Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΙΜΤΣ

  • – 2024.11.14
  • – Κ. Κυριακόπουλος

Η επιτυχία της λειτουργίας της Υγειονομικής Υπηρεσίας του Στρατού είναι κυρίως η παροχή επιτυχημένης και επιστημονικώς άψογης περίθαλψης τόσο στα μέλη του ενεργού Στρατού, όσο και τους αποστράτους, καθώς και τις οικογένειες και τα μέλη αυτών. Συνεπώς όλες οι ενέργειες πρέπει να αποβλέπουν στην παροχή κινήτρων στους εν ενεργεία γιατρούς, ώστε να φροντίζουν να παραμένουν στο Στράτευμα. Χρέος της ηγεσίας του Στρατού πρέπει να είναι η καλή εκπαίδευση και οι συνθήκες ασκήσεως της ιατρικής στα Νοσοκομεία κυρίως των Ενόπλων Δυνάμεων καθώς και η πλήρης εκμετάλλευση του επιστημονικού δυναμικού των. Τούτο ισχύει όχι μόνο για τους γιατρούς, ἀλλά επίσης τους κτηνιάτρους, οδοντιάτρους και φαρμακοποιούς καθώς και το σώμα των νοσηλευτριών. Όλοι αυτοί ενεργώντας μαζί παρέχουν πλήρη υγειονομική περίθαλψη σε όλα τα επίπεδα νοσηλευτικής φροντίδας.

Δυστυχώς λίγα έχουν αλλάξει από την εποχή, που υπηρετούσα σαν Νευροχειρουργός του Στρατού. Κατά την άποψή μου κύριος αίτιος αυτής της στασιμότητας υπήρξε η ηγεσία του στρατεύματος και όχι του Υγειονομικού.

Η περίπτωση του ΝΙΜΤΣ είναι κάτι το συνηθισμένο για την Ελληνική πραγματικότητα, που όμως πρέπει να αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν. Με τη παρανοϊκή διάταξη του Υπουργείου Υγείας, που τέθηκε προς συζήτηση νομοσχέδιο του μπαίνει η ταφόπλακα σε όλες τις μέχρι τώρα παράνομες ενέργειες των υπευθύνων λειτουργίας του Ιδρύματος. Από τη στιγμή της δημιουργίας του στη διάρκεια της Γερμανο-Ιταλικής κατοχής, όταν το δεύτερο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών μετονομάστηκε σε ΝΙΜΤΣ και κυρώθηκε με τον ιδρυτικό του Νόμο του 1946 στο ΝΙΜΤΣ επιδείχθηκε η ευνοιοκρατία, που οδήγησε στην κακοδαιμονία του.

Για την εξ αρχής κακοδαιμονία του κατά βάση ευθύνονται αρχικά μεν ο πρώτος Γενικός Διευθυντής του Ανώτερος Γενικός Αρχίατρος Γιάννης Κυριακός, που υπήρξε διευθυντής από το 1942 ή 1943, που πρωτολειτούργησε μέχρι το θάνατό του τον Δεκέμβριο 1967, αργότερα δε ο δεύτερος Γενικός Διευθυντής Γεώργιος Κορδέλλης.

Το νοσοκομείο, για τους νεότερους, που αγνοούν αυτά, υπήρξε η ταφόπλακα της Υγειονομικής Υπηρεσίας του Στρατού, γιατί σε αυτό υπηρετούσαν αρχικά μόνο γιατροί της κλίκας του Κυριακού. Σε αυτή την παράνομη κατάσταση σημαντική υπήρξε η ανέχεια της εκ μέρους όλων σχεδόν των Αρχηγών του ΓΕΣ – διότι είχαν την εποπτεία της λειτουργίας του – μέχρι το 1967 και αργότερα του αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων Οδυσσέα Αγγελή. Είναι χαρακτηριστικό ότι με το θάνατο του Κυριακού ακούστηκε στο τότε ΑΕΔ να λέγεται εκ μέρους αντιστρατήγου «και τώρα τί θα κάνουμε χωρίς τον Κυριακό;» (Οφείλω να σημειώσω ότι στην εποχή μου επικρατούσε στο Στρατό η έννοια του αναντικατάστατου. Όπως όμως έλεγε ο αείμνηστος Δημ. Παπαργυρίου, πρώτος διευθυντής του 401 ΓΣΝΑ τα νεκροταφεία είναι γεμάτα από αναντικατάστατους αξιωματικούς.

