EMERGENCY RESPONCE GUIDE BOOK – ERG2024

• – 2025.02.22
• – Α. Τασιόπουλος 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο υγειονομικός Αξιωματικός στην πορεία του, από την Σχολή στις Σχολές Εφαρμογής και μετέπειτα,  εκπαιδεύεται ή ενημερώνεται στην αντιμετώπιση  ΡΒΧΠ περιστατικών. Με την παρουσίαση του ΟΔΗΓΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ERG2024, η ΕΕΥΕΔ θέλει να γνωστοποιήσει (ή να υπενθυμίσει)  την ύπαρξη μιας ακόμη δυνατότητας στην αντιμετώπιση ROTA περιστατικών, χωρίς να υποκαταστήσει την υπάρχουσα εκπαίδευση.

Ένας Μαθητής Παραγωγικής Σχολής,  Αξιωματικός Υγειονομικός ή μη, ακόμη ακόμη και ένας πολίτης μπορεί σε χρόνο 1-2 λεπτών να έχει στο κινητό του τηλέφωνο έγκυρες πληροφορίες για τον χειρισμό περιστατικού που εμπλέκονται Χημικές – Ραδιενεργές (πολεμικές ή μη) ουσίες. Πληροφορίες που αφορούν :

• Την επικινδυνότητα του εμπλεκόμενου παράγοντα.
• Ανάγκη χρήσης προστατευτικού ιματισμού και είδος αυτού.
• Τον Τρόπο – υλικά πυρόσβεσης.
• Τις πρώτες Βοήθειες.
• Το μέγεθος τις προστατευτικής ζώνης γύρω από το περιστατικό.
• Ακόμη να υπολογίσει ανάλογα με την φορά του ανέμου την μορφή της προστατευτικής ζώνης. 
• Να έχει στο κινητό του χάρτη με την ζώνη αποκλεισμού. 

Επισημαίνουμε ότι υπεύθυνοι για την αντιμετώπιση των περιστατικών αυτών στην Ελληνική επικράτεια είναι οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες *. Η χρησιμότητα του Οδηγού αφορά τις  ενέργειες του προσώπου που θα βρεθεί πρώτο στο περιστατικό (Πρώτος Ανταποκριτής – First Responder) μέχρι να έλθουν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.  Σε περίπτωση περιστατικού σε ειρηνευτική αποστολή, η χρήση του οδηγού ίσως σώσει ζωές. Ακόμη χρήσιμος είναι ο οδηγός σε μικρά περιστατικά σε επίπεδο Μονάδας ή  και ιδιωτικής οικίας.

* ΑΡΜΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Τηλ. κέντρο 210 – 650 6700). 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΔΗΓΟΣ

O Οδηγός αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης αναπτύχθηκε από κοινού από τις Υπηρεσίες Μεταφορών του Καναδά (TC), το Υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ (DOT) και τη Γραμματεία Μεταφορών και Επικοινωνιών του Μεξικού (SCT) για χρήση από πυροσβέστες, αστυνομία, άλλες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, και προσωπικό που μπορεί να είναι το πρώτο που θα φτάσει στη σκηνή ενός συμβάντος που εμπλέκονται επικίνδυνες ουσίες κατά την μεταφορά τους.

Αποτελεί κατά κύριο λόγο έναν οδηγό για να βοηθήσει τους πρώτους ανταποκριτές να εντοπίσουν γρήγορα τους συγκεκριμένους ή γενικούς κινδύνους του υλικού που εμπλέκεται στο συμβάν και να προστατεύσουν τον εαυτό τους και το ευρύ κοινό κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης απόκρισης στο συμβάν. Αυτός ο οδηγός θα βοηθήσει τους ανταποκριτές στη λήψη αρχικών αποφάσεων κατά την άφιξή τους στη σκηνή ενός περιστατικού.

Βασικά προορίζεται για ατυχήματα που συμβαίνουν κατά την μεταφορά, ωστόσο παραμένει αξιόπιστη πηγή πληροφοριών και για κάθε περιστατικό όπου εμπλέκονται τοξικές χημικές ουσίες. Είναι χρήσιμος όταν οι αρμόδιες δυνάμεις της πολιτείας  αδυνατούν να επέμβουν, όπως συνέβη σε ειρηνευτικές αποστολές, ασκήσεις ή ενδεχομένως να συμβεί σε μια μεγάλη καταστροφή. Τα στελέχη του υγειονομικού έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση και διοικητική εμπειρία για να αντλήσουν χρήσιμες πληροφορίες ή και να τον εφαρμόσουν κατά την κρίση τους. Απαιτείται μόνο στοιχειώδης  γνώση της Αγγλικής Γλώσσας και κοινή λογική. 

