοι του Κούρρη διασχίζουν το χωριό δημιουργώντας στενές και βαθιές κοιλάδες. Εξαιτίας του μοναδικού κλίματος που κατέχει η Κυπερούντα σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, η Αγγλική Αποικιοκρατική Κυβέρνηση την είχε επιλέξει για ανέγερση Σανατόριου – σημερινού Νοσοκομείου. (https://www.cyprusalive.com/el/to-grafiko-xorio-kyperounta)
3. Επιχείρηση Νίκη : Μετά τη ματαίωση της αποστολής καταδρομέων με αεροσκάφη της Ο.Α., αποφασίστηκε να μεταβούν στην Κύπρο οι άνδρες της Α’ Μοίρας Καταδρομών από το Μάλεμε της Κρήτης, με μεταγωγικά της ΠΑ (βράδυ 21/7/1974). Η Εθνική Φρουρά της Κύπρου δεν ενημερώθηκε έγκαιρα για την άφιξη των NORATLAS και άργησε να ειδοποιήσει το Πυροβολικό. Η 184 και η 186 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού είχαν παραταχθεί στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας και δεν ειδοποιήθηκαν από το ΓΕΕΦ που δεν διέθετε ασύρματο δίκτυο προειδοποιήσεων. Από τα αντιαεροπορικά πυρά εναντίον των NORATLAS, το ΝΙΚΗ-6 καταρρίφθηκε. Τα μέλη του πληρώματός του και 27 από τους 28 καταδρομείς που μετέφερε σκοτώθηκαν. 
4. Η Διευθυντρια του Νοσηλευτικού Ιδρύματος
5. Οι φωτογραφίες προστέθηκαν από την ΕΕΥΕΔ, η πηγή τους αναφέρεται στον υπότιτλο τους.
6. Επιμέλεια Ανάρτησης : Αργύρης Τασιόπουλος.