Ο Κυριακός είχε περάσει στους ανωτάτους αξιωματικούς του Στρατού το μήνυμα ότι οι τότε στρατιωτικοί γιατροί ήσαν ακατάλληλοι για να υπηρετήσουν στο ΝΙΜΤΣ, γιατί δεν ήσαν επαρκώς ειδικευμένοι και είχε εισαγάγει το θεσμό των γιατρών ειδικής μονιμότητας, στη οποία ανήκαν οι στρατιωτικοί γιατροί που υπηρετούσαν στο ΝΙΜΤΣ. Αυτοί έφταναν μέχρι τον βαθμό του Αρχιάτρου χωρίς όριο ηλικίας παραμονής στο στράτευμα και χωρίς να μετατίθενται.

Μόλις πέθανε ο Κυριακός το ΑΣΣ αποφάσισε και τη θέση του Γενικού Διευθυντού να αναλάβει ὁ απόστρατος ανώτερος Γενικός Αρχίατρος Γεώργιος Κορδέλλης, διακεκριμένος χειρουργός. Απεφασίσθει σε πρώτη φάση, αφού πλέον δεν υπήρχε ο Κυριακός και τοποθετήθηκαν 10 κατώτερου βαθμού ειδικευμένοι γιατροί αρχικά σαν επιμελητές, ή βοηθοί.

(Όταν πέθανε ο Κυριακός ὁ υποφαινόμενος υπηρετούσα σαν υπίατρος στο Μπέλλες και η Μονάδα μου ανήκε στην 6η Μεραρχία Πεζικού του Β΄ Σώματος Στρατού. Σε συγκέντρωση αξιωματικών στο Κιλκίς, στις αρχές του 1968 ο τότε Διοικητής του Σώματος Αντιστράτηγος Ηλίας Γερακίνης διέταξε σε μια συγκέντρωση Διοικητών Μονάδων στο Κιλκίς να παρευρίσκονται όλοι οι μόνιμοι γιατροί, που υπηρετούσαν στη Μεραρχία και όλος θυμό, μας επέπληξε, διότι όπως είπε, άκουσον, άκουσον!! «Είπαμε να απαλλαγούμε από τον Νεποτισμό του Κυριακού και να τοποθετήσουμε γιατρούς στο ΝΙΜΤΣ και ο Διευθυντής της ΔΥΓ έστειλε πρώτο πρώτο τον γαμπρό του. Έτσι λοιπόν δεν θα στείλουμε κανέναν πλέον». (Εδώ ισχύει η λαϊκή ρήση «πονάει πόδι, κόβεις κεφάλι»).

Τότε οι ανώτατοι αξιωματικοί στην Αθήνα νοσηλευόντουσαν όχι στο 401 ΓΣΝΑ, ή το 430 ΓΣΝ, αλλά στο ΝΙΜΤΣ. Επίσης κατόπιν διαταγής του αρχηγού ΓΕΣ, που είχε αντικαταστήσει ο αρχηγός του ΑΕΔ στρατηγός Αγγελής νοσηλευόντουσαν και αξιωματικοί που αυτοαπεκαλούνταν «επαναστάτες». Τι ενδιέφερε τους ανωτάτους και «επαναστάτες»; Αρκεί που αυτοί ήσαν οι εκλεκτοί.

Επειδή σήμερα ξεσηκώνονται οι διάφορες Ενώσεις αποστράτων για τα όσα συμβαίνουν στο ΝΙΜΤΣ και μάλιστα για αυτή τη διάταξη του Υπουργείου Υγείας αυτοί ας αναζητήσουν τους κύριους αίτιους του σημερινού καταντήματος του Νοσοκομείου στους χουντικούς και αργότερα σε ορισμένους πολιτικούς, που χρησιμοποίησαν το ΝΙΜΤΣ για δικούς τους σκοπούς. Δεν απαλλάσσονται των ευθυνών τους και οι περισσότεροι αρχηγοί του ΓΕΣ. Στη διάρκεια της δικτατορίας γίνανε δύο προσπάθειες να διορθωθούν τα πράγματα, όσα γινόντουσαν τόσο σε βάρος κυρίως του Υγειονομικού του Στρατού, όσο και σε βάρος των δικαιούχων νοσηλείας στο ΝΙΜΤΣ. Και εξηγούμαι.