 

Ο Οδηγός είναι άμεσα διαθέσιμος στο διαδίκτυο και σε εφαρμογή σε κινητό τηλέφωνο. Μπορεί να δώσει σε ελάχιστο χρόνο (μικρότερο του λεπτού)  πληροφορίες για την τοξικότητα, για τον κίνδυνo ανάφλεξης ή έκρηξης, τον τρόπο και τα υλικά πυρόσβεσης, για την εκκένωση της περιοχής, για τον καθορισμό της προς εκκένωση περιοχής και για τις πρώτες βοήθειες. Επιπλέον η εφαρμογή στο κινητό μπορεί να υπολογίσει την διασπορά ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Περιλαμβάνει σχεδόν κάθε γνωστή χημική ουσία από τον Αμίαντο μέχρι τα πολεμικές χημικές ουσίες  και ραδιενεργές ουσίες όπως το απεμπλουτiσμένο ουράνιο.

Ο Οδηγός είναι διαθέσιμος

• Από το Επίσημο Site της Αμερικανικής Κυβέρνησης (An official website of the United States government) : εδώ
• Σαν αρχείο Acrobat από το ίδιο Site : εδώ
• Στην Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη της ΕΕΥΕΔ : εδώ 
• Εφαρμογή για κινητά : στο  Playstore ERG 2024 (Προτείνεται)

Παράδειγμα Χρήσης του Οδηγού

ΠΧ Διαρροή Θεϊκού οξέος, (περιστατικό που το χειρίστηκε η KFOR το 2000). Ας δούμε τι πληροφορίες μας δίνει ο οδηγός για το παραπάνω χημικό.

Πληκτρολογούμε το όνομα του χημικού  Sulfuric Acid και άμεσα θα οδηγούμε στον σχετικό πίνακα GUIDE 137

 

Και η μετάφραση του οδηγού (πρωτότυπο κείμενο στο κινητό σας).

POTENTIAL HAZARDS

GUIDE 137

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΠΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

ΔΙΑΒΡΡΩΤΙΚΟ ή / και ΤΟΞΙΚΟ · Η εισπνοή, κατάποση ή επαφή (δέρμα, μάτια) με ατμούς, σκόνες ή ουσίες μπορεί να προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό, εγκαύματα ή θάνατο. · Η πυρκαγιά θα προκαλέσει ερεθιστικά, διαβρωτικά και / ή τοξικά αέρια. · Η αντίδραση με νερό μπορεί να προκαλέσει μεγάλη θερμότητα που θα αυξήσει τη συγκέντρωση διαβρωτικών ή τοξικών ουσιών στον αέρα. · Η επαφή με τα υγρά μπορεί να προκαλέσει σοβαρά εγκαύματα στο δέρμα και τα μάτια. · Το νερό πυρόσβεσης ή το νερό αραίωσης μπορεί να προκαλέσει περιβαλλοντική μόλυνση.

ΠΥΡΚΑΓΙΑ Ή ΕΚΡΗΞΗ. ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΞΕΙΚΟ ΑΝΥΔΡΙΤΗ (UN1715), ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΥΦΛΕΚΤΟΣ, ορισμένα από αυτά τα υλικά μπορεί να καούν, αλλά κανένα δεν αναφλέγεται εύκολα. · Μπορεί να αναφλέξει καύσιμα (ξύλο, χαρτί, λάδι, ρούχα κ.λπ.).

· Η ουσία θα αντιδράσει με νερό (βίαια), απελευθερώνοντας διαβρωτικά και / ή τοξικά αέρια.

· Εύφλεκτα / τοξικά αέρια ενδέχεται να συσσωρεύονται σε περιορισμένους χώρους (υπόγειο, δεξαμενές, αυτοκίνητα χοάνης / δεξαμενών κ.λπ.).

· Η επαφή με μέταλλα μπορεί να εκλύσει εύφλεκτο αέριο υδρογόνο.

· Τα εμπορευματοκιβώτια ενδέχεται να εκραγούν όταν θερμανθούν ή εάν έχουν ρυπανθεί με νερό.

· Η ουσία μπορεί να μεταφερθεί σε υγρή μορφή.

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΣ ΙΜΑΤΙΣΜΟΣ

· Φορέστε αυτόνομη αναπνευστική συσκευή θετικής πίεσης (SCBA). Φοράτε χημικά προστατευτικά ρούχα που συνιστάται ειδικά από τον κατασκευαστή
όταν δεν υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς.