Από το 1968 μέχρι το 1972 αρχηγός του ΓΕΣ ήταν ὁ αντιστράτηγος Βασίλειος Τσούμπας, που σε αντίθεση με τον Αγγελή ανήκε στους αρχηγούς του ΓΕΣ που αγαπούσε το Υγειονομικό. Το 1969 ανέθεσε στον τότε διοικητή της ΣΕΥ ανώτερο Γενικό Αρχίατρο Βασίλειο Ηλιόπουλο, που ειρήσθω εν παρόδω ότι ήταν πάρα πολύ καλός καρδιολόγος, να μελετήσει την αναδιοργάνωση του ΝΙΜΤΣ, χωρίς όμως να το ανακοινώσει στην τότε διεύθυνση Υγειονομικού. Τότε ειδικευόμουνα στη Νευροχειρουργική και ἔκανα τον χρόνο της Χειρουργικής στο ΝΙΜΤΣ στην Α΄ Χειρουργική Κλινική διευθυντής της οποίας ήταν ὁ Κορδέλλης.

Ο Ηλιόπουλος μελέτησε την λειτουργία του ΝΙΜΤΣ και με εκάλεσε κατ’ επανάληψη, όπως και άλλους μικρούς στο βαθμό γιατρούς, που υπηρετούσαν στο ΝΙΜΤΣ και συζητήσαμε το ζήτημα. Το πρόβλημα που είχε διαταχθεί από τον Τσούμπα να μελετήσει, ήταν το πως θα τοποθετούνται εν ενεργεία στρατιωτικοί γιατροί στο ΝΙΜΤΣ και σε διευθυντικές θέσεις, πρᾶγμα που είχε αποκλειστεί τότε, με το αιτιολογικό ότι οι στρατιωτικοί γιατροί δεν είχαν πείρα. Μετά από πολλή μελέτη ο Ηλιόπουλος πρότεινε να τοποθετούνται κάθε χρόνο σαν βοηθοί και επιμελητές στρατιωτικοί γιατροί το 10% της δυνάμεως γιατρών του ΝΙΜΤΣ που θα αυξάνονται κατά 10% κάθε επόμενο έτος έτσι ώστε μετα 10 χρόνια όλοι οι γιατροί να είναι στρατιωτικοί και από αυτούς θὰ προέρχονταν οι διευθυντές των Κλινικών του Νοσοκομείου. Ο Τσούμπας δέχθηκε την πρόταση, αλλά ο Αγγελής την απέρριψε με το αιτιολογικό, ότι δεν υπήρχαν γιατροί να τοποθετηθούν στις Μονάδες, πράγμα κατ’ αυτόν απαραίτητο.

Αφού έγινε αυτό λίγο χρόνο μετά, όταν χτιζότανε το νέο 401 κατά τη διάρκεια της αναπροσαρμογής των μελετών και ενώ προβλέπονταν τα δωμάτια νοσηλείας να είναι δίκλινα τρίκλινα και μονόκλινα πάλι ο Αγγελής παρενέβη λέγοντας το εξωφρενικό «Κολλέγιο θα το κάνουμε; Στα υπάρχοντα στρατιωτικά νοσοκομεία. γιατί οι θάλαμοι είναι των 20 ή 30 κλινών;» Μόνο να γίνουν θάλαμοι με μονόκλινα καὶ δίκλινα στον 5ο και 6ο όροφο. Οι ανώτατοι βέβαια, όπως και εκείνος νοσηλεύονταν στο ΝΙΜΤΣ στις δυό σουίτες που υπήρχαν.

Δηλαδή ενδιαφερόντουσαν μόνο για την Αθήνα. Οι απόστρατοι που κατοικούσαν σε άλλες πόλεις δεν αποτελούσαν σημείο αναφοράς για αυτούς. Όταν τέθηκε το ζήτημα στο νέο στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών να μπορεί να νοσηλεύονται και μέλη των οικογενειών των εν ενεργεία αξιωματικών, υπήρξε τεράστια αντίδραση εκ μέρους του διοικητικού συμβουλίου του ΝΙΜΤΣ, διότι θα εστερούνταν των πλεονεκτημάτων το ΝΙΜΤΣ. Προτάθηκε τότε να νοσηλεύονται στο νέο 401 ΓΣΝΑ μέλη οικογενειών των υπαξιωματικών, που δεν δικαιούνταν νοσηλείας στο ΝΙΜΤΣ και των στρατιωτών, κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Και αυτή η πρόταση απορρίφθηκε.