· Τα προστατευτικά ενδύματα των πυροσβεστών παρέχουν θερμική προστασία αλλά μόνο περιορισμένη χημική προστασία.

ΕΚΕΝΩΣΗ Άμεσο προληπτικό μέτρο

· Απομόνωση διασποράς ή διαρροής προς όλες τις κατευθύνσεις για τουλάχιστον 50 μέτρα, για υγρά και τουλάχιστον 25 μέτρα για στερεά. Διαρροή
· Για επισημασμένα υλικά: βλ. Πίνακα 1 – Αρχική απομόνωση και αποστάσεις προστατευτικής δράσης.

· Για μη επισημασμένα υλικά: αυξήστε την απόσταση άμεσης προληπτικής μέτρησης, προς την κατεύθυνση προς τα κάτω, ανάλογα με τις ανάγκες. Φωτιά
· Εάν δεξαμενή, σιδηροδρομικό αυτοκίνητο ή δεξαμενόπλοιο εμπλακεί σε πυρκαγιά, απομονώστε 800 μέτρα (1/2 μίλι) προς όλες τις κατευθύνσεις Επίσης, σκεφτείτε την αρχική εκκένωση για 800 μέτρα (1/2 μίλι) προς όλες τις κατευθύνσεις.

ΦΩΤΙΑ
· Όταν το υλικό δεν εμπλέκεται σε πυρκαγιά, μην χρησιμοποιείτε νερό πάνω στο υλικό.

Μικρή φωτιά
· Ξηρά χημική ουσία ή CO2.

· Εάν μπορεί να γίνει με ασφάλεια, απομακρύνετε τα μη κατεστραμμένα δοχεία μακριά από την περιοχή γύρω από τη φωτιά.

Μεγάλη φωτιά
· Καταιονισμός στην περιοχή της πυρκαγιάς με μεγάλες ποσότητες νερού, για την διάλυση των ατμών (ομίχλη νερού). Σε περίπτωση ανεπαρκούς παροχής νερού, οι ανταποκριτές θα πρέπει να αποσυρθούν. Αν στην πυρκαγιά συμμετέχουν δεξαμενές ή φορτία αυτοκινήτου / ρυμουλκούμενου
· Ψύξτε τα δοχεία με μεγάλες ποσότητες νερού έως ότου εξαφανιστεί η φωτιά.

· Μην βάζετε νερό μέσα στα δοχεία.

· Απομακρυνθείτε αμέσως σε περίπτωση αύξησης του ήχου από βαλβίδες εξαερισμού ή δείτε αποχρωματισμό του ρεζερβουάρ.

· ΠΑΝΤΑ να μείνετε μακριά από δεξαμενές που σκεπάζονται από φωτιά.

ΔΙΑΡΡΟΗ
· Μην αγγίζετε κατεστραμμένα δοχεία ή χυμένο υλικό εκτός εάν φοράτε κατάλληλη προστατευτική ενδυμασία.

· Σταματήστε τη διαρροή εάν μπορείτε να το κάνετε χωρίς κίνδυνο.

· Χρησιμοποιήστε ψεκασμό νερού για να μειώσετε τους ατμούς. Μην βάζετε νερό απευθείας πάνω στις διαρροές, ή στο χώρο διαρροής ή μέσα στα δοχεία.

· Κρατήστε τα καύσιμα (ξύλο, χαρτί, λάδι κ.λπ.) μακριά από χυμένο υλικό.

Μικρή διαρροή
· Καλύψτε με στεγνή γη, στεγνή άμμο ή άλλο άφλεκτο υλικό ακολουθούμενο από πλαστικό φύλλο για να ελαχιστοποιήσετε την εξάπλωση ή την επαφή με τη βροχή.

· Χρησιμοποιήστε καθαρά, εργαλεία (που δεν προκαλούν σπινθήρα) για να συλλέξετε υλικό και να το τοποθετήσετε σε πλαστικά δοχεία με χαλαρή κάλυψη για μετέπειτα απόρριψη.

· Αποτρέψτε την είσοδο σε, υπονόμους, υπόγεια ή περιορισμένους χώρους.

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
· Καλέστε την ιατρική υπηρεσία έκτακτης ανάγκης.

· Βεβαιωθείτε ότι το ιατρικό προσωπικό είναι ενήμερο για τα εμπλεκόμενα υλικά και λαμβάνει προφυλάξεις για να προστατευθεί.

· Μεταφέρετε το θύμα στον καθαρό αέρα εάν μπορεί να γίνει με ασφάλεια.

· Δώστε τεχνητή αναπνοή εάν το θύμα δεν αναπνέει.