Όταν αργότερα συνάντησα τυχαία τον αείμνηστο Ηλιόπουλο μου είπε για την κακοδαιμονία του Υγειονομικού «Ξέρεις καλά, γιατί με γνώρισες και με βοήθησες τότε που πρόβαλα τις προτάσεις μου για την αναβάθμιση της λειτουργίας του ΝΙΜΤΣ, ότι εγώ προσπάθησα, Κάποτε μας λέγανε ότι δεν έχουμε γιατρούς, αποκτήσαμε πολλούς από τη Σχολή. Έπειτα μας είπαν δεν έχουμε Νοσοκομεία. Φτιάξαμε. Έλα όμως που δεν είχαμε και νοσοκομεία. Αρρώστους δεν έχουμε. Προτείναμε τρόπους που δεν τους δέχθηκαν.»

Όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα προέκυψε όταν εφαρμόστηκε επί Γεννηματά το ΕΣΥ την 1η Ἰανουαρίου 1986. Κατά τη διάρκεια του 1985 ο Γεννηματάς, παρά το ότι ο νόμος του ΕΣΥ δεν περιλάμβανε τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία, γιατί ο δημιουργός του Νόμου Παρασκευάς Αυγερινός έκρινε και πολύ σωστά ότι τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία μεταξύ αυτών και το ΝΙΜΤΣ δεν πρέπει να ανήκουν στο ΕΣΥ, ο Γεννηματάς επέμενε να ενταχθούν στο ΕΣΥ τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία. Εφ’ όσο τα στρατιωτικά νοσοκομεία μπαίνανε στο ΕΣΥ, όσον όμως στους στρατιωτικούς γιατρούς αυτοί θα έπρεπε να υπηρετούσαν όπως συνέβαινε μέχρι τότε. Γίνανε πολλές συσκέψεις, τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία μείνανε εκτός, αλλά το ΝΙΜΤΣ με κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Υγείας και Άμυνας θα είχε στο δυναμικό του στο εξής πολίτες και στρατιωτικούς γιατρούς. Και ενώ μέχρι τότε για τους στρατιωτικούς διευθυντές του ΝΙΜΤΣ (απόστρατους, ή εν ενεργεία) γίνονταν κάθε 4 χρόνια προκήρυξη της θέσης διευθυντού, για τους πολίτες όλες οι θέσεις ήταν μόνιμες και καμιά επαναπροκήρυξη δεν γίνονταν.

Δεν είδαμε καμιά κίνηση να γίνεται από μέρους των ενδιαφερομένων όταν το 2020 λόγω της επιδημίας του κορωνοιού, το ΝΙΜΤΣ με απόφαση του Υπουργείου Υγείας, συναινούντος και του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης το ΝΙΜΤΣ με απόφαση του Διοικητικού του Συμβουλίου έπαψε να λειτουργεί σαν Γενικό Νοσοκομείο και παραχωρήθηκε στο ΕΣΥ.

Ακολούθησαν πολλές άλλες παρατυπίες ώστε στην πλειονότητά τους οι στρατιωτικοί γιατροί στην πλειοψηφία τους δεν επιθυμούσαν να υπηρετούν στο ΝΙΜΤΣ.

Κατά την άποψή μου, όλο το βάρος της Ιεραρχίας πρέπει νὰ πέσει στο Υγειονομικό του Στρατού και τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία, που πρέπει να αναβαθμιστούν και να καταστούν πρότυπα Νοσοκομεία.

Τελειώνοντας αναφέρω το χαρακτηριστικό παράδειγμα του Νοσοκομείου της Ουάσιγκτον το ονομαστό Walter Reed, που είναι ανεξάρτητο Νοσοκομείο που υπάγεται διοικητικώς απευθείας στον εκάστοτε Πρόεδρο των ΗΠΑ, όπου και νοσηλεύεται όποτε έχει ανάγκη νοσηλείας.

ΟΚΤ 2024

Παρακάτω παραθέτω τα όσα παρουσίασαν ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας και ο ΥΦΕΘΑ Γιάννης Κεφαλογιάννης παρουσίασαν στο Υπουργικό Συμβούλιο για το νομοσχέδιο για το Υγειονομικό και τα στρατιωτικά νοσοκομεία. Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν από το ΥΠΕΘΑ το νομοσχέδιο προβλέπει:

  • Οικονομική αυτοτέλεια στρατιωτικών νοσοκομείων, ορθή κοστολόγηση ιατρικών υπηρεσιών προς τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, δυνατότητα προσέλκυσης ιδίων πόρων.

  • Δυνατότητα διακλαδικής στελέχωσης των Στρατιωτικών Νοσοκομείων, νέο σύστημα μετατάξεων.

  • Καθιέρωση ειδικότητας ΕΠΟΠ Διασώστη για την παροχή προνοσοκομειακής φροντίδας.

  • Διακλαδικές προμήθειες, διακλαδική χρήση υγειονομικών υπηρεσιών.

  • Μείωση του χρόνου διοίκησης στρατιωτικών ιατρών σε μονάδες εκστρατείας.

  • Μείωση του χρόνου αναμονής για την έναρξη ιατρικής ειδικότητας σε 2,5 έτη, μηδενική αναμονή σε «άγονες» ειδικότητες.

  • Ανάθεση καθηκόντων διοίκησης σε αξιωματικούς όλων των ειδικοτήτων του ΥΓ.

  • Αποζημίωση εφημεριών στρατιωτικών ιατρών, αποζημίωση νυχτερινής απασχόλησης νοσηλευτών, δυνατότητα άσκησης ιδιωτικού έργου νοσηλευτών.

  • Επιτάχυνση της πληρωμής των υγειονομικών δαπανών και αποζημίωση νέων Υπηρεσιών Υγείας (π.χ. ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή).

  • Διακλαδική χρήση υγειονομικών υπηρεσιών, ελεύθερη επιλογή ιδιώτη ιατρού από τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, δικαίωμα συνταγογράφησης ιδιωτών ιατρών σε στρατιωτικούς.

  • Διανυκτέρευση στρατιωτικών φαρμακείων, διανομή κατ’ οίκον φαρμάκων σε άτομα με αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης.

Επιπλέον, προβλέπεται η δημιουργία νέων Υπηρεσιών Υγείας:

  • Ίδρυση Κέντρου Εκπαίδευσης και Μονάδας Αντιμετώπισης Πολεμικού Τραύματος.

  • Ίδρυση Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων.

  • Οδοντιατρείο ΑμεΑ.

  • Αναβάθμιση Κέντρου Ειδικής Φροντίδας Παίδων.

  • Δημιουργία Στέγης Υποστηριζόμενης Διαβίωσης ΑμεΑ.

Ας αποτελέσει αυτό το Νομοσχέδιο την αρχή της αναγεννήσεως του Υγειονομικού του Στρατού.

Τελειώνω με την αντίδραση των γιατρών της Αεροπορίας και του Ναυτικού για την διακλαδικότητα και την δήθεν ενοποίηση του Υγειονομικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Θα θέσω απλώς μόνο το ερώτημα. Πώς έχουν την απαίτηση, όπου δεν υπάρχουν νοσηλευτικοί σχηματισμοί του Πολεμικού Ναυτικού ή της Πολεμικής Αεροπορίας οι έχοντες ανάγκη νοσηλείας αξιωματικοί και οπλίτες των δύο αυτών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων να νοσηλεύονται στα στρατιωτικά Νοσοκομεία και μετά τη νοσηλεία τους να διακομίζονται στις αντίστοιχες επιτροπές για την χορήγηση αδειών κλπ, όπως γινότανε τουλάχιστον επί των ημερών μου; Τότε ισχύει η διακλαδικότητα; Και πως ισχύει η διακλαδικότητα για την επιλογή του Διευθυντού Υγειονομικού του ΓΕΕΘΑ;

Κωνσταντίνος Γρηγορίου Κυριακόπουλος

Υποστράτηγος (ΥΙ) ε. α. -Νευροχειρουργός.


Κείμενο σε μορφή PDF : Εδώ