· Μην κάνετε ανάνηψη από στόμα σε στόμα εάν το θύμα κατάποσε ή εισέπνευσε την ουσία. πλύνετε το πρόσωπο και το στόμα πριν κάνετε τεχνητή αναπνοή. Χρησιμοποιήστε μάσκα τσέπης εξοπλισμένη με μονόδρομη βαλβίδα ή άλλη κατάλληλη αναπνευστική ιατρική συσκευή.

· Χορηγήστε οξυγόνο εάν η αναπνοή είναι δύσκολη.

· Αφαιρέστε και απομονώστε μολυσμένα ρούχα και παπούτσια.

· Σε περίπτωση επαφής με την ουσία, ξεπλύνετε αμέσως το δέρμα ή τα μάτια με τρεχούμενο νερό για τουλάχιστον 20 λεπτά.

· Για μικρή επαφή με το δέρμα, αποφύγετε την εξάπλωση υλικού σε δέρμα που δεν επηρεάζεται.

· Η αφαίρεση στερεοποιημένου λιωμένου υλικού από το δέρμα απαιτεί ιατρική βοήθεια.

· Κρατήστε το θύμα ήρεμο και ζεστό.

· Οι επιπτώσεις της έκθεσης (εισπνοή, κατάποση ή επαφή με το δέρμα) σε ουσία μπορεί να καθυστερήσουν.

ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΧΑΡΤΗ ΓΙΑ ΑΠΟΜΩΝΩΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Για παράδειγμα, επιλέξαμε την θεωρητική περίπτωση ότι μεγάλη ποσότητα του χημικού διέρρευσε από ατύχημα με βυτιοφόρο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης με ταυτόχρονη πυρκαγιά. Το ατύχημα έγινε στην συμβολή Βενιζέλου και Αγίου Δημητρίου. Μετά την συμπλήρωση στην οθόνη του κινητού κάποιων ερωτήσεων (πόλη, μέρα ή νύχτα, φωτιά ή όχι, μεγάλη ή μικρή ρύπανση) πήραμε τις παρακάτω εικόνες. ΠΡΟΣΟΧΗ είναι μόνο παράδειγμα χρήσης του οδηγού, σε πραγματική ανάλογη περίπτωση  ο χειρισμός του περιστατικού  είναι αποκλειστική ευθύνη της Πολιτείας να παρέμβει.  Η Επιλογή της Θεσσαλονίκης έγινε διότι την πόλη την γνωρίζουμε όλοι και για να κατανοήσουμε το μέγεθος ζώνης απομόνωσης.

 

---

Πειραματιστείτε μόνοι σας με διάφορες χημικές ουσίες όπως

• Chlorine (Κοινό Χημικό και Πολεμική Ουσία)
• Depleted Uranium
• Hydro Chloride Acid

---

ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

• Καυτή Ζώνη : Είναι η ζώνη που περικλείει το συµβάν, σε τόση έκταση, όπου η συγκέντρωση της ουσίας είναι άμεσα τόση, ή µε την πάροδο του χρόνου καθίσταται τόση, ώστε να υφίσταται µέγιστος κίνδυνος απώλειας ζωής, σε όποιον εκτεθεί σε αυτήν χωρίς τον κατάλληλο για την περίσταση προστατευτικό εξοπλισµό. Ως συνώνυµα του όρου Καυτή Ζώνη, χρησιµοποιούνται και οι όροι «Ζώνη Εξαίρεσης», ή «Απαγορευµένη Ζώνη».
• Θερµή Ζώνη : Η περιοχή µεταξύ Καυτής και Ψυχρής ζώνης όπου λαμβάνει χώρα η απολύμανση και η υποστήριξη των λειτουργιών επέμβασης στην Καυτή Ζώνη . Ως συνώνυμα του όρου θερμή Ζώνη χρησιμοποιείται ό όρος «Ζώνη Περιορισμένης Πρόσβασης». Πρόκειται για αρχικά καθαρή περιοχή η οποία όμως λόγω των δραστηριοτήτων υποστήριξης της καυτής ζώνης µμολύνεται.
  Ψυχρή Ζώνη : Η Ζώνη που περιβάλει καθ, ολοκληρίαν την Θερµή Ζώνη Η εργασία και παραµονή του προσωπικού σε αυτή δεν περικλειει
  κινδύνους . Απαιτείται χρήση προστατευτικής στολής για το προσωπικό που είναι σε επαφή µε τα όρια της Θερµής Ζώνης.

 

Αργύρης Τασιόπουλος, Χημικός – Κτηνίατρος

 

 

 

 

 

---